Σε λίγα χρόνια το παγκόσμιο τοπίο των τροφίμων δεν θα θυμίζει σε τίποτα την σημερινή εικόνα.
Σε λιγότερο από μια δεκαετία έχουν γίνει τεράστια βήματα στον χώρο της κυτταρικής γεωργίας. Πλέον υπάρχουν πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις που παράγουν καλλιεργημένο κρέας – συμπεριλαμβανομένου βοείου κρέατος, χοιρινού, κοτόπουλου, φουά γκρα, ψάρια και θαλασσινά, όπως σολομός, στρείδια και τώρα ακόμη και χέλι. Τον τελευταίο καιρό, ακόμη και νεοφυείς επιχειρήσεις μελιού και γάλακτος με βάση τα κύτταρα έχουν κάνει το ντεμπούτο τους σε αυτόν τον χώρο.
Τι είναι επιτέλους το καλλιεργημένο κρέας;
Το καλλιεργημένο κρέας (συμπεριλαμβανομένων των ψαριών και των θαλασσινών) παρασκευάζεται με την ανάπτυξη ζωικών κυττάρων σε εργαστήριο. Για τη λήψη δείγματος κυττάρου, γίνεται βιοψία σε ζωντανό ζώο με τοπική αναισθησία και, στη συνέχεια, τα συλλεγμένα βλαστοκύτταρα τροφοδοτούνται με κάποιο μέσο ανάπτυξης που περιέχει αμινοξέα, γλυκόζη, αλάτι, βιταμίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά και αναπτύσσονται σε βιοαντιδραστήρα. Τα κύτταρα πολλαπλασιάζονται δημιουργώντας μυϊκό ιστό, ο οποίος στη συνέχεια μετατρέπεται στο τελικό προϊόν, για παράδειγμα μια μοσχαρίσια μπριζόλα ή ένα μπιφτέκι. Τα “ικριώματα” είναι κυρίως κολλαγόνο και ζελατίνη και βοηθούν στο να δώσει στο τελικό προϊόν την υφή και τη δομή του.
Για να αναπτυχθεί βόειο κρέας, πρέπει να ληφθεί δείγμα κυττάρων από μια αγελάδα, για να δημιουργηθεί καλλιεργημένο κοτόπουλο, πρέπει να ληφθεί από κοτόπουλο, ο σολομός που καλλιεργείται στο εργαστήριο χρειάζεται κύτταρα από σολομό και ούτω καθεξής.
Όσοι έχουν δοκιμάσει καλλιεργημένα κρέατα και ψάρια λένε ότι είναι ακριβώς όπως τα αντίστοιχά τους από σφαγμένα ζώα. Διατροφικά περιέχουν παρόμοια μακροθρεπτικά και μικροθρεπτικά συστατικά, ανάλογα με το καλλιεργούμενο προϊόν.
Αρχικά το μέσο ανάπτυξης που χρησιμοποιήθηκε στο καλλιεργημένο κρέας ήταν ο ορός εμβρύου βοοειδών (FBS).
Το FBS έχει χρησιμοποιηθεί για δεκαετίες σε μια σειρά από επιστημονικές εφαρμογές, συμπεριλαμβανομένης της έρευνας για βλαστοκύτταρα, της παραγωγής εμβολίων και άλλων που απαιτούν πολλαπλασιασμό κυττάρων. Όπως υποδηλώνει το όνομα, το FBS συλλέγεται από έμβρυα βοοειδών που λαμβάνονται από έγκυες αγελάδες χωρίς αναισθησία, κατά τη διάρκεια της σφαγής. Ο ορός όχι μόνο δεν είναι cruelty free, είναι και ακριβός. Οι τιμές ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο και την εφαρμογή, αλλά το 1 λίτρο μπορεί να κοστίσει πάνω από 1.140 ευρώ. Τόσο η ηθική πίσω από το FBS όσο και το κόστος του ώθησαν τις νεοφυείς επιχειρήσεις καλλιέργειας κρέατος και ψαριών να εξετάσουν εναλλακτικές λύσεις μέσων ανάπτυξης και οι περισσότερες εταιρείες κατάφεραν να βρουν ή να δημιουργήσουν μέσα ανάπτυξης που δεν είναι ζωικά για να αντικαταστήσουν τη χρήση του FBS.
Το Mosa Meat αφαίρεσε το FBS από τη διαδικασία του πριν από τρία χρόνια και το αντικατέστησε με ένα άλλο μέσο ανάπτυξης, χωρίς ζώα. Η start up SuperMeat λέει επίσης ότι η χρήση του FBS δεν θα είχε νόημα και τώρα χρησιμοποιούν μέσα ανάπτυξης καλλιεργούμενου κρέατος χωρίς ζώα.
Τον Ιούνιο, το Good Food Institute Europe ανακοίνωσε ότι είχε συνεργαστεί με το EIT Food για την έναρξη ενός βραβείου 100.000 ευρώ με στόχο τη μείωση του κόστους παραγωγής καλλιεργούμενου κρέατος. Το Cultivated Meat Innovation Challenge θα βραβεύσει έως και τέσσερις ομάδες από όλη την Ευρώπη με 100.000 ευρώ η καθεμία για έργα που μπορούν να μειώσουν το κόστος των μέσων κυτταροκαλλιέργειας, σε μια προσπάθεια μείωσης του κόστους και απομάκρυνσης από τη χρήση του FBS.
H Super meat έχει δημοσιεύσει την ανάλυση μακροθρεπτικών συστατικών του καλλιεργημένου κοτόπουλου της.
«Το προφίλ των μακροθρεπτικών συστατικών είναι σχεδόν πανομοιότυπο. Όσον αφορά τα μικροθρεπτικά συστατικά, δεν έχουμε δημοσιεύσει τη μελέτη ακόμα, καθώς δεν τα έχουμε ελέγξει όλα, αλλά αυτά που έχουμε ελέγξει – είναι πολύ παρόμοια με το παραδοσιακό κρέας. Και αυτό είναι πολύ λογικό αφού τα κύτταρα είναι ίδια με τα κύτταρα του συμβατικού κρέατος. Επιπλέον, όταν αγοράζουμε κρέας στο κατάστημα, περίπου το 70% από αυτά που πληρώνουμε πηγαίνει για τη διατροφή του ζώου, η οποία περνά από το πεπτικό του σύστημα, επομένως δεν μπορούμε να ελέγξουμε, τι θα καταλήξει στο κρέας που καταναλώνει ο άνθρωπος. Και αυτή τη στιγμή, στο Ισραήλ, για παράδειγμα, πρέπει να προμηθεύουμε το Β 12 στα βοοειδή επειδή τρέφονται επίσης με πολλά αντιβιοτικά και έχουν πολύ άγχος. Έτσι αυτό επηρεάζει την ποιότητα του κρέατος. Με το καλλιεργημένο κρέας, τα πράγματα είναι πολύ πιο εύκολα. Σχεδόν ό,τι υπάρχει στο κρέας που καλλιεργείται, θα καταλήξει στο πιάτο του καταναλωτή, γιατί δεν χρειάζεται να περάσετε από το πεπτικό σύστημα του ζώου» λέει η super meat.
Η Wildtype, είναι μια start-up με έδρα το Σαν Φρανσίσκο που ιδρύθηκε το 2016, παράγει καλλιεργημένο σολομό σούσι. Ο καλλιεργημένος σολομός περιέχει τα ίδια ωμέγα και ιχνοστοιχεία όπως ο ψευδάργυρος και ο σίδηρος που βρίσκονται παραδοσιακά στα ψάρια, «Ταΐζουμε τα κύτταρα με τις ίδιες συγκεντρώσεις που θα είχαν στο ψάρι», λένε εκπρόσωποι της Wildtype. «Όσον αφορά την πρωτεΐνη, έχουμε ακόμα δρόμο μπροστά μας, είμαστε ακόμα λίγο πιο κάτω από τον συμβατικό σολομό αυτή τη στιγμή», αλλά αυτό είναι κάτι στο οποίο η start-up εργάζεται και βελτιώνεται συνεχώς.
Τι λένε οι καταναλωτές;
Πόσο ανοιχτοί θα είναι οι καταναλωτές να δοκιμάσουν καλλιεργημένο κρέας, ψάρι και άλλα προϊόντα και ποια θα είναι η αγορά-στόχος; Έχει αλλάξει η κοινή γνώμη σε σχέση με πριν από 10 χρόνια;
Οι εταιρείες καλλιεργούμενου κρέατος λένε πως αρχικά οι πελάτες τους θα είναι άνθρωποι που έχουν επίγνωση της υγείας τους, που είναι περίεργοι για ένα προϊόν σαν αυτό, που ενδιαφέρονται για την ιχνηλασιμότητα και τη διαφάνεια στο σύστημα τροφίμων, καταναλωτές που προσπαθούν να μειώσουν την κατανάλωση κρέατος, αλλά δεν θέλουν να το εγκαταλείψουν εντελώς.
Η γενιά Gen Z θα αγκαλιάσει εύκολα το καλλιεργημένο κρέας – ένα προϊόν που ταιριάζει πολύ με τις ηθικές πεποιθήσεις της, υποστηρίζουν. Σύμφωνα με μελέτες υπάρχει ευνοϊκή στάση μεταξύ των καταναλωτών για το καλλιεργημένο κρέας: το 88% του Gen Z, το 85% των Millennials, το 77% του Gen X και το 72% των Baby Boomers λένε ότι είναι πρόθυμοι να δοκιμάσουν καλλιεργημένο κρέας. Άλλη έρευνα στο Ηνωμένο Βασίλειο έδειξε ότι το 80% των ανθρώπων θα ήταν ανοιχτό να αγοράσουν και να φάνε καλλιεργημένο κρέας. ΗΒ, Γερμανία και ΗΠΑ Γενικά – ειδικά οι νεότεροι καταναλωτές – νοιάζονται και κατανοούν τις ανησυχίες για το περιβάλλον και τη δημόσια υγεία. Πραγματικά ενδιαφέρονται να δοκιμάσουν καλλιεργημένο κρέας και θα ήθελαν να έχουν πρόσβαση σε αυτό.
Ο πελάτης-στόχος για τις εταιρείες καλλιεργούμενου κρέατος είναι όποιος θέλει να συνεχίσει να τρώει νόστιμο βοδινό κρέας χωρίς ενοχές. Οι εξελίξεις στα φυτικά προϊόντα είναι ενθαρρυντικές, αλλά υπάρχει ένα σημαντικό τμήμα του πληθυσμού που είναι επίμονοι και σκληροπυρηνικοί σαρκοφάγοι και πρέπει η μετάβασή τους στη νέα τροφή να γίνει όσο το δυνατόν πιο εύκολη προκειμένου να επιτευχθούν οι παγκόσμιοι κλιματικοί στόχοι.
Είναι εντυπωσιακά τα ευρήματα ενός πειράματος που έκανε η SuperMeat στο δρόμο. Μοίρασε στον κόσμο σάντουιτς από παραδοσιακό κοτόπουλο και σάντουιτς με καλλιεργημένο στο εργαστήριο κοτόπουλο. Περίπου το 71,8% επέλεξε να δοκιμάσει την καλλιεργούμενη επιλογή, γεγονός που υποδηλώνει ότι οι καταναλωτές δεν φοβήθηκαν να δοκιμάσουν τη νέα εμπειρία.
Τον Ιούλιο η SuperMeat υπέγραψε Μνημόνιο Συνεργασίας (MOU) με τη Migros , τη μεγαλύτερη αλυσίδα σούπερ μάρκετ και κατασκευαστή κρέατος της Ελβετίας. Ο ελβετικός γίγαντας τροφίμων έχει επίσης επενδύσει στην εκκίνηση ως μέρος της συμφωνίας. Οι εταιρείες θα συνεργαστούν τώρα για να αναπτύξουν την απαραίτητη υποδομή για την παραγωγή και τελικά την πώληση κοτόπουλου που καλλιεργείται στο εργαστήριο σε ευρεία κλίμακα .
Επενδύσεις
Πολλές νεοφυείς επιχειρήσεις κυτταρικής γεωργίας έχουν λάβει σημαντικές επενδύσεις. Τον Φεβρουάριο η Wildtype εξασφάλισε 100 εκατομμύρια δολάρια σε έναν γύρο χρηματοδότησης της Σειρά Β, το μεγαλύτερο ποσό που συγκεντρώθηκε σε έναν γύρο από μια καλλιεργημένη εταιρεία θαλασσινών. Στους επενδυτές περιλαμβάνονται το L Catterton, ένα επενδυτικό ταμείο ανάπτυξης καταναλωτών, η Temasek, η S2G Ventures Oceans and Seafood Fund, η παραγωγός τροφίμων Cargill, το Bezos Expeditions του ιδρυτή της Amazon, Jeff Bezos, καθώς και ο ηθοποιός Leonardo DiCaprio, η περιβαλλοντική ερευνητική ομάδα του πρωταγωνιστή του Iron Man Robert Downey Jr. FootPrint Coalition, διάσημοι σεφ και διάσημα ονόματα στον κόσμο του αθλητισμού.
Η ισραηλινή εταιρεία παραγωγής κρέατος Future Meat συγκέντρωσε χρηματοδότηση 347 εκατομμυρίων δολαρίων, σημειώνοντας το μεγαλύτερο επενδυτικό κέρδος στη βιομηχανία νεοφυών επιχειρήσεων τεχνολογίας τροφίμων στο Ισραήλ.
Η βρετανική εταιρεία καλλιέργειας κρέατος Ivy Farm παρουσίασε πρόσφατα μια νέα πιλοτική μονάδα παραγωγής στο Ηνωμένο Βασίλειο για την κλιμάκωση και την ανάπτυξη των προϊόντων της με βάση τα κύτταρα. Η εγκατάσταση λέγεται ότι είναι η μεγαλύτερη μονάδα κυτταρικής γεωργίας στην Ευρώπη.
Πρόσφατα, η ολλανδική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι επενδύει 60 εκατομμύρια ευρώ στην κυτταρική γεωργία και η Ολλανδική Βουλή, ενέκρινε νέο νόμο για να καταστήσει νόμιμη τη δειγματοληψία καλλιεργημένων κρεάτων στη χώρα.
Πηγή: Food Matters Live