Τι είναι το Big Food και γιατί θέτει σε κίνδυνο τους καταναλωτές, το περιβάλλον, αλλά και την επισιτιστική ασφάλεια;
Ως φαινόμενο Big Food χαρακτηρίζεται το μονοπώλιο της αγοράς τροφίμων από λίγες μόνο μεγάλες εταιρείες. Σύμφωνα, μάλιστα, με μια μελέτη του ομίλου ETC με τίτλο «Food Barons 2022», φαίνεται πως οι εταιρείες μετριούνται στα δάχτυλα του ενός χεριού, καθώς αποδεικνύεται πως πλέον σε παγκόσμιο επίπεδο κυριαρχούν μόλις τέσσερις έως έξι εταιρείες. Η έρευνα εξέτασε τις κορυφαίες εταιρείες που ελέγχουν καθέναν από τους 11 βασικούς βιομηχανικούς τομείς «αγροδιατροφής» (Big Ag).
Υπάρχουν μερικοί σημαντικοί παίκτες που στηρίζουν το μονοπωλιακό φαινόμενο του Big Food. Αυτές οι εταιρείες τείνουν να έχουν προϊόντα σε κάθε διάδρομο των σούπερ μάρκετ ανα τον κόσμο, από κατεψυγμένα παρασκευασμένα τρόφιμα μέχρι αναψυκτικά και τσάγια και από φαγητά πρωινού μέχρι vegan και χορτοφαγικές εναλλακτικές.
Παραδείγματα εταιρειών- κοσμοκρατόρων στη βιομηχανία τροφίμων αποτελούν η Kellogg’s, η Nestlé, η General Mills, η Mondelez, η Unilever, Coca-Cola και PepsiCo. Σε πολλούς, τα ονόματα αυτά μπορεί να μην ακούγονται τόσο «μεγάλα», αλλά δεν πρόκειται τόσο για τις ίδιες τις εταιρείες, όσο για τις επωνυμίες που έχουν στην ομπρέλα τους. Για παράδειγμα, ακούγοντας το όνομα Pepsi, σκέφτεται κανείς μόνο το αναψυκτικό. Αλλά η PepsiCo ως όμιλος περιλαμβάνει μάρκες, όπως Lays, Ruffles, Quaker Oats, Lipton και Life.
Οι τελευταίες χρονιές έχουν αποδειχτεί δύσκολες για την επισιτιστική ασφάλεια, με την πανδημία το 2020 και πλέον με την ακρίβεια και τον πόλεμο- χώρια την κλιματική αλλαγή και την ήδη υπάρχουσα φυλετική ανισότητα που επικρατούσε ανέκαθεν. Αλλά από αυτή την δύσκολη για κάποιους κρίση, τα μεγαλύτερα ονόματα που απαρτίζουν το «Big Food» έβγαλαν «εγκληματικά» τεράστια κέρδη. Εκμεταλλεύτηκαν στο έπακρο τις συγκλίνουσες κρίσεις για να ενισχυθούν σε κάθε κρίκο της βιομηχανικής τροφικής αλυσίδας, αυξάνοντας τις τιμές τους και συγχωνεύοντας μικρότερες επιχειρήσεις. Και εκεί σκοπεύουν να παραμείνουν, αν δεν υπάρξει κάποια διακρατική παρέμβαση που θα μετριάσει την ισχύ τους.
Γιατί είναι κακό να συγκεντρώνεται ο πλούτος σε τόσο λίγες εταιρείες;
Το κέρδος από μόνο του- σε μικρά ποσοστά-δεν είναι κάτι κακό, αλλά σε μεγάλα ποσοστά φτάνει να λειτουργεί σε βάρος των άλλων. Πρώτα από όλα, δεν επιτρέπει σε μικρότερες επιχειρήσεις να επιβιώσουν από αυτόν τον αθέμιτο ανταγωνισμό, περιορίζοντάς τες σε δύο επιλογές: αυτήν της εξαγοράς έναντι κάποιας επικείμενης χρεωκοπίας ή του περιορισμού σε πολύ περιορισμένες αγορές. Οι μεγάλες εταιρείες στην πραγματικότητα καθορίζουν την πορεία όλων των υπολοίπων.
Για τους καταναλωτές, τα προβλήματα είναι πολύ περισσότερα. Το Big Food κινείται σαν ζωντανός οργανισμός με απώτερο σκοπό το κέρδος, οπότε εξοικονομεί χρήματα με όποιο τρόπο μπορεί. Αυτό συνεπάγεται φυτοφάρμακα έναντι βιολογικών οπωροκηπευτικών, επεξεργασμένα τρόφιμα με πολλά πρόσθετα και ανθυγιεινά συστατικά, χαμηλής ποιότητας πρώτες ύλες, περιβαλλοντική μόλυνση από τη μη βιώσιμη γεωργία, την εκτεταμένη ρύπανση σε γη και ύδατα και τη χρήση πλαστικού. Επιπλέον, υποβάλλει τα ζώα σε απίστευτη σκληρότητα για να παράγει μαζικά κρέας. Ξεφεύγει, όμως από όλα αυτά, χρησιμοποιώντας εκφράσεις, όπως «βιωσιμότητα» και «οικολογία», ενώ είναι οι ίδιες εταιρείες που δημιούργησαν το πρόβλημα εξαρχής. Μην πέφτετε στην παγίδα τους.
Ακολουθήστε το Cibum 
