Νέα διευκρινιστική εγκύκλιος για τον έλεγχο της συμμόρφωσης για τα μη αποσπώμενα καπάκια.
Της Άννας Λεκατσά*
Σύμφωνα με το άρθρο 6, παράγραφος 1 του Νόμου 4736/2020 «Ενσωμάτωση της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/904 σχετικά με τη μείωση των επιπτώσεων ορισμένων πλαστικών προϊόντων στο περιβάλλον και λοιπές διατάξεις», από τις 3 Ιουλίου 2024, τα πλαστικά προϊόντα μίας χρήσης που απαριθμούνται στο Μέρος Γ΄ του Παραρτήματος I και φέρουν καπάκια και καλύμματα κατασκευασμένα από πλαστική ύλη, μπορούν να διατίθενται στην αγορά μόνο εάν τα καπάκια και τα καλύμματα παραμένουν προσαρτημένα στους περιέκτες κατά τη διάρκεια του προβλεπόμενου σταδίου χρήσης του προϊόντος.
Σύμφωνα με την τελευταία εγκύκλιο του ΥΠΕΝ, υπ. Αρ. ΥΠΕΝ/ΓρΓΓΦΠΥ/76248/2016 – 11/7/2024, επισημαίνεται ότι σε εφαρμογή της παραπάνω απαίτησης, το τελευταίο τρίμηνο του τρέχοντος έτους θα ξεκινήσουν εκτεταμένοι έλεγχοι στην αγορά για τη διασφάλιση της συμμόρφωσης της αγοράς.
Επιπλέον επισημαίνεται ότι, ο όρος «διάθεση στην αγορά», έχει την έννοια της παρ. 6 του άρθρου 3 του Νόμου 4736/2020, δηλαδή την πρώτη φορά κατά την οποία ένα προϊόν διατίθεται στην ελληνική αγορά, αυτό σημαίνει ότι μπορεί να υπάρχουν κάποια αποθέματα στην αγορά.
Τα προϊόντα που απαριθμούνται στο Μέρος Γ΄ του Παραρτήματος I, είναι:
-Περιέκτες ποτών με χωρητικότητα έως και τριών (3) λίτρων, δηλαδή δοχεία που χρησιμοποιούνται για υγρά, όπως φιάλες ποτών, συμπεριλαμβανομένων των καπακιών και των καλυμμάτων τους, καθώς και σύνθετες συσκευασίες ποτών, συμπεριλαμβανομένων των καπακιών και των καλυμμάτων τους, αλλά όχι:
α) γυάλινοι ή μεταλλικοί περιέκτες ποτών που έχουν πλαστικά καπάκια και καλύμματα,
β) περιέκτες ποτών που προορίζονται και χρησιμοποιούνται για τρόφιμα σε υγρή μορφή για ειδικούς ιατρικούς σκοπούς.
Σε κάποιες περιπτώσεις επικρατεί σύγχυση και δεν είναι ξεκάθαρο για την αγορά, ποια ακριβώς είναι εκείνα τα προϊόντα που περιλαμβάνονται ή εξαιρούνται από το πεδίο εφαρμογής της νομοθεσίας, το είδαμε να συμβαίνει και με τα καλαμάκια.
Όπως έχουμε αναφέρει ξανά στο CIBUM, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, σε εφαρμογή του άρθρου 12 της Οδηγίας (ΕΕ) 2019/904 έχει εκδώσει τις κατευθυντήριες οδηγίες σχετικά με τα πλαστικά προϊόντα που εντάσσονται στο πεδίο εφαρμογής της, όπου παρέχονται σαφείς οδηγίες και παραδείγματα.
Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή παρέχει την ακόλουθη καθοδήγηση για τους ορισμούς:
Οι περιέκτες ποτών κλείνουν με καπάκια, καλύμματα και προστατευτικά καλύμματα με στόχο τη διατήρηση του περιεχομένου τους. Τα εξαρτήματα αυτά χρησιμοποιούνται σε συνδυασμό με περιέκτες ποτών, φιάλες ποτών και κυπελλάκια προκειμένου να εξασφαλίζεται ότι το υγρό προϊόν που περιέχεται δεν υπερχειλίζει και μπορεί να μεταφερθεί.
Η κατηγορία «περιέκτες ποτών» περιλαμβάνει και τις φιάλες ποτών ως υποκατηγορία, αλλά όχι τα κυπελλάκια, τα ποτήρια δηλαδή, που δεν αποτελούν περιέκτες ποτών, αλλά χωριστή κατηγορία πλαστικών προϊόντων μίας χρήσης για τους σκοπούς της οδηγίας.
— Καπάκια: εξαρτήματα κλεισίματος τα οποία τοποθετούνται στους περιέκτες ή στις φιάλες ποτών, για παράδειγμα, για να αποφευχθεί η διαρροή του υγρού που περιέχεται (όπως, για παράδειγμα, μετά την αφαίρεση του καπακιού) αλλά και για να είναι δυνατή η ασφαλής μεταφορά. Επί του παρόντος, τα καπάκια είναι συνήθως βιδωτού ή αρθρωτού τύπου. Τα βιδωτά καπάκια μπορεί να είναι επίπεδα, μορφή η οποία είναι η πιο κοινή, ή να αποτελούν τη βάση στήριξης, π.χ. ενός στομίου κατανάλωσης υγρών, το οποίο αναφέρεται γενικά ως καπάκι για αθλητική φιάλη. Τα καπάκια για αθλητικές φιάλες μπορούν με τη σειρά τους να είναι είτε επανασφραγιζόμενου τύπου είτε αρθρωτού τύπου τα οποία εκ φύσεως είναι σχεδιασμένα να παραμένουν προσαρτημένα στον περιέκτη ποτών. Ο εν λόγω τύπος καπακιού συμπεριλαμβάνει συχνά ένα εξάρτημα ασφαλείας.
— Καλύμματα: πλαστικό ή σύνθετο υλικό που περιέχει πλαστικές μεμβράνες που τοποθετούνται πάνω σε περιέκτες ποτών, φιάλες ποτών και κυπελλάκια. Μπορούν να αφαιρεθούν ή να σκιστούν. Όταν ο καταναλωτής αφαιρέσει το κάλυμμα αυτό στο πρώτο άνοιγμα δεν μπορεί να το επανατοποθετήσει στο προϊόν. Τα καλύμματα μπορούν επίσης να παραπέμπουν σε ορισμένα καπάκια μεγαλύτερης διαμέτρου ή μη στρογγυλά.
*Άννα Λεκατσά Γεωπόνος-Επιστήμονας Τροφίμων, Senior Consultant AG ADVENT AE