Διαλείπουσα νηστεία: Τι έδειξε νέα μελέτη για τα οφέλη της στην υγεία

Σε αντίθεση με πολλές μοντέρνες δίαιτες, η διαλείπουσα νηστεία φαίνεται να προσφέρει πραγματικά οφέλη – υπό την προϋπόθεση ότι όσοι ακολουθούν αυτή τη δίαιτα, μπορούν να τηρήσουν το πρόγραμμα, το οποίο συνήθως περιορίζει το φαγητό σε ένα οκτάωρο πλαίσιο κάθε μέρα. Ωστόσο, τα αποτελέσματα νέας μελέτης δείχνουν πως θα μπορούσαν να εμπλουτίσουν το διαιτητικό πρόγραμμά τους, κάτι που μπορεί να αξιοποιηθεί φαρμακολογικά.

Αυτή η μελέτη, από ερευνητές του Πανεπιστημίου Κολούμπια, έδειξε ότι στις μύγες φρούτων, τα οφέλη της διαλείπουσας νηστείας οφείλονται στην 24ωρη αυτοφαγία (ιδιότητα των κυττάρων του οργανισμού να ανακυκλώνουν τα συστατικά τους, «τρώγοντας» ένα κομμάτι του εαυτού τους -ο οργανισμός βρίσκει ενέργεια μεταβολίζοντας τα υπάρχοντα «ενεργειακά νομίσματα» του οργανισμού πχ λίπη από τον λιπώδη ιστό-). Οι ερευνητές προτείνουν ότι η ρυθμιζόμενη ανά 24ωρο αυτοφαγία, θα μπορούσε να υποκινηθεί όχι μόνο από τη διαλείπουσα νηστεία, αλλά και από φαρμακευτικές παρεμβάσεις.

Λεπτομέρειες της μελέτης δημοσιεύθηκαν στις 29 Σεπτεμβρίου στο περιοδικό Nature. Σύμφωνα με τη μελέτη, οι ερευνητές της Κολούμπια χρησιμοποίησαν ένα βολικό μοντέλο, τη γνωστή μύγα φρούτων Drosophila melanogaster, για να αναπτύξουν ένα διαλείπον διαιτητικό σχήμα διατροφής περιορισμένης χρονικής διάρκειας (iTRF) που επέκτεινε σθεναρά τη διάρκεια της καλής υγείας των μυγών και καθυστέρησε την εμφάνιση δεικτών γήρανσης στους μυς και το έντερο.

Ο επικεφαλής συγγραφέας της μελέτης, Mimi Shirasu-Hiza, PhD, σημείωσε ότι οι μύγες φρούτων έχουν παρόμοια βιολογικά ρολόγια με τον άνθρωπο, παραμένουν ενεργές κατά τη διάρκεια της ημέρας και κοιμούνται τη νύχτα, ενώ έχουν επίσης περίπου το 70% των ανθρώπινων γονιδίων που σχετίζονται με τις ασθένειες. Πρόσθεσε ότι οι μύγες φρούτων είναι ένα εξαιρετικό μοντέλο γήρανσης επειδή οι μύγες φρούτων και οι άνθρωποι γερνούν με παρόμοιους τρόπους. Επιπλέον οι μύγες φρούτων ζουν μόνο δύο μήνες, οπότε τα πειράματα γήρανσης είναι τεχνικά πιο εφικτά σε αυτές, από ότι στους ανθρώπους.

“Επειδή η διαλείπουσα νηστεία περιορίζει το χρόνο κατανάλωσης, έχει γίνει η υπόθεση ότι τα φυσικά βιολογικά ρολόγια παίζουν σημαντικό ρόλο”, επεσήμανε η Shirasu-Hiza στο GenEngNews. Για να διερευνήσουν αυτή τη δυνατότητα, η Shirasu-Hiza και οι συνάδελφοί της, έβαλαν τις μύγες τους σε ένα από τα τέσσερα διαφορετικά προγράμματα:

• 24ωρη απεριόριστη πρόσβαση σε τρόφιμα.
• 12ωρη ημερήσια πρόσβαση σε τρόφιμα.
• 24ωρη νηστεία μετά από 24ωρη απεριόριστη σίτιση, ή
• iTRF (20 ώρες νηστείας ακολουθούμενη από ημέρα αποκατάστασης απεριόριστης σίτισης).

Μεταξύ των τεσσάρων προγραμμάτων διατροφής, μόνο το iTRF επέκτεινε σημαντικά τη διάρκεια υγιούς ζωής – 18% για τα θηλυκά και 13% για τα αρσενικά.

Επίσης, ο συγχρονισμός της νηστείας των 20 ωρών ήταν κρίσιμος: Η διάρκεια υγιούς ζωής αυξήθηκε μόνο για τις μύγες που νήστευαν τη νύχτα και έσπαγαν τη νηστεία τους γύρω στο μεσημέρι. Η διάρκεια υγιούς ζωής των μυγών που αντ ‘αυτού νήστευαν όλη την ημέρα, τρώγοντας μόνο τη νύχτα, δεν άλλαξε.

Για τους ερευνητές, ο ρόλος του χρόνου ήταν ένα μεγάλο στοιχείο για το πώς η νηστεία συνδέεται με τη μακροζωία. Διαπίστωσαν ότι η αυτοφαγία, μια διαδικασία καθαρισμού κυττάρων, ξεκινά μετά τη νηστεία, αλλά μόνο όταν η νηστεία συμβαίνει κατά τη διάρκεια της νύχτας. Η αυτοφαγία είναι γνωστό ότι επιβραδύνει τη γήρανση καθαρίζοντας και ανακυκλώνοντας τα κατεστραμμένα συστατικά του κυττάρου.

Τα ανθρώπινα κύτταρα χρησιμοποιούν τις ίδιες διαδικασίες καθαρισμού κυττάρων, οπότε τα ευρήματα αυξάνουν την πιθανότητα ότι οι αλλαγές συμπεριφοράς ή τα φάρμακα που διεγείρουν τη διαδικασία καθαρισμού, θα μπορούσαν να παρέχουν στους ανθρώπους παρόμοια οφέλη για την υγεία, καθυστερώντας τις ασθένειες που σχετίζονται με την ηλικία και επεκτείνοντας το χρόνο υγιούς ζωής.

Σε αντίθεση με τον διαιτητικό περιορισμό, ο οποίος μειώνει την πρόσληψη θερμίδων, η διαλείπουσα νηστεία δεν το κάνει. Περιορίζει απλώς τη σίτιση σε συγκεκριμένες ώρες της ημέρας. Ωστόσο, η διαλείπουσα νηστεία κάθε άλλο παρά εύκολη είναι.

«Οποιοδήποτε είδος περιορισμένης διατροφής είναι δύσκολο», δήλωσε ο Matt Ulgherait, PhD.  
“Απαιτεί πολλή πειθαρχία, και οι περισσότερες μελέτες της χρονικά περιορισμένης νηστείας στους ανθρώπους περιλαμβάνουν και μια μέρα ελεύθερης διατροφής, για να την κάνουν πιο ανεκτή. Θα ήταν πολύ πιο εύκολο να έχουμε τα ίδια οφέλη για την υγεία, αν μπορούσαμε να ενισχύσουμε την αυτοφαγία φαρμακολογικά, ειδικά τη νύχτα.”

Η δυνατότητα για φαρμακολογικές εφαρμογές μπορεί να πραγματοποιηθεί εάν οι ερευνητές συνεχίσουν να μελετούν πώς η κιρκάδια (24ωρη) ρύθμιση και η αυτοφαγία ελέγχουν τη γήρανση και τη διάρκεια υγιούς ζωής.