Το αίσθημα του ανήκειν σε μια κοινωνική ομάδα μπορεί να έχει σημαντικό αντίκτυπο στις επιλογές μας για φαγητό.
Η μελέτη από το Πανεπιστήμιο Flinders που δημοσιεύτηκε στο Appetite, αποκάλυψε πως η συμμετοχή σε μια κοινωνική ομάδα έχει επίδραση στην επιλογή τροφίμων, ωθώντας μας ενδεχομένως σε πιο υγιεινές επιλογές.
«Οι κοινωνικές ομάδες, όπως η εθνικότητα ή το πανεπιστήμιο κάποιου, παρέχουν στα μέλη της ομάδας μια κοινή κοινωνική ταυτότητα ή μια αίσθηση του ανήκειν και μπορούν να επηρεάσουν τη συμπεριφορά τους», αναφέρει η καθηγήτρια Eva Kemps, από το Κολέγιο Εκπαίδευσης, Ψυχολογίας και Κοινωνικής Εργασίας.
«Κατά συνέπεια, όταν κάποιος βλέπει τον εαυτό του να ανήκει σε μια ομάδα και αισθάνεται ότι η συμμετοχή του στην ομάδα αποτελεί σημαντικό μέρος της ταυτότητάς του, είναι πιο πιθανό να εναρμονίσει τη συμπεριφορά του με αυτό που αντιλαμβάνεται ως “κανόνα” για τη συγκεκριμένη ομάδα».
«Αυτό έχει αποδειχθεί ότι ισχύει όσον αφορά τις διατροφικές επιλογές που κάνουμε και θα μπορούσε να έχει συνέπειες για την ανάπτυξη εκστρατειών και παρεμβάσεων για την υγεία που στοχεύουν στην προώθηση πιο υγιεινών επιλογών τροφίμων», προσθέτει η ίδια.
Οι ερευνητές λένε ότι η λήψη πιο υγιεινών διατροφικών επιλογών είναι ζωτικής σημασίας, καθώς το 65% των Αυστραλών ηλικίας 15 ετών και άνω είναι υπέρβαροι ή παχύσαρκοι. Επιπλέον, το 92% των ενηλίκων δεν καλύπτει τις συνιστώμενες πέντε ημερήσιες μερίδες λαχανικών και το 49% δεν καταναλώνει τις συνιστώμενες δύο μερίδες φρούτων.
Μια διατροφή που είναι πλούσια σε ανθυγιεινά τρόφιμα και χαμηλή σε θρεπτικά συστατικά συμβάλλει σημαντικά στην επικράτηση ασθενειών όπως ο διαβήτης, οι καρδιακές παθήσεις και ο καρκίνος, οι οποίες αποτελούν τις κύριες αιτίες θανάτου παγκοσμίως.
Η μελέτη εξέτασε την ιδέα ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να υιοθετήσουν υγιεινές διατροφικές επιλογές εάν αισθάνονται ότι ανήκουν στην ίδια ομάδα ή κοινότητα με εκείνους που προωθούν υγιεινές διατροφικές συνήθειες.
Οι αποδέκτες της μελέτης ήταν προπτυχιακοί φοιτητές και η πανεπιστημιακή τους ένταξη χρησιμοποιήθηκε ως παράδειγμα της εκτιμώμενης συμμετοχής τους σε ομάδα, δηλαδή είτε ανήκαν στην ίδια πανεπιστημιακή ομάδα (in-group) είτε όχι (out-group).
Πραγματοποιήθηκε με τη χρήση ομάδων στο Facebook. Οι φοιτητές είτε ένιωθαν συνάφεια είτε αδιαφορία για μια ομάδα και στη συνέχεια τους παρουσιάστηκαν υγιεινές και λιγότερο υγιεινές επιλογές τροφίμων και αξιολογήθηκαν ως προς τις επιλογές τους.
«Όταν οι άνθρωποι εκτίθενται σε κοινωνικές νόρμες στο Facebook, όπως το τι τρώνε οι άλλοι, είναι πιο πιθανό να επηρεαστούν από κάποιον που ανήκει στην ίδια ομάδα με αυτούς παρά από κάποιον που δεν ανήκει. Αυτό βασίζεται στο πανάρχαιο ρητό της “νοοτροπίας της αγέλης“», λέει η καθηγήτρια Kemps.
«Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι άνθρωποι είναι πιο πιθανό να ταυτιστούν και να εσωτερικεύσουν τις συμπεριφορές κάποιου που μοιράζεται ένα κοινό ομαδικό ενδιαφέρον ή μια κοινή ένταξη μαζί τους, γεγονός που μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγές στη δική τους συμπεριφορά».
«Διαπιστώσαμε ότι όταν οι άνθρωποι αισθάνονταν μια αίσθηση σύνδεσης ή ένταξης, ήταν πιο πιθανό να επηρεαστούν με τον ένα ή τον άλλο τρόπο. Αυτό βασίζεται στην αυξανόμενη βιβλιογραφία ότι η κοινή συμμετοχή σε μια ομάδα μπορεί να επηρεάσει τη συμπεριφορά κάποιου, ιδίως όταν εφαρμόζεται στις επιλογές τροφίμων».
«Αν και τα αποτελέσματα είναι ελπιδοφόρα, απαιτείται περαιτέρω έρευνα για να διερευνήσουμε την κατανόηση της κοινωνικής επιρροής και του ρόλου της στη διαμόρφωση της συμπεριφοράς των ανθρώπων, ιδίως στο πλαίσιο της διατροφής και του τρόπου με τον οποίο μπορούμε να επηρεάσουμε τους ανθρώπους να κάνουν πιο υγιεινές επιλογές», προσθέτει.
«Η μελέτη μας καταδεικνύει ότι οι άνθρωποι μέσα σε μια “ομάδα” είναι πιο πιθανό να θεωρούν τη συμπεριφορά άλλων αντιληπτών μελών της ομάδας ως κατάλληλο ή σχετικό οδηγό. Επομένως, το να βλέπεις τα άλλα μέλη της ομάδας να κάνουν υγιεινές επιλογές – ή να λαμβάνεις από αυτά συστάσεις για υγιεινά τρόφιμα – μπορεί να προάγει πιο υγιεινές διατροφικές συνήθειες», λέει η επικεφαλής της μελέτης Juliana Gleaves.
«Ελπίζουμε ότι τα αποτελέσματα των ευρημάτων μας θα οδηγήσουν σε περαιτέρω έρευνα σε αυτόν τον τομέα, η οποία τελικά θα δημιουργήσει βελτιωμένη επικοινωνία και υποστηρικτικό υλικό για εκστρατείες και παρεμβάσεις υγείας που προωθούν πιο υγιεινές επιλογές τροφίμων σε περιβάλλοντα κοινωνικής δικτύωσης και όχι μόνο», προσθέτει η ίδια.
Ακολουθήστε το Cibum 
