Πρέπει να αποφεύγω την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών λόγω «αντιθρεπτικών συστατικών»;
Τα αντιθρεπτικά είναι χημικές ουσίες που βρίσκονται σε φυτικές τροφές και μπορούν να επηρεάσουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα σας απορροφά τα θρεπτικά συστατικά. Παραδείγματα αντιθρεπτικών συστατικών που βρίσκονται στα φρούτα και τα λαχανικά περιλαμβάνουν λεκτίνες (π.χ. σε ντομάτες και μελιτζάνες), οξαλικά (π.χ. στο σπανάκι, σέσκουλο και παντζάρι), βρογχογόνα (π.χ. στο λάχανο, λαχανάκια Βρυξελλών, λάχανο και μπρόκολο) και τανίνες (π.χ. στα σταφύλια, στα μούρα, στα μήλα και στα πυρηνόκαρπα). Άλλα παραδείγματα αντιθρεπτικών συστατικών που μπορεί να έχετε ακούσει περιλαμβάνουν φυτικά (π.χ. σε όσπρια, δημητριακά ολικής αλέσεως και ξηρούς καρπούς και σπόρους) και φυτοοιστρογόνα (π.χ. σε σόγια και προϊόντα σόγιας και λιναρόσπορους), αλλά αυτές οι δύο ομάδες δεν βρίσκονται σε σημαντικές ποσότητες στα φρούτα και τα λαχανικά. Αν και τα στοιχεία είναι περιορισμένα, ορισμένες προτεινόμενες επιπτώσεις αυτών των αντιθρεπτικών συστατικών περιλαμβάνουν αλλοιωμένη λειτουργία του εντέρου και φλεγμονή (λεκτίνες), μειωμένη απορρόφηση ασβεστίου (οξαλικά) και σιδήρου (τανίνες) και μειωμένη απορρόφηση ιωδίου, υποθυρεοειδισμό και/ή βρογχοκήλη (βρογχογόνα).
Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο Πληροφοριών για τα Τρόφιμα (EUFIC) σε άρθρο του απαντάει στο ερώτημα εάν πρέπει να αποφεύγεται η κατανάλωση φρούτων και λαχανικών επειδή περιέχουν αντιθρεπτικά συστατικά.
Ορισμένες μελέτες έχουν δείξει ότι τα αντιθρεπτικά συστατικά μπορεί να προκαλέσουν αρνητικές επιπτώσεις στην υγεία όταν καταναλώνονται σε πολύ υψηλές ποσότητες, χωρίς καμία μορφή επεξεργασίας τροφίμων ή σε απομονωμένη μορφή (π.χ. όχι ως μέρος ενός τροφίμου). Ωστόσο, συχνά οι επιπτώσεις στην υγεία που παρατηρούνται σε αυτές τις μελέτες δεν είναι εύκολα συγκρίσιμες με τις πιθανές επιπτώσεις της κατανάλωσης τους ως μέρος κάθε διατροφής μας. Για παράδειγμα, μεγάλο μέρος της έρευνας για τα αντιθρεπτικά συστατικά που τα συνδέουν με αρνητικά αποτελέσματα για την υγεία πραγματοποιείται σε ζώα, κάτι που δεν μπορεί να μας πει τι συμβαίνει στους ανθρώπους.
Επιπλέον, ο τρόπος με τον οποίο το σώμα μας απορροφά τα θρεπτικά συστατικά από τη διατροφή μας πιθανότατα διαφέρει σημαντικά από το πώς αντιδρά σε μεμονωμένες ενώσεις που χρησιμοποιούνται σε ορισμένες ερευνητικές μελέτες. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι οι ποικίλες και πολύπλοκες αλληλεπιδράσεις όλων των χημικών ουσιών στα τρόφιμα και στους συνδυασμούς τροφών μας επηρεάζουν τον τρόπο με τον οποίο το σώμα μας αφομοιώνει και απορροφά τα θρεπτικά συστατικά και τυχόν επιπτώσεις στην υγεία που προκύπτουν.
Ωστόσο, υπάρχουν σταθερά στοιχεία που δείχνουν ότι η κατανάλωση πολλών φρούτων και λαχανικών συνδέεται με μειωμένο κίνδυνο διαφόρων ασθενειών. Έτσι, παρόλο που τα φρούτα και τα λαχανικά περιέχουν αντιθρεπτικά συστατικά, τα οφέλη για την υγεία από την κατανάλωση τους υπερτερούν των πιθανών αρνητικών διατροφικών επιπτώσεων. Οι τεχνικές επεξεργασίας τροφίμων, όπως το βράσιμο , το άτμισμα ή το ξεφλούδισμα των φλοιών (ειδικά για φρούτα με υψηλή περιεκτικότητα σε τανίνες) μπορούν επίσης να μειώσουν την ποσότητα των αντιθρεπτικών συστατικών που υπάρχουν στα φρούτα και τα λαχανικά.
Σε έναν μικρό αριθμό ατόμων που έχουν ή διατρέχουν υψηλό κίνδυνο για ορισμένες ασθένειες, τα αντιθρεπτικά συστατικά μπορεί να προκαλέσουν προβλήματα (π.χ. οξαλικά στον σχηματισμό πέτρας στα νεφρά και βρογχογόνα στη νόσο του θυρεοειδούς). Σε αυτήν την περίπτωση, είναι καλύτερο να συμβουλευτείτε έναν εγγεγραμμένο διαιτολόγο ή γιατρό για εξατομικευμένες και ασφαλείς συμβουλές.
Συμπερασματικά η απάντηση στο αρχικό ερώτημα είναι πως όχι, δεν πρέπει να αποφεύγετε την κατανάλωση φρούτων και τα λαχανικών καθώς είναι υγιεινές επιλογές, παρόλο που περιέχουν αντιθρεπτικά συστατικά.
Ακολουθήστε το Cibum 
