Στο προσκήνιο τα μακροχρόνια ερωτήματα σχετικά με τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από τα οφέλη της κετογονικής δίαιτας.
Η κετογονική δίαιτα ή «Keto» και η διαλείπουσα νηστεία έχουν αυξήσει τη δημοτικότητά τους και έχουν αγκαλιαστεί από μεγάλη μερίδα του κοινού.
Αυτές οι τάσεις υπόσχονται να αξιοποιήσουν τη δύναμη της κέτωσης, δηλαδή μια μεταβολική κατάσταση όπου το σώμα καίει λίπος για ενέργεια αντί για υδατάνθρακες. Σε μελέτη που δημοσιεύθηκε στις στο περιοδικό Cell, μια ερευνητική ομάδα προσπάθησε να αντιμετωπίσει τα αναπάντητα ερωτήματα που περιβάλλουν την κέτωση.
Αντί να προσθέτουν στην αυξανόμενη και συχνά συγκεχυμένη βιβλιογραφία σχετικά με τις επιδράσεις της κετογονικής δίαιτας, η ομάδα εστίασε στην υποκείμενη χημεία των ίδιων των κετονών.
Τα ευρήματα της μελέτης
Όταν το σώμα στερείται τη γλυκόζη, αλλάζει ταχύτητα, διασπώντας το λίπος για να παράγει κετόνες ως εναλλακτικό καύσιμο. Κεντρικό ρόλο σε αυτή τη διαδικασία παίζει το β-υδροξυβουτυρικό οξύ (BHB), το πιο άφθονο σώμα κετονών.
Μέχρι τώρα, οι επιστήμονες πίστευαν ότι η κέτωση ακολουθούσε δύο κύριες βιοχημικές οδούς: Την κετογένεση, η οποία παράγει BHB στο ήπαρ, και την κετόλυση (ή οξείδωση κετονών), η οποία καταναλώνει BHB για ενέργεια σε όλο το σώμα.
- Δείτε επίσης: Καρμίνη: Η δημοφιλής χρωστική από έντομα που χαρίζει λαμπερό κόκκινο χρώμα στα τρόφιμα
Η επιστημονική ομάδα της παρουσας μελέτης αποφάσισε να ρίξει μια άλλη ματιά στο τι κάνουν οι κετόνες, ιδιαίτερα η BHB, στο σώμα. Με μια σειρά πειραμάτων σε ποντίκια και ανθρώπους, οι ερευνητές χειρίστηκαν τη διαθεσιμότητα του BHB για να διερευνήσουν πώς επηρεάζει τον μεταβολισμό και την ενεργειακή ισορροπία. Αυτό που βρήκαν ήταν μια άγνωστη μέχρι σήμερα μεταβολική «οδό παράκαμψης», όπου τα ένζυμα συνδέουν το BHB με αμινοξέα, παράγοντας μια οικογένεια ενώσεων που ονόμασαν BHB-αμινοξέα.
Η ανακάλυψη αυτής της παράκαμψης κετονών υποδηλώνει ότι οι κετόνες έχουν πρόσθετους, μη αναγνωρισμένους μέχρι σήμερα ρόλους στο μεταβολικό τοπίο του σώματος.
Για να απαντήσουν σε αυτά τα ερωτήματα, ο Jonathan Long, αναπληρωτής καθηγητής παθολογίας στο Stanford Medicine και επικεφαλής της μελέτης και οι συνεργάτες του επικεντρώθηκαν στον εγκέφαλο και κατέληξαν στο συμπέρασμα πως όταν οι άνθρωποι βρίσκονται σε κέτωση, η πείνα τους συχνά μειώνεται.
- Δείτε επίσης: Ικαρία: Τα πικρά χόρτα είναι το μυστικό της μακροζωίας; Ευρήματα επιστημονικής μελέτης
Επιπλέον, η ομάδα παρατήρησε ότι οι μεταβολίτες που μελετούσαν έμοιαζαν χημικά με ένα άλλο μόριο που ανακάλυψαν πρόσφατα ο Long και οι συνεργάτες του και το οποίο είναι γνωστό ότι ρυθμίζει την πείνα και την όρεξη. Τη Lac-Phe.
Η Lac-Phe παράγεται στο σώμα μετά από άσκηση υψηλής έντασης και λειτουργεί για τη μείωση της όρεξης. Αυτή η χημική ομοιότητα καθοδήγησε την έρευνά τους, θέτοντας το ερώτημα: Θα μπορούσαν αυτοί οι μεταβολίτες κετονών να διαδραματίσουν ενεργό ρόλο στην καταστολή της όρεξης και στη ρύθμιση του βάρους υπό συνθήκες κέτωσης;
Οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι τα BHB-αμινοξέα καταστέλλουν τη συμπεριφορά σίτισης και προάγουν την απώλεια βάρους, αποκαλύπτοντας μια ισχυρή σύνδεση μεταξύ της κέτωσης και της ρύθμισης της ενέργειας. «Αυτή η τρίτη, παρακαμπτήρια οδός αποδεικνύεται σημαντική για τη ρύθμιση της όρεξης και την απώλεια βάρους που σχετίζεται με την κέτωση», δήλωσε ο Long.
Με την αποκάλυψη αυτής της άγνωστης μέχρι σήμερα οδού, οι ερευνητές δημιούργησαν την ευκαιρία να επανεξετάσουν μακροχρόνια ερωτήματα σχετικά με τους μηχανισμούς που κρύβονται πίσω από τα υποτιθέμενα οφέλη της κετογονικής δίαιτας.
- Δείτε επίσης: Ακρυλαμίδιο στα τρόφιμα: Τα πατατάκια παραμένουν κύρια πηγή έκθεσης των καταναλωτών στην χημική ουσία
Μέχρι τώρα, «η βασική μας κατανόηση της κέτωσης ήταν στην πραγματικότητα ελλιπής», δήλωσε ο Long. «Τώρα, μπορούμε να επανεξετάσουμε όλα αυτά τα φαινόμενα μέσα από έναν νέο φακό».
Για παράδειγμα, ενώ είναι καλά τεκμηριωμένο ότι η κετογονική δίαιτα είναι μοναδικά αποτελεσματική στον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων σε παιδιά με επιληψία ανθεκτική στα φάρμακα, παραμένει ασαφές αν άλλα οφέλη, όπως η βελτίωση της νόησης ή της μεταβολικής υγείας, είναι πραγματικά και, αν ναι, πώς λειτουργούν. Η ταυτοποίηση αυτών των μεταβολιτών προσφέρει ένα νέο πλαίσιο για τη συστηματική διερεύνηση αυτών των επιδράσεων.