Πως η σωστή διατροφή καθορίζει την ποιότητα ζωής.
Η υιοθέτηση μιας διατροφής πλούσιας σε φυτικά τρόφιμα, με χαμηλή έως μέτρια κατανάλωση υγιεινών ζωικών προϊόντων και περιορισμένη πρόσληψη εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφών, αυξάνει τις πιθανότητες υγιούς γήρανσης, σύμφωνα με νέα μελέτη ερευνητών από το Χάρβαρντ, το Πανεπιστήμιο της Κοπεγχάγης και το Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ.
Η έρευνα, που θα δημοσιευθεί στο Nature Medicine, είναι από τις πρώτες που εξετάζουν πώς διαφορετικά διατροφικά πρότυπα στη μέση ηλικία συνδέονται με μια ολοκληρωμένη έννοια υγιούς γήρανσης – η οποία ορίζεται ως η ηλικία των 70 ετών χωρίς σοβαρές χρόνιες ασθένειες και με καλή γνωστική, σωματική και ψυχική υγεία.
«Πολλές μελέτες έχουν εστιάσει στο πώς η διατροφή επηρεάζει συγκεκριμένες ασθένειες ή το προσδόκιμο ζωής. Η δική μας εστιάζει στην ποιότητα της ζωής, εξετάζοντας πώς η διατροφή επηρεάζει την ικανότητα των ανθρώπων να ζουν ανεξάρτητα και να απολαμβάνουν τη γήρανση,» αναφέρει ο Frank Hu, καθηγητής Διατροφής και Επιδημιολογίας στη Σχολή Harvard Chan.
Τα ευρήματα της μελέτης
Η έρευνα βασίστηκε σε δεδομένα από 105.000 ενήλικες ηλικίας 39-69 ετών, οι οποίοι παρακολουθήθηκαν για 30 χρόνια μέσω των μελετών Nurses’ Health Study και Health Professionals Follow-Up Study. Οι συμμετέχοντες συμπλήρωναν διατροφικά ερωτηματολόγια, τα οποία οι ερευνητές βαθμολόγησαν με βάση οκτώ υγιεινά διατροφικά πρότυπα, όπως ο Εναλλακτικός Δείκτης Υγιεινής Διατροφής (AHEI), η Μεσογειακή Δίαιτα (aMED), η Δίαιτα DASH και το MIND.
Τα πρότυπα αυτά δίνουν έμφαση στην υψηλή πρόσληψη φρούτων, λαχανικών, δημητριακών ολικής άλεσης, ξηρών καρπών, οσπρίων και ακόρεστων λιπαρών, ενώ κάποια περιλαμβάνουν και μικρές ποσότητες ψαριών και γαλακτοκομικών. Παράλληλα, οι ερευνητές αξιολόγησαν τη σχέση της κατανάλωσης υπερ-επεξεργασμένων τροφών – όπως το επεξεργασμένο κρέας, τα ζαχαρούχα ποτά και τα βιομηχανικά παρασκευασμένα προϊόντα – με τη γήρανση.

Η μελέτη κατέγραψε ότι μόλις το 9,3% των συμμετεχόντων (9.771 άτομα) γέρασαν υγιώς. Ωστόσο, η τήρηση οποιουδήποτε από τα υγιεινά διατροφικά πρότυπα συσχετίστηκε με αυξημένη πιθανότητα υγιούς γήρανσης.
Ο διατροφικός δείκτης με τη μεγαλύτερη θετική επίδραση ήταν ο AHEI, ο οποίος έχει σχεδιαστεί για την πρόληψη χρόνιων παθήσεων. Οι συμμετέχοντες με τις υψηλότερες βαθμολογίες AHEI είχαν 86% μεγαλύτερη πιθανότητα να γεράσουν υγιώς στα 70 έτη, καθώς και 2,2 φορές μεγαλύτερη πιθανότητα να διατηρήσουν την υγεία τους στα 75 έτη.
Αυτή η διατροφή περιλαμβάνει άφθονα φρούτα, λαχανικά, δημητριακά ολικής άλεσης, όσπρια, ξηρούς καρπούς και υγιεινά λίπη, ενώ είναι χαμηλή σε κόκκινο και επεξεργασμένο κρέας, ζαχαρούχα ποτά και επεξεργασμένα δημητριακά.
Ένα ακόμη διατροφικό μοντέλο που ξεχώρισε ήταν ο Πλανητικός Δείκτης Δίαιτας Υγείας (PHDI), ο οποίος λαμβάνει υπόψη τόσο την ανθρώπινη όσο και την περιβαλλοντική υγεία, δίνοντας έμφαση σε φυτικές τροφές και μειώνοντας την κατανάλωση ζωικών προϊόντων.
Αντίθετα, η υψηλή κατανάλωση υπερ-επεξεργασμένων τροφών, και ειδικά επεξεργασμένου κρέατος, ζαχαρούχων και διαιτητικών ποτών, μείωσε σημαντικά τις πιθανότητες υγιούς γήρανσης.
«Η διατήρηση μιας ανεξάρτητης και ενεργής ζωής είναι προτεραιότητα τόσο για τα άτομα όσο και για τη δημόσια υγεία. Τα ευρήματά μας δείχνουν ότι η υγιεινή διατροφή μπορεί να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στη συνολική ποιότητα ζωής κατά τη γήρανση,» δήλωσε η Marta Guasch-Ferré, αναπληρώτρια καθηγήτρια του Πανεπιστημίου της Κοπεγχάγης και ερευνήτρια στη Σχολή Harvard Chan.
Παράλληλα, η επικεφαλής συγγραφέας Anne-Julie Tessier, καθηγήτρια στο Πανεπιστήμιο του Μόντρεαλ, επισημαίνει ότι δεν υπάρχει μία ιδανική δίαιτα για όλους: «Οι υγιεινές διατροφές μπορούν να προσαρμοστούν στις ατομικές ανάγκες και προτιμήσεις, αρκεί να βασίζονται σε φυτικά τρόφιμα και να αποφεύγουν τα υπερ-επεξεργασμένα προϊόντα».