Εάν αγαπάτε τα γλυκά, αλλά θέλετε να μειώσετε τη ζάχαρη στη διατροφή σας, μπορεί να σκεφθείτε να καταναλώνετε σνακ που περιέχουν ένα συστατικό που συνήθως αναφέρεται ως “σακχαροαλκοόλη”.
Εκατομμύρια άνθρωποι σε όλο τον πλανήτη πάσχουν από διαβήτη και ακόμη περισσότεροι έχουν προ-διαβήτη. Επιπλέον, πολλοί είναι και αυτοί οι οποίοι έχουν προσπαθήσει ή προσπαθούν να χάσουν βάρος.
Με τόσους πολλούς ανθρώπους που θέλουν να μειώσουν τη ζάχαρη στη διατροφή τους, δεν αποτελεί έκπληξη το γεγονός ότι η χρήση γλυκαντικών με χαμηλές ή καθόλου θερμίδες, αυξάνεται.
Είτε έχετε μόλις διαγνωστεί με διαβήτη, είτε απλά θέλετε να προσέχετε τις θερμίδες που προσλαμβάνετε, οι πιθανότητες να έχετε δοκιμάσει ένα προϊόν που περιέχει σακχαροαλκοόλη είναι αρκετά μεγάλες.
Τι είναι η σακχαροαλκοόλη;
Παρά την ονομασία της, δεν είναι ούτε ζάχαρη ούτε αλκοολούχο ποτό. Είναι μια ομάδα γλυκαντικών χαμηλών ή μηδενικών θερμίδων, που χρησιμοποιήθηκαν ευρέως στη βιομηχανία τροφίμων τη δεκαετία του 1990.
Ενώ οι σακχαροαλκοόλες μπορούν να βρεθούν φυσικά σε ορισμένα φρούτα και λαχανικά, τις περισσότερες φορές δημιουργούνται βιομηχανικά.
Έχουν γίνει πιο διαδεδομένες σε συσκευασμένα τρόφιμα, ιδιαίτερα σε δίαιτες χαμηλών υδατανθράκων που πρόσφατα έκαναν την επανεμφάνισή τους, καθώς και στην πολύ δημοφιλή δίαιτα keto. Συνήθως βρίσκονται σε τρόφιμα όπως οι καραμέλες, οι τσίχλες, το γλάσο και άλλες λιχουδιές χαμηλών ή μειωμένων θερμίδων.
Μας κάνουν καλό οι σακχαροαλκοόλες;
Υπάρχουν τόσο οφέλη, όσο και ανησυχίες για την υγεία όσον αφορά τις σακχαροαλκοόλες.
Από τη θετική πλευρά, περιέχουν λιγότερες θερμίδες ανά γραμμάριο σε σχέση με την απλή ζάχαρη. Για όσους θέλουν να ικανοποιήσουν τη λαχτάρα τους για γλυκό χωρίς ζάχαρη ή για διαβητικούς που θέλουν να μειώσουν το σάκχαρο στο αίμα, οι σακχαροαλκοόλες μπορούν να παρέχουν έναν τρόπο μείωσης της κατανάλωσης ζάχαρης και ενδεχομένως μείωσης της θερμιδικής πρόσληψης.
Πρέπει να τονιστεί, ότι δεν είναι ελεύθερες θερμίδων ή υδατανθράκων, οπότε μπορούν να έχουν αντίκτυπο στο σάκχαρο στο αίμα. Όμως, έρευνες δείχνουν ότι δεδομένου ότι οι σακχαροαλκοόλες απορροφώνται ατελώς στο σώμα, οδηγούν σε χαμηλότερη μεταβολή στο σάκχαρο του αίματος από ό, τι θα είχε κανείς καταναλώνοντας ραφιναρισμένη ζάχαρη. Για το λόγο αυτό, θεωρούνται γενικά κατάλληλες για κατανάλωση από διαβητικούς, πάντα με μέτρο.
Ένα άλλο ενδιαφέρον όφελος είναι ότι οι περισσότερες σακχαροαλκοόλες δεν συμβάλλουν στην εμφάνιση της τερηδόνας. Δεδομένου ότι δεν ζυμώνονται στο στόμα, όπως η ραφιναρισμένη ζάχαρη, δεν προκαλούν τερηδόνα. Στην πραγματικότητα, υπάρχουν στοιχεία που υποδηλώνουν ότι ορισμένες σακχαροαλκοόλες, κυρίως η ξυλιτόλη, μπορούν να χρησιμοποιηθούν για την πρόληψη και τη θεραπεία της τερηδόνας. Για τους λόγους αυτούς, βρίσκονται συχνά σε προϊόντα όπως η οδοντόκρεμα και το στοματικό διάλυμα για την προσθήκη γλυκύτητας χωρίς να έχουν τις αρνητικές επιπτώσεις της ζάχαρης στη στοματική υγιεινή.
Ακόμη και με τα πολλά οφέλη τους, οι σακχαροαλκοόλες έχουν κάποια αρνητικά. Μπορούν να προκαλέσουν γαστρεντερική δυσφορία όπως φούσκωμα, διάρροια και μετεωρισμό, ειδικά αν τρώγονται σε μεγάλες ποσότητες. Μελέτες δείχνουν ότι μπορεί να συμβάλλουν στο σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου και δεν συνιστώνται για άτομα με κοιλιοκάκη.
Είδη σακχαροαλκοολών
Βρίσκονται συνήθως σε εμπορικά επεξεργασμένα τρόφιμα. Με εξαίρεση δύο μορφές, μπορούν εύκολα να αναγνωριστούν σε μια λίστα συστατικών αναζητώντας το επίθημα “-ιτόλη”. Οι έξι πιο κοινές μορφές τους είναι:
Ερυθριτόλη
Εάν έχετε αγοράσει ορισμένα είδη γλυκαντικών από monk fruit, μπορεί να έχετε δει και αυτή τη σακχαροαλκοόλη ως συστατικό. Σύμφωνα με την Lakanto, ένα εμπορικό σήμα γλυκαντικών από monk fruit, η ερυθριτόλη συνήθως περιλαμβάνεται σε εκχύλισμα monk fruit για να εξισορροπήσει τη γλυκύτητα. Το εκχύλισμα monk fruit πολύ γλυκό – έως και 250 φορές πιο γλυκό από τη ζάχαρη – και η ερυθριτόλη έχει περίπου 70% τη γλυκύτητα της ζάχαρης, οπότε τα δύο συνδυάζονται για να ισορροπήσουν το ένα το άλλο.
Επίσης, εμφανίζεται φυσικά σε ορισμένα φρούτα και ζυμωμένα τρόφιμα και παρασκευάζεται εμπορικά μέσω ζύμωσης της γλυκόζης με μαγιά. Έχει 95% λιγότερες θερμίδες από τη ζάχαρη, δεν δημιουργεί αύξηση του σακχάρου στο αίμα και δεν προκαλεί τερηδόνα.
Υδρογονωμένα Υδρολύματα Αμύλου (HSH)
Τα υδρογονωμένα υδρολύματα αμύλου (HSH) είναι μείγματα σακχαροαλκοολών. Τα HSH δεν κρυσταλλώνουν, έτσι χρησιμοποιούνται συχνά στην εμπορική παραγωγή τροφίμων ως γλυκαντικά, παράγοντες ενυδάτωσης, και πρόσθετα, δεδομένου ότι αναστέλλουν το σχηματισμό κρυστάλλων σε προϊόντα όπως το σιρόπι.
Ισομαλτιτόλη
Αυτή η σακχαροαλκοόλη μπορεί να θερμανθεί και να μορφοποιηθεί, καθώς δεν κρυσταλλώνει, καθιστώντας την μια εξαιρετική σακχαροαλκοόλη για γλυκά χωρίς ζάχαρη και για γλυπτική ζάχαρης.
Η ισομαλτιτόλη έχει περίπου το 50% της γλυκύτητας της ζάχαρης. Λόγω της ήπιας γλυκύτητάς της, ταιριάζει με πολλές γεύσεις. Δεν μαυρίζει, δεν δημιουργεί αίσθηση ψύξης στο στόμα – όπως κάποιες άλλες σακχαροαλκοόλες – και δεν προκαλεί μεταβολές στο σάκχαρο του αίματος.
Μαννιτόλη
Λόγω της δροσερής γλυκιάς γεύσης της, η μαννιτόλη χρησιμοποιείται συχνότερα στην παραγωγή τσίχλας. Βρίσκεται συνήθως σε τρόφιμα κατάλληλα για διαβητικούς και έχει λιγότερες θερμίδες από τη ζάχαρη. Χρησιμοποιείται επίσης ως εμπορικό πρόσθετο τροφίμων για να βοηθήσει στην αύξηση της διάρκειας ζωής των επεξεργασμένων τροφίμων.
Εκτός από τις χρήσεις του στα τρόφιμα, η μαννιτόλη χρησιμοποιείται επίσης σε φάρμακα. Χρησιμοποιείται για τη μείωση της πίεσης στα μάτια ως θεραπεία στο γλαύκωμα, μπορεί να χρησιμοποιηθεί για τη θεραπεία της νεφρικής ανεπάρκειας και χρησιμοποιείται στη θεραπεία σοβαρών εγκεφαλικών τραυματισμών και ασθενειών.
Σορβιτόλη
Η σορβιτόλη έχει περίπου 60% τη γλυκύτητα της ζάχαρης και μπορεί να βρεθεί φυσικά σε φρούτα και αποξηραμένα φρούτα. Τις περισσότερες φορές παρασκευάζεται από σιρόπι καλαμποκιού και χρησιμοποιείται ως υποκατάστατο ζάχαρης σε συσκευασμένα τρόφιμα. Σε αντίθεση με πολλές άλλες σακχαροαλκοόλες, η σορβιτόλη μπορεί να συμβάλει στην εμφάνισης τερηδόνας.
Όπως η μαννιτόλη, έτσι και η σορβιτόλη χρησιμοποιείται στην παρασκευή φαρμάκων και επίσης ως καθαρτικό. Επιπλέον, χρησιμοποιείται ως πυκνωτικό μέσο και για τη διατήρηση της υγρασίας στα καλλυντικά.
Τα άτομα με κοιλιοκάκη ή δυσανεξία στη γλουτένη θα πρέπει να αποφεύγουν τη σορβιτόλη, καθώς συνήθως έχουν προβλήματα απορρόφησης, επιδεινώνοντας τα γαστρεντερικά συμπτώματα που είναι κοινά με υπερκατανάλωση σακχαροαλκοόλης.
Ξυλιτόλη
Η ξυλιτόλη είναι ένα γλυκαντικό που βρίσκεται σε μικρές ποσότητες σε φρούτα και λαχανικά, αλλά παράγεται συχνότερα για εμπορική χρήση. Είναι τόσο γλυκιά όσο η ζάχαρη, αλλά έχει 33% λιγότερες θερμίδες, απορροφάται με βραδύτερο ρυθμό και δεν επηρεάζει το σάκχαρο του αίματος.
Η ξυλιτόλη εμφανίζει οφέλη για τη στοματική υγιεινή. Μελέτες έχουν διαπιστώσει ότι η ξυλιτόλη όχι μόνο μπορεί να αποτρέψει την τερηδόνα, αλλά αποδεικνύεται επίσης χρήσιμη στην επισκευή του σμάλτου των δοντιών μέσω της επαναμεταλλικοποιησης. Έχει βρεθεί επίσης πως είναι ευεργετική στην πρόληψη και τη θεραπεία της ιγμορίτιδας και των λοιμώξεων των αυτιών και χρησιμοποιείται συχνά ως πρόσθετο στους ρινικούς ψεκασμούς.
Σημείωση: Ενώ η ξυλιτόλη δεν θεωρείται τοξική για τον άνθρωπο, είναι συχνά θανατηφόρα εάν καταναλωθεί από σκύλους.
Όπως αναφέρει το CookingLight, είναι σημαντικό να απολαμβάνετε τις σακχαροαλκοόλες με μέτρο, ενώ συστήνεται να εισαγάγετε οποιοδήποτε νέο προϊόν διατροφής στον οργανισμό σας με αργούς ρυθμούς, για να μειώσετε την πιθανότητα αρνητικών επιπτώσεων.
Ακολουθήστε το Cibum 
