Η κατανάλωση καφέ αμέσως μόλις ξυπνήσουμε και με άδειο στομάχι, είναι μία καθημερινή συνήθεια για εκατομμύρια ανθρώπους, αλλά μήπως προκαλεί βλάβη στον οργανισμό μας;
Της Χριστίνας Κοψίνη
Mπορεί η κατανάλωση καφέ, το πρωί, με άδειο στομάχι, να μας βλάψει; Κινδυνεύει η βλεννογόνος του στομάχου ή το έντερο μας από μία γουλιά πρωινό καφεδάκι πριν ακόμη βάλουμε μια μπουκιά στο στόμα; Πολλά έχουν γραφτεί και πολλά έχουν αμφισβητηθεί για το θείο δώρο που λέγεται «καφές».
Σε αυτά τα ερωτήματα απαντούν καθησυχαστικά επιστήμονες που εμπλούτισαν το τελευταίο άρθρο των ΝewYork Times, για τον καφέ.
«Το στομάχι έχει τόσους πολλούς τρόπους για να προστατευτεί», αναφέρει ο Δρ Kim Barrett, καθηγητής φυσιολογίας και βιολογίας στο Πανεπιστήμιο της Καλιφόρνια, Davis School of Medicine .«Το στομάχι εκκρίνει ένα παχύ στρώμα βλέννας που δημιουργεί μια ισχυρή ασπίδα μεταξύ του βλεννογόνου του και οτιδήποτε καταναλώνετε. Αυτή η ασπίδα προστατεύει, επίσης, το στομάχι από το φυσικό του, όξινο περιβάλλον που απαιτείται για τη διάσπαση των τροφίμων», εξηγεί. Προσθέτει ότι μόνο αν καταναλώνουμε μια πολύ σκληρή ουσία «μπορεί να παραβιαστεί η άμυνα του στομάχου επειδή θα βρεθεί, σε ένα πολύ δυσμενές και επιβλαβές περιβάλλον»
«Το να πίνετε καφέ με άδειο στομάχι είναι απίθανο να προκαλέσει βλάβη στο στομάχι σας, αλλά θεωρητικά θα μπορούσε να προκαλέσει καούρα», σημειώνει ο Δρ Barrett. «Γνωρίζουμε ότι ο καφές ενεργοποιεί την παραγωγή οξέος στο στομάχι, αλλά εάν έχετε τροφή στο στομάχι σας ή εάν πίνετε τον καφέ σας με γάλα ή κρέμα, αυτό θα βοηθήσει στη δημιουργία ενός ρυθμιστικού διαλύματος που βοηθά στην εξουδετέρωση αυτού του οξέος. Η κατανάλωση καφέ, ειδικά αν είναι μαύρος, χωρίς γεύμα μπορεί να μειώσει το pH του στομάχου περισσότερο από ό,τι εάν τον πιείτε με γάλα ή με ένα γεύμα, προσθέτει.
Αλλά , όπως συμπληρώνει, « ένα ελαφρώς χαμηλότερο pH δεν αποτελεί πρόβλημα για την επένδυση του στομάχου. Όμως θα μπορούσε να δημιουργήσει πρόβλημα για την επένδυση του οισοφάγου σας επειδή είναι πολύ πιο ευάλωτος σε βλάβες από το οξύ. Επιπλέον, μερικές μελέτες έχουν δείξει ότι ο καφές μπορεί να χαλαρώσει και να ανοίξει τον σφιγκτήρα που συνδέει τον οισοφάγο με το στομάχι, κάτι που υποθετικά θα μπορούσε να επιτρέψει στο οξύ από το στομάχι να εκτοξευθεί πιο εύκολα προς τα πάνω στον οισοφάγο και να προκαλέσει δυσάρεστα συμπτώματα καούρας. Αλλά και εκεί τα δεδομένα είναι ανάμεικτα.».
Πώς επηρεάζει ο καφές το έντερο;
«Ερεθιστικά. Όπως το αλκοόλ, ο καπνός του τσιγάρου και τα μη στεροειδή αντιφλεγμονώδη φάρμακα – όπως η ιβουπροφαίνη (Advil, Motrin) ή η ναπροξένη (Aleve) – που είναι ευρέως γνωστό ότι μεταβάλλουν τους φυσικούς αμυντικούς μηχανισμούς του στομάχου μας και τραυματίζουν το βλεννογόνο του», αναφέρει ο Δρ. Byron Cryer, επικεφαλής εσωτερικής ιατρικής στο Baylor University Medical Center του Ντάλας.
Το ερευνητικό του εργαστήριο ειδικεύεται στην κατανόηση του τρόπου με τον οποίο, διαφορετικά φάρμακα και άλλες χημικές ουσίες, μπορούν να βλάψουν το στομάχι και το λεπτό έντερο. Ωστόσο, ενώ ορισμένα ερεθιστικά φάρμακα μπορούν να κάνουν το στομάχι πιο ευάλωτο στο σχηματισμό οξέος και έλκους, πολλές αξιόπιστες μελέτες δείχνουν ότι αυτό δεν συμβαίνει με τον καφέ. Για παράδειγμα, μελέτη του 2013, σε περισσότερους από 8.000 ανθρώπους που ζούσαν στην Ιαπωνία, δεν εντόπισε καμία σημαντική συσχέτιση ανάμεσα στην κατανάλωση καφέ και στη πρόκληση έλκους στο στομάχι ή στο έντερο, ακόμη και μεταξύ εκείνων που έπιναν τρία ή περισσότερα φλιτζάνια την ημέρα.
«Ο καφές, ακόμη και σε συμπυκνωμένη μορφή, δεν είναι πιθανό να προκαλέσει αντικειμενικό τραυματισμό στο στομάχι», είπε ο Δρ Cryer. Οι ερευνητές ερευνούν τα οφέλη και τις βλάβες της κατανάλωσης καφέ, ειδικά όσον αφορά το έντερο, από τη δεκαετία του 1970», δήλωσε ο Kim Barrett ο οποίος είναι και, μέλος του διοικητικού συμβούλιου της Αμερικανικής Γαστρεντερολογικής Εταιρείας. Ευτυχώς, το στομάχι μπορεί να αντέξει κάθε είδους ερεθιστικούς παράγοντες, συμπεριλαμβανομένου του καφέ.
Αν, παρόλα αυτά ο καφές έχει μια επίδραση στο έντερο, αυτή εκδηλώνεται με την επιτάχυνση που προκαλεί στο κόλον και στην κινητικότητα του εντέρου.
Επίσης, είναι γνωστό ότι ο καφές αυξάνει τον καρδιακό ρυθμό και την αρτηριακή πίεση. Και αν πιείτε καφέ πολύ κοντά στην ώρα του ύπνου, μπορεί να διαταράξει τον ύπνο σας. «Αλλά αυτές οι αλλαγές είναι προσωρινές», λέει ο Δρ. Κράιερ
Πώς επηρεάζει ο καφές τον οισοφάγο;
Μια ανασκόπηση του 2014 σε 15 μελέτες που έγιναν σε Ευρώπη, Ασία και ΗΠΑ δεν βρήκε συσχετίσεις ανάμεσα στην κατανάλωση καφέ και τα συμπτώματα της καούρας, ενώ, αντίθετα, μελέτη του 2020 με δεδομένα από περισσότερες από 48.000 γυναίκες, νοσοκόμες ,βρήκε υψηλότερο κίνδυνο συμπτωμάτων καούρας στους λάτρεις του καφέ. Για να κατανοήσουν πώς ο καφές μπορεί να επηρεάσει τον οισοφάγο, οι επιστήμονες μελετούν επίσης, μια πάθηση που ονομάζεται, οισοφάγος Barrett*, η οποία εμφανίζεται όταν ο οισοφάγος καταστρέφεται από χρόνια έκθεση στο οξύ του στομάχου, όπως σε άτομα με μακροχρόνια προβλήματα παλινδρόμησης οξέος. Με αυτήν την πάθηση, τα κύτταρα στον οισοφάγο μεταμορφώνονται και γίνονται πιο «σκληρά» προσομοιάζοντας με αυτά του στομάχου για να προστατευτούν από το οξύ. Αυτές οι αλλαγές μπορεί να αυξήσουν τον κίνδυνο καρκίνου του οισοφάγου, ειδικά εάν έχετε οικογενειακό ιστορικό της πάθησης ή εάν καπνίζετε. Αλλά είναι καθησυχαστικό, το γεγονός ότι άλλη μελέτη, του 2016, σε άτομα προχωρημένης ηλικίας στις ΗΠΑ δεν βρήκε παρόμοια συσχέτιση αυτού του προβλήματος με την κατανάλωση καφέ. Μάλιστα οι συντάκτες της μελέτης κατέληξαν στο συμπέρασμα ότι για τον «οισοφάγο Barrett» η αποφυγή του καφέ πιθανότατα δεν θα ήταν χρήσιμη.»
«Πρακτικά, ως γαστρεντερολόγος, συνήθως λέω στους ασθενείς μου να λαμβάνουν υπόψη τα συμπτώματά τους. Εάν παρατηρούν συνεχώς πόνο στο στήθος ή ξινή γεύση στο στόμα τους μετά την κατανάλωση καφέ, μπορεί να θέλουν να τον μειώσουν – ή να σκεφτούν ένα αντιόξινο. Η προσθήκη γάλακτος ή κρέμας ή μια μικρή μπουκιά φαγητού με το πρωινό σας φλιτζάνι μπορεί επίσης να βοηθήσει. Αλλά αν δεν παρατηρείτε κανένα σύμπτωμα, πιθανότατα είστε κάποιος που δεν εμφανίζει σημαντική παλινδρόμηση μετά τον καφέ και μπορεί να συνεχίσει να τον πίνει ήσυχα συμβουλεύει» η Trisha Pasricha, γαστρεντερολόγος στο Γενικό Νοσοκομείο της Μασαχουσέτης στης ΗΠΑ .
«Η κατανάλωση καφέ έχει πολλά οφέλη για την υγεία, συμπεριλαμβανομένων των συσχετίσεων με τη μακροζωία, τον χαμηλότερο κίνδυνο καρδιαγγειακών παθήσεων και την προστασία από πολλούς καρκίνους, συμπεριλαμβανομένου του καρκίνου του ήπατος, του προστάτη, του μαστού και του παχέος εντέρου» προσθέτει «Υπάρχουν πολύ περισσότερα στοιχεία για τα οφέλη του καφέ παρά για τις βλάβες»,σημειώνει ο Δρ. Κράιερ
*Ο οισοφάγος Barrett (BE) είναι η πρόδρομη βλάβη για το αδενοκαρκίνωμα του οισοφάγου (EAC), έναν ταχέως αυξανόμενο καρκίνο.
Πηγές:
- ΝewYorkTimes
- National library of medicine