Μελέτη κατατάσσει τις μητέρες σε τρείς κατηγορίες όσον αφορά στη διατροφή των παιδιών τους.
Η παιδική παχυσαρκία παραμένει μια σημαντική ανησυχία στην έρευνα για τη δημόσια υγεία και τη διατροφή, με επιπτώσεις στην υγεία και την ευημερία των παιδιών. Συνεπώς η κατανόηση των κριτηρίων επιλογής τροφίμων από τους γονείς, είναι κρίσιμη για το σχεδιασμό παρεμβάσεων που προωθούν πιο υγιεινές δίαιτες.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Ποιότητα και Προτίμηση Τροφίμων, διερεύνησε τις διατροφικές επιλογές των οικογενειών με χαμηλό έως μεσαίο εισόδημα για να απαντηθούν τα ερωτήματα
i) ποιοι είναι οι κύριοι παράγοντες που καθοδηγούν τις μητέρες χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος όταν ψωνίζουν τρόφιμα για τα παιδιά τους και
ii) εάν είναι δυνατόν να εντοπιστούν ετερογενή τμήματα μητέρων χαμηλού και μεσαίου εισοδήματος με βάση τα κοινωνικοδημογραφικά στοιχεία και άλλες πρακτικές διατροφής. Στη μελέτη προσδιορίστηκε το προφίλ των 809 Ιταλίδων μητέρων με βάση τις αγορές τους.
Για να απαντηθεί το πρώτο ερευνητικό ερώτημα, η παραγοντική ανάλυση ομαδοποίησε τα κίνητρα που επηρεάζουν τις διατροφικές επιλογές των μητέρων σε τρεις κύριους παράγοντες: «υγιεινό προσανατολισμό», που περιλαμβάνει χαρακτηριστικά ως φυσικά και ισορροπημένα “βολικό προσανατολισμό“, που περιλαμβάνει χαρακτηριστικά τόσο εύκολα στο μαγείρεμα, όσο και φθηνά και η ομάδα «προσανατολισμένη στο παιδί».
Η τελευταία ομάδα «προσανατολισμένη στο παιδί», αποτελεί το 27% των μητέρων που συμμετείχαν και προσδιορίζεται ως επιεικείς μητέρες, καθώς ξεχωρίζει για την προσεκτική και μεγαλύτερη προσοχή (σε σύγκριση με τις άλλες δύο ομάδες) των προτιμήσεων των παιδιών τους όταν ψωνίζουν για φαγητό. Για αυτές, το κύριο μέλημα είναι να γίνει αποδεκτό το φαγητό από το παιδί, αποφεύγοντας έτσι πιθανές συγκρούσεις κατά τη διάρκεια των γευμάτων. Είναι το σύμπλεγμα που δίνει τη λιγότερη προσοχή στην ευκολία του προϊόντος (τόσο όσον αφορά την τιμή όσο και την ευκολία παρασκευής), ενώ σε σχέση με τις άλλες, ο παράγοντας υγιεινής είναι μέτριας σημασίας κατά την επιλογή παιδικής τροφής. Σε σύγκριση με τις άλλες ομάδες, τα παιδιά τους τρώνε περισσότερα δημητριακά και παρουσιάζουν την χαμηλότερη κατανάλωση λευκού κρέατος, αυγών, οσπρίων και ψαριών. Έτσι, η ικανοποίηση των διατροφικών προτιμήσεων των παιδιών οδηγεί αυτές τις μητέρες να επιδεικνύουν λιγότερη ποικιλία τροφίμων, υποστηριζόμενη από χαμηλότερη μέση βαθμολογία για την κατανάλωση φρούτων και λαχανικών. Εφαρμόζουν περιορισμούς υγείας για να εμποδίσουν το παιδί να καταναλώνει υπερβολικά ανθυγιεινά πιάτα, αλλά είναι η ομάδα των μητέρων που ανησυχούν λιγότερο για το βάρος του παιδιού τους και έχουν χαμηλότερο από το μέσο όρο των συμμετεχόντων στην έρευνα, την τάση να συγκρίνονται με άλλους γονείς όταν παίρνουν αποφάσεις για τα παιδιά τους.
Η μεγαλύτερη ομάδα (45 %) στο δείγμα είναι οι πρακτικές μητέρες που επικεντρώνονται σε παράγοντες που κάνουν το φαγητό βολικό (τόσο από άποψη χρηματικού κόστους όσο και από άποψη προετοιμασίας) ως τις πιο σημαντικές πτυχές κατά τις αγορές. Σε σύγκριση με τις άλλες ομάδες, δίνουν τη λιγότερη σημασία στις προτιμήσεις των παιδιών και, ακόμη λιγότερη, στις πτυχές της υγείας των τροφίμων που προορίζονται για τα παιδιά τους. Επίσης, ακολουθούν έναν λιγότερο υγιεινό τρόπο ζωής για τις ίδιες σε σύγκριση με τις άλλες μητέρες και είναι, κατά μέσο όρο, λιγότερο υπεύθυνες για πρακτικές που σχετίζονται με την αγορά τροφίμων, τον προγραμματισμό, την προετοιμασία και τη σίτιση των παιδιών τους. Επίσης τρώνε έξω πιο συχνά από τις επιεικείς μητέρες. Τα παιδιά τους τρώνε λιγότερα λαχανικά και φρούτα και, σύμφωνα με τη μέση τιμή του δείγματος, ανησυχούν για το βάρος του παιδιού τους. Σε σύγκριση με τις επιεικής μητέρες, εφαρμόζουν λιγότερους περιορισμούς υγείας, χρησιμοποιούν περισσότερο το φαγητό ως ανταμοιβή και είναι οι μητέρες που ελέγχουν συναισθηματικά τα παιδιά τους μέσω του φαγητού.
Η τρίτη ομάδα περιλαμβάνει μητέρες που αξιολογούν την υγιεινή ως τον πιο σημαντικό παράγοντα για την καθοδήγηση των αγορών τροφίμων για τα παιδιά τους. Αυτή η ομάδα ονομάζεται ισορροπημένες μητέρες και αντιπροσωπεύει το υπόλοιπο 28 % του δείγματος. Για αυτές τις μητέρες, είναι σημαντικό το φαγητό που τρώνε τα παιδιά τους να είναι υγιεινό. Ωστόσο, θεωρούν επίσης ότι η ευκολία είναι σημαντικός παράγοντας. Οι περισσότερες από αυτές που ανήκουν στην ομάδα της ισσορροπίας ακολουθούν και οι ίδιες χορτοφαγική διατροφή, είναι πιο οργανωτικές στη διατροφή των παιδιών, εφαρμόζουν περιοριστικές πρακτικές προς τα παιδιά, ανησυχούν για το βάρος τους και καταγράφουν βαθμολογίες πάνω από τον μέσο όρο του δείγματος για τις πρακτικές «ρύθμισης συναισθημάτων» και «τροφή ως ανταμοιβή».
Συμπερασματικά οι ερευνητές διαχώρισαν τις μητέρες σε τρείς διακριτές ομάδες:
- επιεικείς μητέρες (27 %), που δίνουν προτεραιότητα στις διατροφικές προτιμήσεις των παιδιών.
- πρακτικές μητέρες (45 %), που εκτιμούν περισσότερο την ευκολία και
- ισορροπημένες μητέρες (28 %), οι οποίες συνδυάζουν τόσο την υγεία όσο και την ευκολία στις αγορές τους.
Η μελέτη προτείνει στους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής και σε οργανισμούς να δώσουν προτεραιότητα στη μεγαλύτερη ομάδα στο δείγμα ( δηλαδή τις πρακτικές μητέρες) μέσω επενδύσεων στη βιομηχανία τροφίμων για δραστηριότητες έρευνας και ανάπτυξης για τη δημιουργία υγιεινών προϊόντων με αυξημένα χαρακτηριστικά ευκολίας. Και οι πολιτικές εκστρατείες θα πρέπει να υποστηρίζουν τις προσπάθειες των λιανοπωλητών να αυξήσουν την ποσότητα και τη διαθεσιμότητα επιλογών υγιεινής διατροφής. Επίσης οι παρεμβάσεις που απευθύνονται σε επιεικείς μητέρες θα πρέπει να εστιάζονται στην ενίσχυση των δυνατοτήτων τους να προετοιμάζουν νόστιμα γεύματα χρησιμοποιώντας υγιεινά τρόφιμα και να βοηθούν τις μητέρες να αναπτύξουν πρακτικές ανατροφής που εμπλέκουν αποτελεσματικά τα παιδιά τους στον προγραμματισμό και την προετοιμασία γευμάτων.
Για να διαβάσετε τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Gerarda Caso, Azzurra Annunziata, Riccardo Vecchio, Indulgent, practical or Balanced? exploring mothers’ food choices for their children in low- and middle-income households, Food Quality and Preference, 2023, 105080, ISSN 0950-3293, https://doi.org/10.1016/j.foodqual.2023.105080. (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S0950329323002744)