Ελλιπείς οι γνώσεις των γιατρών για θέματα διατροφής! Του Γιάννη Ζαμπετάκη*

Το μεγάλο θέμα της αποσπασματικής εκπαίδευσης των γιατρών σχετικά με την διατροφή και την δίαιτα των ασθενών.

Του Γιάννη Ζαμπετάκη*

Σε ένα άρθρο που δημοσιεύθηκε στις 22 Αυγούστου στην επιστημονική επιθεώρηση The British Journal of Cardiology, με τίτλο «Nutrition training for medical professionals: where do we begin?» των Broadley, White και Jaffee, οι συγγραφείς καταπιάνονται με το «ευαίσθητο» θέμα της ελλιπούς εκπαίδευσης των γιατρών σχετικά με την διατροφή και την δίαιτα των ασθενών. Τα μαθήματα περί διατροφής καταλαμβάνουν ένα πολύ μικρό μέρος του προγράμματος σπουδών στις ιατρικές σχολές και αυτό έχει πολλές αρνητικές συνέπειες. Ο ανεξάρτητος οργανισμός Nutritank CIC ζήτησε άμεση δράση σχετικά με αυτό το θέμα. Αλλά πού είναι το πρόβλημα;

Σε δύο πρόσφατες δημοσκοπήσεις σε μαθητές ιατρικών σχολών και γιατρούς, το 90% απάντησε ότι οι γιατροί έχουν σημαντικό ρόλο στο να δίνουν διατροφικές συμβουλές αλλά πάνω από το 70% των συμμετοχόντων απάντησε ότι κατά τη διάρκεια των σπουδών τους, έχουν μόνο 2 ώρες μαθήματα ανά έτος σχετικά με την …διατροφή! Οξύμωρο;

Το βρετανικό ΕΣΥ (NHS) έχει κατανοήσει το πρόβλημα αυτό και με μια γενικόλογη φράση λέει ότι θα κάνουμε ότι είναι δυνατό ώστε οι γιατροί να μαθαίνουν πιο πολλά περί διατροφής.

Σε πολλούς οργανισμούς, υπάρχει η αίσθηση ότι η διατροφή είναι θεμελιώδης για καλή υγεία αλλά αυτό δεν έχει μεταφραστεί σε απτές πράξεις!

Ασθενείς με κακή διατροφή επισκέπτονται τον οικογενειακό τους γιατρό με διπλάσια συχνότητα, εισάγονται στο νοσοκομείο με τριπλάσια συχνότητα και μένουν στο νοσοκομείο περίπου 3 μέρες περισσότερο σε σχέση με ασθενείς με καλή διατροφή!

Παρά την μείωση του καπνίσματος σε παγκόσμιο επίπεδο, η κακή διατροφή και ο κακός τρόπος διαβίωσης παραμένουν οι κυριότερες αιτίες θανάτου. Οι διατροφολόγοι μπορούν να παίξουν καίριο ρόλο ώστε να βελτιωθεί η δίαiτα του γενικού πληθυσμού αλλά στο Ηνωμένο Βασίλειο υπάρχουν μόνο 9.000 εγγεγραμμένοι διατροφολόγοι και με πολύ μικρή συμμετοχή σε ιατρικές ομάδες στα νοσοκομεία. Το ζητούμενο είναι να εκπαιδευθούν οι γιατροί ώστε να μπορούν να αναγνωρίζουν πότε και για πόσο χρειάζονται υποστήριξη από διατροφολόγους.

Ποιοι είναι το Nutritank;

Το Nutritank είναι ένας μη κερδοσκοπικός οργανισμός που παρέχει συμβουλευτικές υπηρεσίες σχετικά με τα τρόφιμα, την διατροφή και την προσωποποιημένη διατροφική και ιατρική στήριξη. Δημιουργήθηκε το 2017 από δύο (τότε) φοιτητές της ιατρικής (που τώρα είναι γιατροί): τους Dr Iain Broadley και Dr Ally Jaffee. Και οι δύο τους ήταν απογοητευμένοι από την έλλειψη μαθημάτων διατροφής όταν σπούδαζαν ιατρική στο Πανεπιστήμιο του Bristol, και αποφάσισαν να …δράσουν.

Σήμερα, το Nutritank έχει 22 παραρτήματα σε ιατρικές σχολές με συνολικά εγγεγραμμένους 1.500 φοιτητές και γιατρούς. Ο σκοπός τους είναι να δίνουν πληροφορίες και συμβουλές πάνω σε θέματα διατροφής και τρόπου διαβίωσης, πληροφορίες όμως που να βασίζονται στη νεότερη βιβλιογραφία. Μέχρι σήμερα, 11 σχολές ιατρικής στο Ηνωμένο Βασίλειο έχουν ζητήσει την στήριξη του Nutritank ώστε να εμπλουτίσουν τα προγράμματα σπουδών τους με μαθήματα διατροφής.

Κάνε το φάρμακο τροφή σου

Αντί επιλόγου: ο Ιπποκράτης έχει περάσει στην ιστορία με την φράση του: «κάνε το φάρμακο τροφή σου και την τροφή σου φάρμακό σου». Το ζητούμενο σήμερα είναι να φέρουμε τα πάνω κάτω στο πώς οι γιατροί σκέφτονται πριν συνταγογραφήσουν φαρμακευτική αγωγή. Για παράδειγμα, μια αναιμία θα πρέπει να αντιμετωπίζεται με απτές διατροφικές συμβουλές (π.χ. μεγαλύτερη πρόσληψη τροφών πλούσιων σε αίμη και σίδηρο αλλά την ίδια στιγμή να μην καταναλώνονται τρόφιμα με τανίνες μιας και οι τανίνες μειώνουν την πρόσληψη αίμης και σιδήρου) και όχι απλά συμβουλές να παίρνουμε συμπληρώματα σιδήρου. Μιας και τα συμπληρώματα διατροφής μπορεί να αυξήσουν προσωρινά τα επίπεδα σιδήρου αλλά μακροπρόθεσμα θα οδηγήσουν σε εξάρτηση του ασθενούς από συμπληρώματα διατροφής – φάρμακα.

Σε επαγγελματικό επίπεδο, οι βιομηχανίες τροφίμων θα πρέπει να εστιάσουν περισσότερο στις λειτουργικές ιδιότητες των τροφίμων που παράγουν και να συμμετάσχουν ενεργά στην ορθή και πλήρη πληροφόρηση των πελατών τους. Μόνο έτσι, θα βελτιωθεί η υγεία του πληθυσμού. Το τρόφιμο είναι και θα είναι πάντα το καλύτερο φάρμακο με μακροπρόθεσμα αποτελέσματα και με πιο μικρό κόστος από τα φάρμακα/συμπληρώματα διατροφής.