Κρίσιμη η γνωμοδότηση για την ανανέωση της έγκρισης της γλυφοσάτης ως δραστικής ουσίας στα φυτοφάρμακα.
Η Αρχή Ασφάλειας Τροφίμων της Ευρώπης EFSA, στην γνωμοδότησή της για τους κινδύνους από την ουσία glyphosate και μετά από τρία χρόνια έρευνας, διαπίστωσε «δεν υπάρχουν κρίσιμοι τομείς ανησυχίας», αν και είπε ότι τα κενά δεδομένων δεν επιτρέπουν την εξαγωγή συμπερασμάτων για ορισμένες πτυχές.
Ωστόσο, η γλυφοσάτη έχει κατηγορηθεί ως πιθανώς καρκινογόνο, αλλά και ως υπεύθυνη για έναν σεβαστό αριθμό απειλών για την υγεία, τόσο των καταναλωτών, όσο και των ίδιων των καλλιεργητών, με ορισμένα περιστατικά, μάλιστα, να την ενοχοποιούν ξεκάθαρα.
Η απόφαση είναι κρίσιμη για το εάν η ΕΕ θα ανανεώσει την έγκριση της γλυφοσάτης ως δραστικής ουσίας στα φυτοπροστατευτικά προϊόντα. Το glyphosate είναι μια χημική ουσία που χρησιμοποιείται σε ορισμένα ζιζανιοκτόνα και η χρήση της στην Ευρώπη υπόκειται σε αυστηρούς κανονισμούς. Το glyphosate εγκρίνεται επί του παρόντος για χρήση στην ΕΕ έως τις 15 Δεκεμβρίου 2023. Η αξιολόγηση κινδύνου από τα κράτη μέλη και η επακόλουθη αξιολόγηση από ομοτίμους από την EFSA διεξήχθησαν στο πλαίσιο της νομικής διαδικασίας για την ανανέωση της έγκρισης της χρήσης του στην Ευρώπη.
Πιο συγκεκριμένα η εκτίμηση της EFSA, των επιπτώσεων της γλυφοσάτης στην υγεία των ανθρώπων, των ζώων και του περιβάλλοντος δεν προσδιόρισε κρίσιμους τομείς ανησυχίας. Ορισμένα κενά δεδομένων αναφέρονται στα συμπεράσματα της EFSA, ως ζητήματα που δεν μπόρεσαν να οριστικοποιηθούν, τα οποία η Ευρωπαϊκή Επιτροπή και τα κράτη μέλη θα πρέπει να εξετάσουν στο επόμενο στάδιο της διαδικασίας ανανέωσης της έγκρισης. Tα κύρια πορίσματα της αξιολόγησης κινδύνου της γλυφοσάτης από την EFSA, προέκυψαν από τις αρχές τεσσάρων κρατών μελών (τα οποία ενεργούν από κοινού ως «κράτη μέλη-εισηγητές»). Παρόλα αυτά, υπάρχουν πολλές έρευνες και μελέτες που κρούουν τον κώδωνα του κινδύνου για τη γλυφοσάτη. Χαρακτηριστικά, η Διεθνής Υπηρεσία Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC) του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας είχε αξιολογήσει την ουσία ως «πιθανώς καρκινογόνα».
Το 2022, ο Ευρωπαϊκός Οργανισμός Χημικών Προϊόντων (ECHA) διενήργησε εκτίμηση επικινδυνότητας της γλυφοσάτης και κατέληξε στο συμπέρασμα ότι δεν πληρούσε τα επιστημονικά κριτήρια για να ταξινομηθεί ως καρκινογόνος, μεταλλαξιογόνος ή τοξική για την αναπαραγωγή ουσία. Η EFSA χρησιμοποίησε την ταξινόμηση επικινδυνότητας του ECHA για τους σκοπούς της εκτίμησης επικινδυνότητας της ΕΕ για το glyphosate.
Όσον αφορά στα κενά δεδομένων, τα ζητήματα που δεν μπόρεσαν να οριστικοποιηθούν περιλαμβάνουν την αξιολόγηση μιας από τις προσμείξεις στο glyphosate, την εκτίμηση του διατροφικού κινδύνου για τους καταναλωτές και την εκτίμηση των κινδύνων για τα υδρόβια φυτά.
Τα εκκρεμή ζητήματα περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, την έλλειψη πληροφοριών σχετικά με την τοξικότητα ενός από τα συστατικά που περιέχονται στο σκεύασμα φυτοφαρμάκων με βάση το glyphosate που υποβλήθηκε προς αξιολόγηση, η οποία είναι απαραίτητη για την ολοκλήρωση της εκτίμησης κινδύνου του σκευάσματος για αντιπροσωπευτικές χρήσεις. Για το συγκεκριμένο σκεύασμα δεν υπήρχαν ενδείξεις οξείας τοξικότητας και γονιδιοτοξικότητας.
Όσον αφορά τη βιοποικιλότητα, οι εμπειρογνώμονες αναγνώρισαν ότι οι κίνδυνοι που συνδέονται με τις αντιπροσωπευτικές χρήσεις του glyphosate είναι πολύπλοκοι και εξαρτώνται από πολλούς παράγοντες. Σημείωσαν επίσης την έλλειψη εναρμονισμένων μεθοδολογιών και συμφωνημένων ειδικών στόχων προστασίας. Συνολικά, οι διαθέσιμες πληροφορίες δεν επιτρέπουν την εξαγωγή ακλόνητων συμπερασμάτων σχετικά με αυτή την πτυχή της αξιολόγησης κινδύνου και οι διαχειριστές κινδύνου μπορούν να εξετάσουν μέτρα μετριασμού.
Όσον αφορά την οικοτοξικολογία, η δέσμη δεδομένων επέτρεψε μια συντηρητική προσέγγιση εκτίμησης κινδύνου, η οποία εντόπισε υψηλό μακροπρόθεσμο κίνδυνο για τα θηλαστικά σε 12 από τις 23 προτεινόμενες χρήσεις του glyphosate.
«Η αξιολόγηση κινδύνου και η αξιολόγηση από ομοτίμους του glyphosate αντιπροσωπεύουν το έργο δεκάδων επιστημόνων από την EFSA και τα κράτη μέλη σε μια διαδικασία που διήρκεσε πάνω από τρία έτη. Βασίζεται σε μια αξιολόγηση πολλών χιλιάδων μελετών και επιστημονικών άρθρων και ενσωματώνει επίσης πολύτιμες πληροφορίες που συγκεντρώθηκαν κατά τη διάρκεια της δημόσιας διαβούλευσης», δήλωσε ο επικεφαλής του Τμήματος Παραγωγής Αξιολόγησης Κινδύνου της EFSA, Guilhem de Seze.
Επόμενα βήματα
Τα συμπεράσματα της EFSA σχετικά με την αξιολόγηση από ομοτίμους της αξιολόγησης κινδύνου για το glyphosate κοινοποιήθηκαν σήμερα στην Ευρωπαϊκή Επιτροπή και στα κράτη μέλη για να τεκμηριώσουν την απόφαση που θα λάβουν σχετικά με το εάν θα διατηρήσουν το glyphosate στον ενωσιακό κατάλογο εγκεκριμένων δραστικών ουσιών φυτοφαρμάκων.
Ακολουθήστε το Cibum 
