Ο Βασίλης Στενός, ιδρυτικό μέλος της ελληνικής startup Solmeyea, μίλησε στο cibum και την Βιργινία Κιμπουρόπουλου, για την παραγωγή εναλλακτικών πρωτεϊνών οι οποίες έχουν διπλάσια πρωτεϊνικά οφέλη από τη σόγια.
Της Βιργινίας Κιμπουρόπουλου
Ο πληθυσμός αυξάνεται, αλλά οι φυσικοί πόροι μειώνονται. Η θερμοκρασία ανεβαίνει, το πόσιμο νερό στερεύει, η ατμόσφαιρα ρυπαίνεται και μειώνονται τα ζώα και οι δασικές εκτάσεις, ο «πνεύμονας» του πλανήτη. Αν όχι όλα, τα περισσότερα οφείλονται σε ανθρώπινες ενέργειες, για αυτό και αυτή η περίοδος που διανύουμε ονομάζεται «ανθρωπόκαινος».
Μια αποκαλούμενη «καταστροφή» του πλανήτη αποτελεί το τέλος της ανθρωπότητας, για αυτό και οι περιβαλλοντικές οργανώσεις, η Παγκόσμιες Διασκέψεις του ΟΗΕ για το κλίμα κάνουν επανειλημμένα εκκλήσεις τόσο στους ευσυνείδητους πολίτες όσο και στις μεγάλες πολυεθνικές να ασπαστούν την έννοια βιωσιμότητα, με όποιο τρόπο μπορούν.
Στα πλαίσια αυτά, λοιπόν, μια ελληνική startup εταιρεία, η Solmeyea, δίνει μια βιώσιμη απάντηση στην αυξανόμενη ανάγκη για πρωτεΐνες, κόντρα στις συμβατικές ζωικές πρωτεΐνες, oι οποίες ευθύνονται για το 1\3 των εκπομπών μεθανίου. Πώς το κάνει αυτό; Παράγει πρωτεΐνες από μικροφύκη, καλλιεργούμενα μέσω υβριδικής κάθετης γεωργίας, ανακυκλώνοντας το 97% του νερού που χρησιμοποιείται και χρησιμοποιώντας το ελεύθερα διαθέσιμο CO 2 και ηλιακό φως.
Σίγουρα ως αυτό το σημείο έχετε πολλές ερωτήσεις. Κι εμείς είχαμε! Για αυτό και μιλήσαμε με τον Βασίλη Στενό, ιδρυτικό μέλος της Solmeyea και ειδικό στον τομέα της αγροτικής βιοτεχνολογίας.
«Τα μικροφύκη είναι μια φυσικώς παραχθείσα πρώτη ύλη, η οποία παράγεται με απόλυτο σεβασμό στη φύση. Αποτελεί, για παράδειγμα, ένα ιδανικό υποκατάστατο του σογιάλευρου, αλλά με διπλάσιο πρωτεϊνικό περιεχόμενο από τη σόγια. Οπότε αν φάει κανείς μια κουταλιά σογιάλευρου και μια κουταλιά από κάποιο αλεύρι πρωτεΐνης μικροφυκών, αυτό που θα αντλήσει από αυτό θα είναι διπλάσια ωφέλιμο σε αξία», εξηγεί ο κος Στενός.
Με λίγα λόγια, τα μικροφύκη της Solmeyea μπορούν να χρησιμοποιηθούν ως μια εναλλακτική λύση της πρωτεΐνης σε τρόφιμα, συμπληρώματα διατροφής και ζωοτροφές. Σύμφωνα με τον Βασίλη Στενό, τα μικροφύκη θεωρούνται superfood, καθώς περιέχουν μεγάλες ποσότητες από αμινοξέα και ωμέγα-3. Επειδή τα μικροφύκη περιέχουν φυσικά έλαια, δεν χρειάζεται να αναμειχθούν με άλλα πρόσθετα, κακής ποιότητας λάδια, όπως το φοινικέλαιο.
C: Γιατί τα μικροφύκη είναι πιο βιώσιμα από άλλες πρωτεΐνες;
Β.Σ: Έχει αποδειχθεί επιστημονικά ότι παράγονται με τον πιο οικολογικό τρόπο. Καλύπτουν μια διατροφική ανάγκη, καθώς παράγονται δεσμεύοντας διοξείδιο του άνθρακα και απελευθερώνοντας οξυγόνο, κάνοντας έστω και μια μικρή, θετική βελτίωση ως προς την κλιματική αλλαγή. Επίσης κατά τη μέθοδο της κάθετης γεωργίας, τα μικροφύκη καλλιεργούνται σε μη καλλιεργήσιμες και αρδεύσιμες εκτάσεις, οπότε είναι ιδανικά για αστικά περιβάλλοντα να παράγουν πρώτες ύλες με το ελάχιστο περιβαλλοντικό αποτύπωμα. Σημαντικό είναι ότι μέσα στα θερμοκήπιά μας δεν χρησιμοποιούμε καθόλου LED και aircondition, παρά μόνο φυσική ακτινοβολία.
Όπως αναφέρθηκε και νωρίτερα, οι εναλλακτικές πρωτεΐνες έχουν γίνει ήδη δημοφιλείς στους καταναλωτές, οι οποίοι θέλουν να τρώνε πιο βιώσιμα, οπότε η ζήτηση για αυτές αναμένεται να αυξάνεται με την πάροδο του χρόνου. «Αλλά το θέμα δεν είναι να προκύψει αυτή η ζήτηση μόνο και μόνο επειδή είναι μόδα, αλλά επειδή ο κόσμος θα ενημερωθεί καλύτερα για το πόσο πραγματικά ωφέλιμες είναι για αυτούς και το περιβάλλον. Και αυτό σας το λέει κάποιος που δεν είναι vegan».
Ένα επιπλέον όφελος που φέρουν, κατά τον ίδιο, οι εναλλακτικές πρωτεΐνες που παράγει η εταιρεία τους είναι η ιδιότητά τους να παράγονται σε ένα ελεγχόμενο περιβάλλον, το οποίο δεν υπόκειται σε γεωπολιτικές αλλαγές, όπως πόλεμοι σε διάφορα μέρη του κόσμου. Αυτό σημαίνει πως μπορεί κανείς να διαθέσει το προϊόν του στην εγγύς αγορά, χωρίς να υπάρξει ιδιαίτερη κλιμάκωση στις τιμές.
Η Solmeyea είναι μια εταιρεία startup, η οποία ξεκίνησε το 2019 να υλοποιεί το όραμά της. Όπως προδίδει και ο όρος startup, βρίσκονται ακόμα στην αρχή, οπότε δεν βίωσαν ιδιαίτερα προβλήματα ούτε με την πανδημία, ούτε με τον πόλεμο στην Ουκρανία. «Είμαστε τυχεροί στην ατυχία μας», σχολιάζει ο κος Στενός σαρκαστικά.
Η χρηματοδότησή τους προέρχεται κυρίως από δικούς τους πόρους, ενώ έχουν επίσης λάβει υποστήριξη από το EIT (European Institute of Innovation and Technology). Η εταιρεία υλοποιεί, επίσης, ένα project με το ερευνητικό κέντρο του Δημοκρίτου, χάρη στο οποίο και κατάφεραν να εξασφαλίσουν και χρηματοδότηση από την τράπεζα Optima Bank.
«Οι επενδυτές μας προέρχονται, κυρίως από το εξωτερικό. Δεν είναι τόσο εύκολο να βρεθούν επενδύσεις, επειδή οι επενδυτές θέλουν αποδείξεις ότι το εγχείρημά μας πετυχαίνει. Αυτό ακριβώς το λεγόμενο proof of concept προς τους επενδυτές θέλουμε να εξασφαλίσουμε και μέσα από τη χρηματοδότησή μας με την Optima. Ωστόσο με τη δημοτικότητα που αποκτά το αντικείμενό μας, παραμένουμε αισιόδοξοι».
H έδρα της εταιρείας μπορεί να είναι στην Ελλάδα, αλλά οι δραστηριότητές τους αφορούν χώρες του εξωτερικού. Επί του παρόντος, δραστηριοποιούνται στη Γαλλία, στην Ισπανία, στο Βέλγιο, τη Σουηδία και σύντομα στις ΗΠΑ. Στις ΗΠΑ, μάλιστα, μια εταιρεία παραγωγής ζωοτροφών για μικρά κοτόπουλα ενδιαφέρεται να αναπτύξει μαζί τους ένα προϊόν με πρωτεΐνη μικροφυκών, η οποία κατά τον κ. Στενό έχει αποδειχθεί ότι επιταχύνει κατά 6 μέρες την ανάπτυξή τους, αν υπάρχει σε μικρή ποσότητα στο φαγητό τους.
Ένα νέο project που ετοιμάζει η Solmeyea περιλαμβάνει την αξιοποίηση του ταμείου Δίκαιης Μετάβασης, των εργαλείων της Koμισιόν και του κράτους, για να μπορέσουν να παράγουν πρώτες ύλες για φαγητά και βιοκαύσιμα δεσμεύοντας διοξείδιο του άνθρακα σε περιοχές, όπως η Μεγαλόπολη, η Κοζάνη και η Τρίπολη, ενισχύοντας παράλληλα την τοπική οικονομία και το εθνικό ΑΕΠ. «Έχει προϋπολογιστεί ότι το ΑΕΠ θα αυξάνεται κατά 72% σε αυτές τις οικονομίες».
C: Η φράση που μένει σε κάποιον αν επισκεφθεί την ιστοσελίδα της Solmeyea είναι «καλοσωρίζουμε τον υπερπληθυσμό». Τι ακριβώς σημαίνει αυτό για εσάς;
Β.Σ.: Ακούγεται αρκετά σαν έκφραση πως για να καλύψουμε τις διαρκώς αυξανόμενες ανάγκες που προκύπτουν από την αύξηση του πληθυσμού, χρειαζόμαστε μια έκταση αντίστοιχη με τη Βραζιλία. Επειδή αυτό δεν γίνεται να συμβεί ούτε και υπάρχουν οι πόροι, η κάθετη καλλιέργεια παράγει φαγητό χωρίς να δεσμεύει παραπάνω έκταση και παράγοντας τροφή με ακόμη περισσότερη πρωτεΐνη για τον ακόμα περισσότερο πληθυσμό που αναμένεται να έρθει.
Όπως σχολίασε και ο κος Στενός, η Solmeyea ήρθε «στην κατάλληλη στιγμή», που δεν υπάρχει άλλος χρόνος να χαθεί για να πραγματοποιηθούν δραστικές αλλαγές στον τρόπο με τον οποίο ζούμε, τρεφόμαστε, δραστηριοποιούμαστε και σκεφτόμαστε, δοκιμάζοντας νέες και πιο «πράσινες» λύσεις.