Μία πρωτοποριακή προσέγγιση για τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών με ρευματικά νοσήματα.
Η πνευματικότητα συνδέεται σημαντικά με την ποιότητα ζωής των ασθενών που πάσχουν από ρευματικά νοσήματα, βοηθώντας τους να αντιμετωπίσουν τον πόνο και να βελτιώσουν τη συναισθηματική τους ευεξία. Υπάρχει ένα κενό στη βιβλιογραφία σχετικά με τη σχέση πνευματικότητας, ποιότητας ζωής και συμμόρφωσης στη θεραπεία σε ασθενείς με ρευματικά νοσήματα, ιδιαίτερα ρευματοειδή αρθρίτιδα (ΡΑ) και συστηματικό ερυθηματώδη λύκο (ΣΕΛ), καθώς οι σχετικές μελέτες, ιδιαίτερα στον ελληνικό πληθυσμό, είναι περιορισμένες.
Η πνευματικότητα είναι ένας πολυδιάστατος και θεμελιώδης πυλώνας της ανθρώπινης ύπαρξης, συμπεριλαμβανομένης της αναζήτησης νοήματος, μιας αίσθησης σύνδεσης με τον εαυτό μας, τους άλλους και το περιβάλλον και μια υπερβατική δύναμη ή θεϊκό στοιχείο όπως γίνεται αντιληπτό από όλους. Η έννοια της πνευματικότητας διαφέρει από τη θρησκευτικότητα καθώς η τελευταία περιορίζεται σε οργανωμένες θρησκευτικές ομολογίες, ενώ η πνευματικότητα είναι μια ευρύτερη έννοια που περιλαμβάνει αξίες, νόημα και προσωπική ανάπτυξη. Τα τελευταία χρόνια, η πνευματικότητα έχει αναγνωριστεί ως σημαντικός παράγοντας που επηρεάζει την υγεία και την ποιότητα ζωής, ιδιαίτερα σε άτομα που πάσχουν από χρόνιες παθήσεις.
Η ρευματοειδής αρθρίτιδα (ΡΑ) και ο συστηματικός ερυθηματώδης λύκος (ΣΕΛ) είναι αυτοάνοσες ρευματικές παθήσεις που επηρεάζουν κυρίως το μυοσκελετικό σύστημα αλλά και άλλα όργανα, προκαλώντας σοβαρή φλεγμονή, δυσκαμψία, πόνο και κόπωση. Αυτές οι χρόνιες παθήσεις επιφέρουν σημαντικές ψυχοκοινωνικές επιπτώσεις, όπως κατάθλιψη, άγχος και μειωμένη λειτουργικότητα, που περιορίζουν την ποιότητα ζωής των ασθενών. Σύμφωνα με μελέτες, οι γυναίκες είναι πιο επιρρεπείς σε αυτοάνοσα νοσήματα, καθώς αποτελούν το 78% των διαγνωσμένων περιπτώσεων
Σκοπός μελέτης που δημοσιεύτηκε στο επιστημονικό περιοδικό Heatlhcare και διεξήχθη από το Ελληνικό Ανοικτό Πανεπιστήμιο (Πάτρα) και το Τμήμα Νοσηλευτικής, του Πανεπιστημίου Θεσσαλίας, ήταν να αξιολογήσει την επίδραση της τήρησης της φαρμακευτικής αγωγής και της πνευματικότητας στην ποιότητα ζωής των ασθενών με ρευματικά νοσήματα.
Πρόκειται για μια συγχρονική μελέτη που διεξήχθη σε ενήλικες ασθενείς με ρευματοειδή αρθρίτιδα και συστηματικό ερυθηματώδη λύκο από την περιοχή της Κρήτης (μέλη συλλόγου ασθενών με ρευματικά νοσήματα). Τα δεδομένα συλλέχθηκαν μέσω ενός αυτοδιαχειριζόμενου ερωτηματολογίου που αποτελείται από τέσσερα μέρη, συμπεριλαμβανομένων ερωτήσεων σχετικά με δημογραφικές και κλινικές πληροφορίες.
Αποτελέσματα
Το δείγμα της μελέτης αποτελούνταν από 115 συμμετέχοντες, με την πλειοψηφία να είναι γυναίκες (90%). Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων έπασχε από ΡΑ (62%), ενώ το 38% έπασχε από ΣΕΛ. Η μέση ηλικία των συμμετεχόντων ήταν 49,15 έτη (SD = 11,7) και το 46% περιέγραψε την υγεία του ως καλή. Οι ερευνητές ανακάλυψαν ότι διαστάσεις της πνευματικότητας σχετίζονται θετικά με τις διαστάσεις της ποιότητας ζωής.
Η διάσταση της ειρήνης έχει ισχυρή συσχέτιση με την ψυχολογική υγεία και τη συνολική ποιότητα ζωής. Το νόημα δείχνει επίσης θετική συσχέτιση με την ψυχολογική υγεία και τη συνολική ποιότητα ζωής, ενώ η συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή δείχνει χαμηλή αλλά θετική συσχέτιση με τη συνολική πνευματικότητα.
Συμπεράσματα
Η παρούσα μελέτη ανέδειξε τη σημαντική σχέση πνευματικότητας και ποιότητας ζωής σε ασθενείς με ρευματικά νοσήματα, επιβεβαιώνοντας ότι η πνευματική διάσταση μπορεί να λειτουργήσει ως προστατευτικός μηχανισμός έναντι του άγχους, της κατάθλιψης και των ψυχοκοινωνικών επιπτώσεων της νόσου. Συγκεκριμένα, η εσωτερική γαλήνη και η αναζήτηση νοήματος στη ζωή συνδέθηκαν θετικά με την ψυχολογική ευεξία, ενώ η πίστη είχε πιο περιορισμένη επίδραση. Επιπλέον, η συμμόρφωση στη φαρμακευτική αγωγή βρέθηκε να σχετίζεται θετικά, αν και ασθενώς, με την πνευματικότητα, υποδηλώνοντας ότι η ενίσχυση της πνευματικής διάστασης θα μπορούσε να βοηθήσει στη βελτίωση της αυτοφροντίδας των ασθενών.
Τα ευρήματα αυτής της μελέτης υποστηρίζουν την ανάγκη ενσωμάτωσης της πνευματικής φροντίδας στην κλινική πράξη για τη βελτίωση της ολιστικής προσέγγισης στη θεραπεία ασθενών με ρευματικές παθήσεις. Μελλοντική έρευνα θα μπορούσε να διερευνήσει περαιτέρω τη σχέση μεταξύ πνευματικότητας και συμμόρφωσης στη θεραπεία, καθώς και να αξιολογήσει παρεμβάσεις που ενισχύουν την πνευματική ευεξία, με στόχο τη βελτίωση της ποιότητας ζωής των ασθενών.
Για να διαβάσετε τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Καββαδία, Μαρία, Μαρία Σαρίδη, Αικατερίνη Τόσκα, Βησσαρίων Μπακάλη, Στέλλα Ζέττα, Θεοδόσιο Παραλίκα, Παύλο Σαράφη, και Ευάγγελο Χ. Φραδέλος. 2025. «The Effect of Medicine Adherence and Spirituality in Quality Life of Patients with Reumatic Diseases»
Healthcare 13, αρ. 4: 436. https://doi.org/10.3390/healthcare13040436