Λιανεμπόριο τροφίμων μετά την πανδημία

Πολλές και σημαντικές είναι οι προκλήσεις για το λιανεμπόριο τροφίμων την επόμενη διετία κυρίως λόγω της αβεβαιότητας για την εξέλιξη της πανδημίας, σύμφωνα με όσα επισημαίνει ο καθηγητής του Οικονομικού Πανεπιστημίου Αθηνών, Γεώργιος Δουκίδης.

Στελέχη του κλάδου, όπως σημειώνει ο κ. Δουκίδης, αναφέρουν ότι οι άμεσες προτεραιότητές τους αφορούν την προστασία των υπαλλήλων / πελατών από τη πανδημία, την πελατοκεντρική στρατηγική άμεσης και ποιοτικής εξυπηρέτησης, καθώς επίσης και την έμφαση στη παραγωγικότητα.

«Η διαχείριση του ρίσκου είναι απρόβλεπτη αφού υπάρχει εκτίμηση για μεγαλύτερη διάρκεια της κρίσης. Οκτώ στους δέκα καταναλωτές εκτιμούν ότι η έκτακτη κατάσταση θα κρατήσει μέχρι τα τέλη του 2021 ενώ τρεις στους δέκα και μετά το 2021. Επτά στους δέκα θεωρούν ότι η οικονομία θα επηρεαστεί αρνητικά και το 2022 ενώ τρεις στους δέκα και μετά το 2022» τονίζει ο κ. Δουκίδης και συμπληρώνει ότι στο υπό διαμόρφωση ανταγωνιστικό περιβάλλον καταγράφονται κάποιοι σημαντικοί παράγοντες / προκλήσεις που εκτιμάται ότι θα παίξουν σημαντικό ρόλο στις εξελίξεις της επόμενης διετίας.

Σε αυτούς τους παράγοντες περιλαμβάνεται, μεταξύ άλλων, η συμπεριφορά των καταναλωτών βγαίνοντας από την πανδημία. Συγκεκριμένα, πρόσφατη μελέτη του ΙΕΛΚΑ κατέγραψε μια αυξητική τάση για τις αναμενόμενες δαπάνες των πολιτών σε καταναλωτικά προϊόντα, χωρίς να είναι ακόμη ξεκάθαρο το πως θα κινηθούν οι τάσεις αυτές σε επιμέρους κατηγορίες. Παράλληλα όμως υπάρχει πρόβλεψη για σοβαρές κοινωνικές αντιδράσεις των πολιτών, αλλά και μια πιθανή συντηρητική αγοραστική συμπεριφορά των καταναλωτών φοβούμενοι μια νέα οικονομική κρίση.

 Τις εξελίξεις της επόμενης διετίας θα επηρεάσει επίσης το γεγονός ότι η πλειοψηφία των καταναλωτών θα συνεχίσει τις πολυκαναλικές ψηφιακές αγορές βάζοντας περισσότερη πίεση για την αποδοτική διαχείριση της κατ΄οίκον εξυπηρέτησης, η οποία όμως κοστίζει. Η αξιοποίηση των αυτοματισμών / ρομποτικής θα είναι αναγκαία καθώς και η έξυπνη αξιοποίηση της πληθώρας των δεδομένων στο λιανεμπόριο για αποδοτικότερη διαχείριση του δικτύου και προσφορά εξατομικευμένων ολοκληρωμένων υπηρεσιών στους πελάτες.

 Σύμφωνα με τον κ. Δουκίδη, οι παγκόσμιες εφοδιαστικές αλυσίδες έχουν επηρεαστεί δραματικά από την πανδημία με αποτέλεσμα την αβεβαιότητα στην παράδοση των προϊόντων, διακυμάνσεις στη δυνατότητα εξυπηρέτησης και αυξητικές τάσεις στις τιμές των πρώτων υλών. Σε ένα κλάδο με μικρά περιθώρια κέρδους η αβεβαιότητα στα αρχικά στάδια της εφοδιαστικής αλυσίδας πολλαπλασιάζει τον ρίσκο στα δίκτυα πώλησης των τελικών προϊόντων.

Στις εξελίξεις της επόμενης διετίας σημαντικό ρόλο αναμένεται να διαδραματίσουν οι νέες νομοθετικές / διοικητικές παρεμβάσεις. Όπως αναφέρει ο κ. Δουκίδης, η κοινοτική οδηγία για τις πληρωμές των προμηθευτών – παραγωγών που πλέον είναι νόμος τους κράτους και η εφαρμογή της θα επηρεάσει τα cash-flows των εταιριών. Επίσης το αναμενόμενο σύστημα εγγυοδοσίας υλικών για την ανακύκλωση των συσκευασιών προϊόντων δημιουργεί μια αβεβαιότητα λόγω των νέων διαδικασιών που θεσπίζονται, της πολυπλοκότητας στην διαχείριση των reverse logistics και του υψηλού κόστους που θα επιβαρύνει τους εταίρους στην εφοδιαστική αλυσίδα του κλάδου.

Το λιανεμπόριο τροφίμων διαδραματίζει σημαντικό ρόλο στην ανάπτυξη της χώρας με 225.000 εργαζόμενους και εντυπωσιακή αύξηση του ανθρώπινου δυναμικού κατά 50% την τελευταία 20ετία. Μάλιστα το 2020 προσελήφθησαν επιπλέον 6.700 άτομα κυρίως από τα σούπερ μάρκετ για αντιμετώπιση της έκτακτης κατάστασης στην εξυπηρέτηση λόγω της πανδημίας. Η συνολική συμβολή στο ΑΕΠ είναι της τάξης του 2%, ενώ ως κλάδος εντάσεως εργασίας προσφέρει αμοιβές και εργοδοτικές εισφορές που φτάνουν τα 2 δισ. ευρώ ετησίως.

  Παράλληλα οι επενδύσεις των σούπερ-μάρκετ για ανάπτυξη και εκσυγχρονισμό του δικτύου, των υποδομών και ψηφιακές τεχνολογίες κινήθηκαν σε υψηλά επίπεδα και ξεπέρασαν το 1,5 δισ. ευρώ την τελευταία επταετία. Η πελατοκεντρική στρατηγική επιβεβαιώνεται από το γεγονός ότι οι καταναλωτές εξοικονομούν ετησίως από τις αγορές τους στα σούπερ μάρκετ περίπου 1,3 δισ. ευρώ μέσω των προσφορών και προωθητικών ενεργειών που προσφέρονται από τους προμηθευτές και τα σούπερ μάρκετ.

  Όπως επισημαίνει ο κ. Δουκίδης, οι Έλληνες καταναλωτές έχουν πολύ θετική άποψη για το πως τα σούπερ μάρκετ αντιμετώπισαν την πανδημία. Συγκεκριμένα, έξι στους δέκα θεωρούν ότι χειρίστηκαν καλύτερα την πανδημία από άλλους κλάδους. Η άμεση ανταπόκριση στην πρόσκληση έφερε αύξηση των πωλήσεων κατά 8% το 2020 αλλά παράλληλα το κόστος διαχείρισης της πανδημίας και των ειδικών επενδύσεων/προσλήψεων ξεπέρασε τα 160 εκατ. ευρώ. Για την άμεση και ποιοτική εξυπηρέτηση της έκτακτης κατάστασης αξιοποιήθηκαν όλοι οι σημαντικοί πόροι των σούπερ μάρκετ όπως το ανθρώπινο δυναμικό, τα αποθηκευμένα προϊόντα και το μεγάλο δίκτυο πωλήσεων. Παράλληλα αντιμετωπίστηκε ο ξαφνικός τετραπλασιασμός των online πωλήσεων με υποδειγματική προσαρμογή στην εξυπηρέτηση των πελατών όπου ο μέσος χρόνος εξυπηρέτησης των online παραγγελιών στις παραδόσεις των προϊόντων από 2 ημέρες στο πρώτο κύμα της πανδημίας μειώθηκε σε 1,2 ημέρες στο δεύτερο κύμα.

Πηγή: ΑΠΕ