Τι ρόλο παίζει η μνήμη των λιποκυττάρων.
Το «φαινόμενο γιο-γιο» είναι πολύ γνωστό σε πολλούς που έχουν δοκιμάσει ένα πρόγραμμα απώλειας βάρους ή έχουν χρησιμοποιήσει φάρμακα απώλειας βάρους στο παρελθόν. Ανεξάρτητα από το πόσο θετικά είναι τα αρχικά αποτελέσματα, είναι εξαιρετικά συνηθισμένο για τους ανθρώπους να ανακτούν μέρος ή όλο το βάρος αρκετά γρήγορα.
Ενώ υπάρχουν ορισμένα στοιχεία από την έρευνα ότι η επαναπρόσληψη βάρους δεν αναιρεί εντελώς τα οφέλη για την καρδιαγγειακή υγεία, μπορεί να είναι μια απογοητευτική πραγματικότητα για τους ανθρώπους που προσπαθούν να επιτύχουν έναν στόχο απώλειας βάρους.
Ερευνητές εντόπισαν τη βιολογική μνήμη αφού εξέτασαν τον λιπώδη ιστό από άτομα με παχυσαρκία πριν και αφού έχασαν βάρος μετά από βαριατρική επέμβαση. Οι ιστοί συγκρίθηκαν περαιτέρω με λίπος από υγιή άτομα που δεν ήταν ποτέ παχύσαρκα.
Η ανάλυση έδειξε ότι τα λιποκύτταρα επηρεάστηκαν από την παχυσαρκία με τρόπο που άλλαξε τον τρόπο με τον οποίο ανταποκρίνονταν στο φαγητό, ενδεχομένως για χρόνια. Σε δοκιμές, τα κύτταρα αναπτύχθηκαν γρηγορότερα από άλλα απορροφώντας τα θρεπτικά συστατικά πιο γρήγορα.
Περαιτέρω εργασία σε κύτταρα ποντικού ανίχνευσε τη βιολογική μνήμη σε χημικές τροποποιήσεις στο DNA ή στις πρωτεΐνες που είναι τυλιγμένο γύρω από το DNA. Αυτές οι επιγενετικές αλλαγές μεταβάλλουν τη γονιδιακή δραστηριότητα και το μεταβολισμό.
Στο άρθρο που δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Nature, οι επιστήμονες περιγράφουν πώς τα πρώην παχύσαρκα ποντίκια κέρδισαν βάρος γρηγορότερα από άλλα όταν έκαναν δίαιτα πλούσια σε λιπαρά, υποδηλώνοντας μια αλλαγή στο μεταβολισμό που τα διευκόλυνε να πάρουν βάρος.
Ωστόσο, η μνήμη της παχυσαρκίας στα λιποκύτταρα δεν έφταιγε μόνο. Οι επιστήμονες υποπτεύονται ότι μια παρόμοια μνήμη υπάρχει στα εγκεφαλικά κύτταρα που επηρεάζει την ποσότητα τροφής που καταναλώνουν τα ζώα και την ποσότητα ενέργειας που ξοδεύουν.
- Δείτε επίσης: ΧΡΗΣΙΜΟ: Πρώτες βοήθειες για κατάποση ξένων σωμάτων που έχουν «σφηνώσει» στην τραχεία ή τον οισοφάγο
Σχεδόν τα δύο τρίτα των ενηλίκων στην Αγγλία είναι υπέρβαροι ή ζουν με παχυσαρκία και παγκοσμίως η πάθηση επηρεάζει περισσότερους από ένα δισεκατομμύριο ανθρώπους. Η παχυσαρκία κοστίζει στο NHS 6,9 δισ. £ ετησίως και είναι η δεύτερη μεγαλύτερη αιτία καρκίνου που μπορεί να προληφθεί.
Η εργασία θα μπορούσε να ανοίξει το δρόμο για καλύτερα προγράμματα διαχείρισης βάρους, αν και η κυτταρική μνήμη της παχυσαρκίας μπορεί επίσης να εξασθενίσει με τον καιρό. «Είναι πιθανό η διατήρηση ενός μειωμένου ή υγιούς σωματικού βάρους για αρκετό καιρό να είναι αρκετή για να σβήσει τη μνήμη», ανέφερε η Dr Laura Hinte, πρώτη συγγραφέας της μελέτης.
Τα άτομα που χάνουν βάρος μέσω δίαιτας ή μετά από ενέσεις απώλειας βάρους, όπως το Ozemic και το Wegovy, συνήθως ανακτούν βάρος όταν σταματούν.
Ο David Benton, ομότιμος καθηγητής στο Πανεπιστήμιο του Swansea και συγγραφέας του βιβλίου του 2024 Tackling the Obesity Crisis: Beyond Failed Approaches to Lasting Solutions, ανέφερε ότι περισσότεροι από 100 παράγοντες επηρέασαν την παχυσαρκία.
- Δείτε επίσης: Η Ιταλία “κάρφωσε” την Ελλάδα στην ΕΕ για σοβαρό κίνδυνο από καρκινογόνα αποξηραμένα σύκα
«Η παχυσαρκία αντανακλά την κατανάλωση περισσότερων θερμίδων από όσες καίτε. Όταν μια δίαιτα αφαιρεί ενέργεια, χάνεις βάρος», είπε. «Ωστόσο, το συμπέρασμα είναι ότι οι δίαιτες αποτυγχάνουν. Αποτυγχάνουν γιατί για να αποφύγετε την ανάκτηση του χαμένου βάρους πρέπει να αλλάξετε οριστικά τη διατροφή σας. Τις περισσότερες φορές έχοντας τελειώσει τη δίαιτα, επιστρέφουμε στον τρόπο ζωής που προκάλεσε το πρόβλημα στην πρώτη περίπτωση. Το αποτέλεσμα είναι η δίαιτα γιο-γιο».