Ο καταρροϊός πυρετός των αιγοπροβάτων (Bluetongue – BT) είναι μια ιογενής ασθένεια που επηρεάζει τα ζώα παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένων των προβάτων, των βοοειδών, των καμήλων, των ελαφιών και των αιγών. Προκαλείται από τον ιό του καταρροϊκού πυρετού (BTV) και εξαπλώνεται μέσω δαγκωμάτων, ενώ εάν η BT δεν σκοτώσει ένα ζώο, μπορεί ακόμα να μειώσει την παραγωγή κρέατος, γάλακτος και απογόνων.
Αυτό, μαζί με τους εμπορικούς περιορισμούς που ακολουθούν μια επιδημία της BT και το κόστος επιτήρησης, εμβολίων και δοκιμών για την απόδειξη της εξάλειψης της νόσου, έχει ως αποτέλεσμα σημαντικές οικονομικές απώλειες για τη γεωργική βιομηχανία.
Ένα πράγμα που κάνει την ασθένεια ιδιαίτερα περίπλοκη είναι το γονιδίωμα BTV. Το γονιδίωμα αποτελείται από 10 τμήματα δίκλωνου RNA, καθένα από τα οποία κωδικοποιεί μία ή περισσότερες από τις ιογενείς πρωτεΐνες. «Αυτή η τμηματοποίηση επιτρέπει στον ιό να ανταλλάσσει εύκολα τμήματα του γονιδιώματος μεταξύ στελεχών κατά τη διάρκεια των συν-επιμολύνσεων, δημιουργώντας γρήγορα νέες παραλλαγές με νέους κινδύνους ασθενειών», λέει ο Peter Mertens, ιολόγος στο Πανεπιστήμιο του Nottingham.
“Έχουν εντοπιστεί πάνω από 30 διακριτοί οροτύποι BTV, αρκετοί από τους οποίους μπορούν να κυκλοφορούν μαζί σε ενδημικές και επιδημικές περιοχές”.
Με την υποστήριξη του χρηματοδοτούμενου από την ΕΕ προγράμματος PALE-Blu, η Mertens ηγείται μιας σημαντικής προσπάθειας για την καλύτερη κατανόηση της υποκείμενης νόσου και τη βελτίωση των τεχνικών για την ταχεία και ακριβή παρακολούθηση και έλεγχο του ιού.
«Πρόκειται για ένα μεγάλο έργο που συγκεντρώνει εταίρους από όλη την Ευρώπη, τη Μεσόγειο και την Αφρική», εξηγεί ο Μέρτενς. “Μαζί, ορίσαμε να παρέχουμε νέα σύνολα δεδομένων, αντιδραστήρια και πόρους σχετικά με τον ίδιο τον BTV και τις αλληλεπιδράσεις του, τόσο με τους ξενιστές θηλαστικών όσο και με τα είδη εντόμων – φορέων”.
Κατανόηση της αναπαραγωγής, της μετάδοσης και της επιδημιολογίας
Σύμφωνα με τον Μέρτενς, το αποκορύφωμα του έργου είναι η μεγαλύτερη κατανόηση της αναπαραγωγής, μετάδοσης και επιδημιολογίας του BTV. “Όχι μόνο κατανοούμε τώρα καλύτερα τους κινδύνους περαιτέρω κρουσμάτων BT και την εξάπλωσή τους, αλλά, ίσως το πιο σημαντικό, έχουμε νέες μεθόδους και εργαλεία για τον έλεγχό τους”, προσθέτει.
Δύο σημαντικές εξελίξεις είναι οι ταχείες τεχνολογίες αλληλουχίας γονιδιώματος του BTV και ο ιστότοπος BTV-Glue. Αυτά μαζί, υποστηρίζουν την ανίχνευση, την ταχεία αναγνώριση και τον περαιτέρω χαρακτηρισμό διαφορετικών στελεχών BTV. “Αυτό μας βοηθά να προσδιορίσουμε την καταγωγή, την προέλευση και την κίνηση μεμονωμένων στελεχών BTV που προκαλούν διαφορετικές εστίες”, σημειώνει ο Mertens.
Επιπλέον, το έργο έχει δημιουργήσει σημαντικές νέες γνώσεις σχετικά με την ασθένεια. Για παράδειγμα, αναλύοντας τους ρυθμούς εξέλιξης των στελεχών BTV που προκάλεσαν τις πρόσφατες εστίες στη Γαλλία, το έργο έδειξε ότι η εξέλιξη του ιού ήταν «παγωμένη» μεταξύ των περιόδων της επιδημίας.
“Υπάρχουν ενδείξεις πως ο BTV θα μπορούσε να επανεμφανιστεί ως αποτέλεσμα τεχνητής σπερματέγχυσης χρησιμοποιώντας κατεψυγμένο σπέρμα“, λέει ο Μέρτενς.
Οι ερευνητές βρήκαν αρκετά προηγουμένως άγνωστα στελέχη του BTV στη Μογγολία, τη Μέση Ανατολή και τη Μεσόγειο. “Αν και οι περισσότεροι έχουν χαμηλή λοιμώδη νόσο, αρκετοί από αυτούς τους ιούς μπορεί να μην απαιτούν φορείς εντόμων και αντ ‘αυτού θα μπορούσαν να μεταδοθούν απευθείας μεταξύ των ξενιστών θηλαστικών”, σημειώνει ο Mertens.
“Αυτό θα μπορούσε να έχει σημαντικό αντίκτυπο στον τρόπο εξάπλωσης της νόσου, επιτρέποντας την εμφάνιση εστιών ακόμη και κατά τη διάρκεια του έτους, όταν απουσιάζουν έντομα – φορείς”.
Το έργο σημείωσε επίσης πρόοδο όσον αφορά τον μετριασμό του κινδύνου εκδήλωσης εστίας. Για παράδειγμα, αναπτύχθηκε ένας βελτιωμένος διαγνωστικός πίνακας για την ενίσχυση της ανίχνευσης και αναγνώρισης του στελέχους του ιού. Οι ερευνητές ανακάλυψαν επίσης ένα συστατικό του σάλιου των εντόμων φορέων, που θα μπορούσε να διεγείρει την ανοσολογική απόκριση σε μολυσμένα ζώα.
«Το έργο έχει αναπτύξει νέα υποψήφια εμβόλια και έχει εντοπίσει μεμονωμένες πρωτεΐνες του BTV που παράγουν διασταυρούμενη προστασία από τον ορότυπο, αντιπροσωπεύοντας σημαντικά πρώτα βήματα προς ένα εμβόλιο μεταξύ των οροτύπων, που θα προστάτευε καλύτερα τα ζώα – και τις γεωργικές βιομηχανίες – από τις επιπτώσεις της νόσου του καταρροϊκού πυρετού», καταλήγει ο Mertens.
Πηγή: CORDIS
Ακολουθήστε το Cibum 
