Αδημοσίευτα έγραφα του Εθνικού Συμβουλίου Ασφάλειας Τροφίμων της Ιταλίας αποκαλύπτουν ποια ψάρια έχουν λιγότερο υδράργυρο
Το να τρως ψάρι είναι ωφέλιμο για την υγεία καθώς περιέχει πρωτεΐνες υψηλής βιολογικής αξίας, μακράς αλυσίδας ωμέγα-3 λιπαρά οξέα, σελήνιο, ασβέστιο, βιταμίνη Α και βιταμίνη D. Ωστόσο, τα προϊόντα ψαριών είναι επίσης η κύρια πηγή υδραργύρου.
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Βαρύ πρόστιμο 15.000€ σε κρεοπωλείο στο Αιγάλεω για παραπλάνηση των καταναλωτών
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Προσοχή: Και στην Ελλάδα οι κονσέρβες με κομμάτια καουτσούκ
Όλες οι μορφές υδραργύρου έχουν τοξικές επιδράσεις (διαφορετικού είδους και έντασης) στο νευρικό, πεπτικό και ανοσοποιητικό σύστημα, καθώς και στους πνεύμονες, τα νεφρά, το δέρμα και τα μάτια. Τα ανόργανα άλατα του υδραργύρου είναι διαβρωτικά για το δέρμα, τα μάτια και τη γαστρεντερική οδό και η κατάποσή τους μπορεί να είναι τοξική για τα νεφρά. Επίσης αποτελεί σημαντική απειλή για την ανάπτυξη του παιδιού στη μήτρα και κατά την βρεφική ηλικία. Για το λόγο αυτό, μερικές φορές οι κίνδυνοι μπορεί να υπερβαίνουν τα οφέλη.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τα δημοφιλή καλλυντικά, σαμπουάν και αφρόλουτρα που ανακλήθηκαν τον Απρίλιο λόγω τοξικού συστατικού
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Το κοινό τρόφιμο που λιώνει το λίπος της κοιλιάς και βοηθάει στην απώλεια βάρους σύμφωνα με ειδικό
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Συναγερμός για το μολυσμένο εκλέρ σοκολάτας
Αυτό είναι το μήνυμα που προκύπτει από ένα αδημοσίευτο έγγραφο του Εθνικού Συμβουλίου για την Ασφάλεια των Τροφίμων (CNSA), που σύμφωνα με άρθρο του Il Fatto Alimentare, όσοι έχουν δει αντιλαμβάνονται τους κινδύνους από την κατανάλωση ψαριών με υψηλά επίπεδα μεθυλ-υδραργύρου, ιδίως για ευάλωτες ομάδες όπως τα παιδιά και οι γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Μανικιούρ: 4 στα 10 μανό περιέχουν τοξικές ουσίες – Αποτελέσματα εργαστηριακού ελέγχου
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Σας περίσσεψαν βραστά αυγά από το Πάσχα; Ιδέες για να τα μεταμορφώσετε σε λαχταριστά πιάτα
Τα ψάρια με την μεγαλύτερη κατανάλωση και αυτά που πρέπει να καταναλώνουμε
Στην Ιταλία, σύμφωνα με την έρευνα CREA για την κατανάλωση 2017-2020, μπακαλιάρος, γλώσσα, γαρίδες, σολομός, τσιπούρα, λαβράκι, ξιφίας, μύδια, μύδια, χταπόδι και καλαμάρια είναι τα προϊόντα ψαριών που καταναλώνει περισσότερο ο πληθυσμός, με διαφορές ωστόσο στις διάφορες ηλικιακές ομάδες. Τα στοιχεία δεν απέχουν πολύ και από την Ελληνική πραγματικότητα. Στην πραγματικότητα, τα παιδιά κάτω του ενός έτους τρώνε κυρίως μπακαλιάρο και γλώσσα, αλλά στη συνέχεια καθώς μεγαλώνουν προσθέτουν όλα τα άλλα είδη που αναφέρονται, εκτός από τα αναπόφευκτα επεξεργασμένα προϊόντα, όπως τον τόνο σε κονσέρβα και τα ψάρια. Οι ενήλικες τρώνε επίσης μπακαλιάρο και καπνιστό ψάρι.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Εργαζόμενος με Ηπατίτιδα Α σε εστιατόριο – Οι οδηγίες του ΕΟΔΥ για παρόμοια περιστατικά σε χώρους εστίασης
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Δεκάδες κρούσματα οξείας διάρροιας από βακτήριο στο κρέας σε οίκο ευγηρίας – Το λάθος κατά το μαγείρεμα
Σύμφωνα με έρευνα του Εθνικού Ινστιτούτου Τουριστικής Έρευνας (ISNART), στην Ιταλία καταναλώνεται λίγο ψάρι και με μικρή ποικιλία: το 42% των Ιταλών, μάλιστα, το τρώνε μόνο μία φορά την εβδομάδα (σε σύγκριση με τις δύο μερίδες που συνιστώνται για ενήλικες και τρεις για παιδιά και εφήβους), επιλέγοντας πάντα το ίδιο είδος, τσιπούρα, σολομό και μπακαλιάρο. Αυτή η μονοτονία, σε συνδυασμό με την έλλειψη πληροφόρησης για τα επίπεδα μόλυνσης διαφορετικών ειδών, μπορεί να είναι επικίνδυνη: όπως φαίνεται από στοιχεία από την Ιταλική Μελέτη Ολικής Διατροφής, πάνω από το 50% των παιδιών και το 22% των ενηλίκων υπερβαίνουν την ανεκτή εβδομαδιαία δόση μεθυλυδραργύρου , απλώς ακολουθώντας μια δίαιτα που περιλαμβάνει «κοινά» ψάρια.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Σταφίδες με αδήλωτα θειώδη 12 φορές πάνω από τα επιτρεπτά όρια – Μεγάλος κίνδυνος για την υγεία
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Θαύμα ομορφιάς ή παραμύθια της Χαλιμάς; Είναι η φλούδα μπανάνας το απόλυτο φυσικό καλλυντικό για το πρόσωπο;
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πώς θα διατηρήστε το μαρούλι φρέσκο για έως και 30 ημέρες
Το CNSA προειδοποιεί ότι η κατανάλωση μεγάλων ποσοτήτων ψαριών που συσσωρεύουν μεθυλ-υδράργυρο μπορεί να υπερβεί τη μέγιστη εβδομαδιαία ανεκτή δόση (1,3 μg/kg σωματικού βάρους), αυξάνοντας τον κίνδυνο νευρολογικών βλαβών, ιδιαίτερα κατά την εμβρυϊκή και παιδική ηλικία.
Τα επικίνδυνα ψάρια
Σύμφωνα με τα δεδομένα, για ορισμένες πληθυσμιακές ομάδες, 1-2 εβδομαδιαίες μερίδες ειδών όπως ο ξιφίας ή ο τόνος είναι αρκετές για να υπερβούν την ανεκτή εβδομαδιαία πρόσληψη (TWI) που ορίζει η EFSA για τον μεθυδράργυρο: 1,3 μg/kg σωματικού βάρους, τιμή πέρα από την οποία αυξάνονται οι κίνδυνοι βλάβης στην εμβρυϊκή και βρεφική νευροανάπτυξη.
Το έγγραφο υπογραμμίζει ξεκάθαρα ότι οι πιο ευάλωτες ομάδες – μικρά παιδιά και γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία – δεν μπορούν να αποκομίσουν τα οφέλη της κατανάλωσης ψαριών χωρίς να εκτεθούν σε υπερβολικές δόσεις μεθυλυδραργύρου, εκτός και αν επιλέξουν προσεκτικά είδη με χαμηλή περιεκτικότητα σε ρύπους.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Σταφίδες με αδήλωτα θειώδη 12 φορές πάνω από τα επιτρεπτά όρια – Μεγάλος κίνδυνος για την υγεία
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πώς να ξεφλουδίσετε βραστές πατάτες στη στιγμή
Μάλιστα, τα παιδιά ηλικίας ενός έως τριών ετών φτάνουν στην ανεκτή δόση με περίπου μιάμιση μερίδα ψαριού, όταν για να απολαύσουν τα θρεπτικά οφέλη θα έπρεπε να καταναλώνουν 2-3 μερίδες την εβδομάδα, ενώ μεταξύ τριών και 10 ετών το όριο επιτυγχάνεται με μισή μερίδα, σε σύγκριση με τη συνιστώμενη εβδομαδιαία μερίδα. Για τις γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, η ανεκτή δόση ξεπερνιέται με 0,7 μερίδες ψαριού, αλλά τα οφέλη επιτυγχάνονται με 0,9 μερίδες την εβδομάδα.
Σύμφωνα και με τον Βιολόγο – Μικροβιολόγο Τροφίμων Φραγκίσκο Γαΐτη τα μεγαλύτερα ψάρια, με μεγαλύτερη διάρκεια ζωής, τείνουν να έχουν υψηλότερα επίπεδα υδραργύρου επειδή βιοσυσσωρεύουν μεθυλιούχο υδράργυρο για πιο εκτεταμένες περιόδους. Κορυφαία αρπακτικά όπως ο τόνος, ο ξιφίας και οι καρχαρίες καταναλώνουν άλλα ψάρια και έτσι καταλήγουν με υψηλότερες συγκεντρώσεις υδραργύρου λόγω βιομεγέθυνσης. Αντίθετα, τα ψάρια που βρίσκονται χαμηλότερα στην τροφική αλυσίδα με μικρότερη διάρκεια ζωής, όπως ο σολομός, η πέστροφα και οι σαρδέλες, τρέφονται με φυτά ή μικρότερα ασπόνδυλα και έχουν ως αποτέλεσμα χαμηλότερα επίπεδα υδραργύρου στη σάρκα τους.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανησυχία για τις φριτέζες αέρα – Πάνω από 3 εκατομμύρια ανακλήσεις παγκοσμίως λόγω κινδύνου υπερθέρμανσης και έκρηξης
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Εντοπίστηκαν και στην Ευρώπη κατεψυγμένα ψάρια με επικίνδυνες τοξίνες – Τι μπορεί να προκαλέσει η κατανάλωσή τους
Οι Συστάσεις για την Κατανάλωση Ψαριών
Για τη μείωση των κινδύνων και τη διασφάλιση των οφελών, η CNSA συνιστά:
- Περιορίστε την κατανάλωση μεγάλων αρπακτικών ψαριών (π.χ. τόνος, ξιφίας) σε μία μερίδα την εβδομάδα.
- Προτιμήστε μικρότερα ψάρια όπως σαρδέλες, σκουμπρί και σολομό, που έχουν χαμηλότερα επίπεδα υδραργύρου.
- Διαφοροποιήστε τη διατροφή σας επιλέγοντας ποικιλία ψαριών για να μειώσετε την έκθεση σε υδράργυρο.
- Ελέγξτε την προέλευση και, εάν είναι δυνατόν, επιλέξτε εκτρεφόμενα ψάρια με φυτική τροφή, η οποία είναι χαμηλότερη σε μεθυλυδράργυρο.