Επιστημονική μελέτη ερμηνεύει τι κρύβεται πίσω από πεποιθήσεις όπως ότι τα υγιεινά τρόφιμα είναι δυσάρεστα ενώ τα ανθυγιεινά απολαυστικά.
Οι σύγχρονοι καταναλωτές λαμβάνουν πολλές πληροφορίες σχετικά με την υγιεινή διατροφή και είναι περισσότερο ενήμεροι για τα οφέλη της. Ωστόσο, παρά τις πολλές εκστρατείες δημόσιας υγείας που στοχεύουν στη βελτίωση των διατροφικών συνηθειών, πρόσφατα δεδομένα υποδηλώνουν ότι η ποιότητα της διατροφής παραμένει σε -δυσανάλογα με την υψηλή ενημέρωση- χαμηλά επίπεδα. Η πρόσληψη φρούτων, λαχανικών και δημητριακών ολικής αλέσεως εξακολουθεί να είναι χαμηλότερη από τη συνιστώμενη, ενώ τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε ενέργεια, λίπη, ελεύθερα σάκχαρα και αλάτι/νάτριο καταναλώνονται υπερβολικά.
Μελέτες έχουν κατηγοριοποιήσει τις επιλογές τροφίμων σε τρεις διακριτές δυνάμεις που σχετίζονται με τον καταναλωτή: λαϊκές πεποιθήσεις (π.χ. υγιεινό = μη νόστιμο, υγιεινό = ακριβό), στόχους και συνήθειες. Οι καταναλωτές που έχουν ισχυρή πεποίθηση ότι «το ανθυγιεινό είναι νόστιμο» (UT) είναι λιγότερο πιθανό να καταναλώσουν υγιεινά τρόφιμα επειδή υποθέτουν ότι μια υγιεινή διατροφή είναι σχετικά δυσάρεστη. Ταυτόχρονα οι στόχοι της υγείας και της γεύσης συχνά συγκρούονται και η γεύση συνήθως υπερισχύει στη λήψη αποφάσεων καθώς έχει αποδειχθεί σε δημοσκοπήσεις ανά τον κόσμο, ότι η γεύση είναι το πιο σημαντικό χαρακτηριστικό της επιλογής φαγητού. Γι’ αυτό και υπάρχει συχνά μια αντίφαση μεταξύ της επιθυμίας για βραχυπρόθεσμη αλλά νόστιμη γεύση και του στόχου της μακροπρόθεσμης υγείας, και οι καταναλωτές επιλύουν αυτές τις συγκρούσεις με βάση τις λαϊκές πεποιθήσεις τους σχετικά με την υγιεινή και τη νοστιμιά των τροφίμων.
Ο στόχος μελέτης Φινλανδών επιστημόνων ήταν να διαμορφώσει το προφίλ των καταναλωτών σύμφωνα με τις πεποιθήσεις τους στο “ανθυγιεινό=νόστιμο” (UT) και να προσδιορίσει τη δύναμη της πεποίθησης μεταξύ μιας αντιπροσωπευτικής ομάδας καταναλωτών.
Στην ηλεκτρονική έρευνα συμμετείχαν συνολικά 1537 καταναλωτές. Οι ερευνητές εντόπισαν μια αρνητική σχέση μεταξύ της πεποίθησης UT και του ενδιαφέροντος για την υγεία, δηλαδή όσοι θεωρούν το ανθυγιεινό φαγητό νόστιμο δεν ενδιαφέρονται ιδιαίτερα για την υγεία τους, ενώ η σχέση της πεποίθησης UT με το αρσενικό φύλο και τον προσανατολισμό της απόλαυσης στο φαγητό ήταν θετική.
Επίσης βρέθηκε ότι όσοι έχουν προσκολληθεί στην πεποίθηση ότι το ανθυγιεινό είναι και νόστιμο έχουν και θετικά συναισθήματα όταν καταναλώνουν ανθυγιεινά τρόφιμα (ηρεμία, ικανοποίηση, ενέργεια και δραστηριότητα) και αρνητικά συναισθήματα όσον αφορά στην υγιεινή διατροφή (πλήξη, αηδία). Τέλος διαπιστώθηκε πως όσοι θεωρούν νόστιμο το ανθυγιεινό έχουν αυξημένες ενοχές τις οποίες όμως μειώνουν άλλες πεποιθήσεις όπως ότι το υγιεινό φαγητό δεν προσφέρει ευχαρίστηση.
Στην πράξη, η κατανόηση της σχέσης μεταξύ της πεποίθησης UT και των προσωπικών παραγόντων και στάσεων, και η σημασία αυτής της πεποίθησης για τις προσδοκίες τροφίμων μπορεί να βοηθήσει στην εύρεση των εργαλείων που θα ενθαρρύνουν τους καταναλωτές σε πιο υγιεινές επιλογές. Έτσι, η προσαρμογή μηνυμάτων, για παράδειγμα, με διαφορετική έμφαση στη γεύση και το περιεχόμενο υγείας για διαφορετικές ομάδες, μπορεί να φέρει καλύτερα αποτελέσματα όσον αφορά στις επιλογές υγιεινών τροφίμων.
Για να διαβάσετε ολόκληρη τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.