“ Un espresso e una moka per favore” και η περιπέτεια στην Ρώμη αρχίζει… Άλλωστε όλοι οι δρόμοι οδηγούν εκεί!
Της Χριστίνας Κοψίνη
Γιατί πριν από οτιδήποτε άλλο, η Ρώμη είναι γεύση. Είναι η μυρωδιά του καφέ, ο καπουτσίνο και ο εσπρέσσο, στην La Casa del Caffe Tazza d’oro, μία από τις ελάχιστες βεβαιότητες που δεν κλονίστηκαν στα 20 χρόνια που είχα να την επισκεφτώ. Εκεί στα σιμά της Piazza de la Rotonda, όπου κάνεις το γευστικό σου προσκύνημα βγαίνοντας από τον ρωμαϊκό ναό όλων των Θεών. Από το Πάνθεον στο οποίο αναπαύεται ο Ραφαήλ, και ίσως- ποιος ξέρει – το βράδυ να βλέπει τα αστέρια από τη μοναδική πηγή φωτός του ναού που είναι μία ανοικτή οπή στην κορυφή του θόλου.
Αλλά ας μην παρεκτρέπομαι. Μένουμε σταθερά στην γοητεία γεύσεων και τις οσμών. Γιατί πριν από το Πάνθεον, την Αππία οδό, το Καπιτώλιο, την Καπέλα Σεξτίνα, την Ρωμαϊκή Αγορά, τον Αγιο Πέτρο, στην Σκαλινάτα, το Κολοσσαίο (διότι η ιστορία είναι κι αυτή γεμάτη και από φρίκη), πριν από το πολύ μπαρόκ– που σε κάνεις να λες «όχι άλλο μπαρόκ, δεν αντέχω», πριν από τις εκατοντάδες εκκλησίες (έως και δίδυμες εκκλησίες συναντάς εκεί στην piazza de Popolo), πριν από τις κρήνες και τους οβελίσκους, πριν από την Φοντάνα ντι Τρέβι που σε κάνει να μεταμορφώνεσαι στην Ανίτα Εκμπεργκ του Φελίνι , πριν από όλα όσα σημαίνουν Ρώμη, η Αιώνια πόλη είναι η γεύση της, η πάστα, ο καφές, το κρασί και φυσικά το τιραμισού της. Αν ναι, μην ξεχάσω και τα λεμοντσέλο της σε εκείνες τις απίθανα πολλές εκδοχές του.
Φυσικά,η Ρώμη είναι και οι γειτονιές της, αλλά κι αυτές με τις γεύσεις τους. Είναι το εβραϊκό γκέτο (έτσι αποκαλούν ακόμη την Εβραϊκή γειτονιά η Εβραίοι που έρχονται για προσκύνημα) αλλά μία γειτονιά που εκτός από την ιστορική της φόρτιση, έχει την μοναδική εβραϊκή πίτσα την οποία περιμένεις σε ουρά για να αγοράσεις, διαπιστώνοντας με την πρώτη μπουκιά ότι πρόκειται για ένα ξεχωριστό γλύκισμα- κουλούρι και δεν έχει καμία σχέση με την κλασσική πίτσα.
Ρώμη είναι η συνοικίες, όπως το Τραστέβερε, στις όχθες του Τίβερη, όπου πριν προλάβεις να πεις με την γνωστή ελληνική ευαρέσκεια που σε πιάνει όταν πηγαίνεις στο εξωτερικό «έλα μωρέ, κάτι σαν την δική μας Πλάκα είναι» καταλαβαίνεις ότι γεύεσαι απίθανο φαγητό, θα πίνεις εξαιρετικό κρασί και πληρώνεις ίσως λιγότερα από οποιοδήποτε άλλο σημείο της Ρώμης.
Σάμπως είναι τυχαίο ότι οι Τραστεβεριανοί θεωρούν (ίσως και να είναι) εαυτούς, τους πρώτους, τους αυθεντικούς κατοίκους της Ρώμης; Kι επειδή όταν, με το καλό, επισκεφτείτε την αιώνια πόλη, θα πάτε στο Τραστέβερε, σάς προτείνουμε ανεπιφύλακτα να δειπνήσετε στο Mimi@Coco, στην Via Della Scala 1. Δοκιμάστε κεφτεδάκια της Μαμάς σε κόκκινη ντομάτα (Polpette di Mamma al Sugo) κι αν απεχθάνεστε το κρέας, δοκιμάστε Salmone Affumiato. Μη ξεχάσετε το Τiramisu. Αν πάρετε κρασί, το ποτήρι Pino Grigio είναι φίνο. Salute!
Φυσικά, δεν είναι όλα τέλεια. Αν, λόγου χάρη, ξεχαστείτε το μεσημεράκι και σας πάρει το απόγευμα, κατηφορίζοντας από το Campo di Fiori ή από την Piazza Navona προς το κέντρο (μη ρωτάτε πιο κέντρο γιατί για εμένα κάθε piazza είναι κι ένα κέντρο) δεν βρείτε κάποια τρατορία διαθέσιμη για λαζάνια, προσοχή, μην φάτε ποτέ στην Osteria de Fortunata. Και μην παρασυρθείτε από τους «κράχτες» του μαγαζιού, δηλαδή τους εργαζόμενους που τοποθετεί ο padrone στη βιτρίνα του μαγαζιού α πλάθουν χειροποίητη πάστα. Ωραία η εικόνα, αλλά όχι το φαγητό και συν τοις άλλοις και πανάκριβο.
Το καλύτερο σας το άφησα για το τέλος. Μπορεί να είναι τσουχτερό στις τιμές (7 ευρώ ο εσπρέσσο, 10 ευρώ ο καπουτσίνο και 14 ολόκληρα ευρώ ένα κομμάτι τούρτα μόκα) αλλά τουλάχιστον για μία φορά κάντε το δώρο στον εαυτό σας, ακόμη κι αν δεν σας φτάσουν τα χρήματα για να πάρετε την κολόνια σας από το αεροδρόμιο, αναχωρώντας. Eλάτε να πιούμε τον καφέ μας στο Caffe Greco. To παλαιότερο καφέ-μπαρ στην Ρώμη (από το1760) και το δεύτερο παλαιότερο στην Ιταλία, μετά το Caffe Floran στη Βενετία, φέρει το όνομα του από την καταγωγή του ιδιοκτήτη τον οποίο ωστόσο τα εγκυκλοπαιδικά λεξικά αποδίδουν ως ιταλολεβαντινό, προερχόμενο από την Τουρκία. Όλα στο χώρο που μοιάζει και με ένα μικρό μουσείο είναι εξαιρετικά προσεγμένα. Το φακελάκι που θα σας φέρει ο σερβιτόρος με το λογαριασμό έχει αποτυπωμένο στην μία όψη έναν πίνακα από το 1852 που απεικονίζει το καφέ σε πλήρη σύνθεση, από τον Πασσίνι.
Σε όποια μηχανή κι αν ανατρέξετε θα διαβάσετε ότι από εκεί πέρασε η αφρόκρεμα της λογοτεχνικής Ευρώπης. Μέχρι κι ο Καζανόβα, αναφέρεται ότι κάνει λόγο για την επίσκεψη του το 1742 στο Caffe της οδού Κοντόττι (αρκετά πριν το αποκτήσει ο φερόμενος Greco ιδιοκτήτης του). Πιείτε το καφεδάκι σας, λοιπόν και απολαύστε τον εξίσου όμορφο κόσμο που το επισκέπτεται. Κι όταν πια έλθει η ώρα να φύγετε γιατί μεσημέριασε και το στομάχι αρχίζει να θυμίζει ότι πρέπει να γευματίσετε, μην αρκεστείτε στον καστανά που έχει το στέκι του στην Σκαλινάτα, στα 50 βήματα από το Caffe Greco. Στο ακριβώς επόμενο στενό, στην Via della Croce θα δείτε μία μεγάλη ουρά υπομονετικών Ρωμαίων. Περιμένουν να ανοίξει το Pastificio, ένα μικρό εστιατόριο που από το 1918 φτιάχνει χειροποίητη πάστα την οποία μπορείτε να πάρετε και είτε να την γευτείτε όρθιοι στον μικρό πάγκο που διαθέτει είτε να την πάρετε για το σπίτι. Σε δύο εκδοχές, με κόκκινη ή με άσπρη σάλτα. Α, και το πιο ενδιαφέρον (μετά και τον ακριβό καφέ που ήπιατε) είναι ότι το πακετάκι με την πάστα κοστίζει μόλις 4,5 ευρώ! Φάτε την γρήγορα γιατό ακριβώς απέναντι σας περιμένει ένα εξαιρετικό τιραμμισού.
Αμαρτία να το προσπεράσετε χωρίς να το γευτείτε. Έτσι κι αλλιώς η Ρώμη είναι οι γεύσεις της, το καφέ, η πάστα, τα πανίνι και φυσικά λίγα παραπάνω κιλά που αξίζει να πάρετε.