Για πρώτη φορά μελέτη διερευνά τη συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης αλατιού με βάση αναλύσεις ούρων και της αυτοαναφερόμενης γνώσης, στάσης και συμπεριφοράς σχετικά με το αλάτι.
Η υπερκατανάλωση αλατιού είναι ένας σημαντικός καθοριστικός παράγοντας της αρτηριακής πίεσης (ΑΠ), που ευθύνεται για περίπου το 30% του επιπολασμού της υπέρτασης παγκοσμίως. Ακόμη και μια μέτρια μείωση στην πρόσληψη αλατιού μπορεί να έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην ΑΠ και σημαντικά οφέλη για την υγεία και έμμεσα μπορεί να μειώσει τη συνολική θνησιμότητα με χαμηλό κόστος. Ο ΠΟΥ έχει βάλει ως εθελοντικό Παγκόσμιο Στόχο μείωση της πρόσληψης αλατιού κατά 30% έως το 2025.
Η τελευταία απογραφή στην Ελλάδα παρείχε στοιχεία για ένα αυξανόμενο ποσοστό θνησιμότητας από ασθένειες του κυκλοφορικού συστήματος, που αυξήθηκε από 10,0% το 1938 σε 34,9% το 2020. Ο επιπολασμός της υπέρτασης στους Έλληνες ενήλικες είναι υψηλός ενώ υψηλή αρτηριακή πίεση έχει αναφερθεί και στα Ελληνόπουλα. Όσον αφορά την πρόσληψη αλατιού, τόσο οι ενήλικες όσο και τα παιδιά έχουν κατανάλωση αλατιού πολύ μεγαλύτερη από τη σύσταση του ΠΟΥ για όχι περισσότερο από 5 g αλάτι την ημέρα.
Στόχος πρόσφατης μελέτης του ΕΦΕΤ και πολλών Πανεπιστημίων (Γεωπονικό Πανεπιστήμιο Αθηνών, Αριστοτέλειο Πανεπιστήμιο Θεσσαλονίκης, Πανεπιστήμιο Θεσσαλίας, Διεθνές Πανεπιστήμιο, Πανεπιστήμιο Κρήτης, Πανεπιστήμιο του Warwick και Istituto Nazionale dei “Tumori Fondazione G. Pascale”) ήταν να αξιολογήσει τη συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης αλατιού, που αξιολογείται από την 24ωρη απέκκριση νατρίου στα ούρα, και της γνώσης, στάσης, συμπεριφοράς διατροφής (knowledge, attitude, behaviour -KAB) που σχετίζεται με το αλάτι μεταξύ των ενηλίκων στην κεντρική και βόρεια Ελλάδα.
Η κατανάλωση αλατιού αξιολογήθηκε χρησιμοποιώντας ένα τεστ νατρίου στα ούρα 24 ωρών και συγκρίθηκε με δεδομένα KAB που αναφέρθηκαν από τους ίδιους τους 463 ενήλικες Έλληνες που συμμετείχαν στη μελέτη εθελοντικά. Την ημέρα που οι ερευνητές συνέλεξαν δείγματα ούρων 24 ωρών, ζητήθηκε από τους συμμετέχοντες να συμπληρώσουν ένα ερωτηματολόγιο σχετικά με το ΚΑΒ που σχετίζεται με το αλάτι, που αναπτύχθηκε από τον ΕΦΕΤ. Πρόκειται για την πρώτη μελέτη στην Ελλάδα που διερεύνησε τη συσχέτιση μεταξύ της πρόσληψης αλατιού με βάση μια απλή συλλογή ούρων 24 ωρών και της αυτοαναφερόμενης γνώσης, στάσης και συμπεριφοράς σχετικά με το αλάτι.
Η μέση πρόσληψη αλατιού που εκτιμήθηκε σε αυτή τη μελέτη, ήταν 9,54 g/ημέρα (10,94 g/ημέρα για τους άνδρες, 8,53 g/ημέρα για τις γυναίκες). Ένα μικρό ποσοστό των συμμετεχόντων (13%) (άνδρες: 6%, γυναίκες: 19%) έδειξε συμμόρφωση με τις συστάσεις του ΠΟΥ για όχι περισσότερο από 5 g αλατιού την ημέρα, με την πλειοψηφία αυτών των ατόμων είναι φοιτήτριες (43). Στο μισό σχεδόν του συνολικού δείγματος (218), η ημερήσια πρόσληψη αλατιού κυμαινόταν μεταξύ 5,1 και 10 g την ημέρα (σύνολο: 47%, άνδρες: 44%, γυναίκες: 49%), ενώ στο 40% η πρόσληψη αλατιού ήταν υπερδιπλάσια από τις συστάσεις του ΠΟΥ για αλάτι για ενήλικες!
Είναι αξιοσημείωτο πως μόνο μια μειοψηφία συμμετεχόντων (11,9%) γνώριζαν ποια είναι η συνιστώμενη πρόσληψη αλατιού για τους ενήλικες. Σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες είχαν κατά μέσο όρο περισσότερες γνώσεις για το θέμα, όπως και οι κάτω των 45 ετών.
Η έρευνα έδειξε επίσης πως όσο υψηλότερος ήταν ο Δείκτης Μάζας Σώματος, τόσο περισσότερο αλάτι καταναλώνει ένα άτομο, ενώ σε σύγκριση με τους άνδρες, οι γυναίκες παρουσίασαν σημαντικά χαμηλότερη κατανάλωση αλατιού. Περίπου το 45% των συμμετεχόντων πίστευε ότι η πρόσληψη αλατιού ήταν χαμηλότερη ή κατάλληλη, ενώ το 24% αντιλήφθηκε ότι η κατανάλωση αλατιού ήταν η συνιστώμενη ποσότητα. Μόνο το 26,8% των ερωτηθέντων θεώρησε ότι καταναλώνει περισσότερο από τη σωστή ποσότητα και μόνο το 2,4% αντιλαμβάνεται την πρόσληψη αλατιού ως «πολύ υψηλή».
Η πλειοψηφία των συμμετεχόντων (73,0%) δήλωσαν ότι έκαναν καθημερινές προσπάθειες να ελέγξουν την πρόσληψη αλατιού. Όταν τους ζητήθηκε να εξηγήσουν αναλυτικά αυτές τις προσπάθειες, το 32,2% ανέφερε ότι απέφευγε ή περιόρισε την κατανάλωση επεξεργασμένων τροφίμων, το 42,5% ανέφερε ότι δεν πρόσθεσε αλάτι στα πιάτα στο τραπέζι, το 16,4% ανέφερε ότι χρησιμοποιούσε βότανα ή μπαχαρικά και το 24,0% από αυτούς αφαλάτισαν τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι πριν τα καταναλώσουν.
Περισσότεροι από τους μισούς συμμετέχοντες (60,2%) συμφώνησαν ότι η περιεκτικότητα σε αλάτι του φαγητού που σερβίρεται σε εστιατόρια, ταβέρνες και καντίνες ήταν υψηλή ή πολύ υψηλή, αλλά μόνο λίγοι (15,3%) ισχυρίστηκαν ότι μία από τις προφυλάξεις που έλαβαν για να ελέγξουν η πρόσληψη αλατιού τους ήταν να αποφεύγουν να τρώνε έξω. Σχεδόν οι μισοί από τους συμμετέχοντες (47,2%) δήλωσαν ότι θα ήθελαν μια σαφή, συγκεκριμένη προειδοποίηση για τα τρόφιμα με υψηλή περιεκτικότητα σε αλάτι.
Στην Ευρώπη και σε πολλές χώρες υψηλού εισοδήματος, ένα σημαντικό ποσοστό της πρόσληψης νατρίου (70-80%) προέρχεται από την προσθήκη αλατιού κατά τη διάρκεια των διαδικασιών παρασκευής τροφίμων και την προετοιμασία φαγητού σε εστιατόρια και εγκαταστάσεις μαζικής εστίασης. Η βελτίωση της επισήμανσης αλατιού στα επεξεργασμένα συσκευασμένα τρόφιμα και η συμπερίληψη πληροφοριών για την περιεκτικότητα σε αλάτι για τα γεύματα που παρέχονται σε εστιατόρια και εγκαταστάσεις μαζικής εστίασης, φαίνεται να προτιμάται από πολλούς συμμετέχοντες ως μέσο για να τους βοηθήσει να μειώσουν την πρόσληψη αλατιού. Αυτά τα ευρήματα υποδεικνύουν την ανάγκη για αναδιατύπωση των προϊόντων διατροφής από τη βιομηχανία τροφίμων και τους προμηθευτές, παράλληλα με την επίσπευση μέτρων και δράσεων προς αυτή την κατεύθυνση, καταλήγει η μελέτη.
Για να διαβάσετε τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Marakis G, Marques Domingues A, Crispo A, Magriplis E, Vasara E, Kontopoulou L, Triantafyllou C, Skepastianos P, Papadopoulou SK, Rodopaios NE, et al. Συνάφεια της γνώσης που σχετίζεται με το αλάτι και της αναφερόμενης συμπεριφοράς σχετικά με την πρόσληψη αλατιού σε ενήλικες: Μια διατομεακή μελέτη. ΘΡΕΠΤΙΚΕΣ ουσιες . 2023; 15(19):4114. https://doi.org/10.3390/nu15194114
Ακολουθήστε το Cibum 
