Οι περισσότερες από τις ειδοποιήσεις RASFF για μόλυνση από μυκοτοξίνες στους ξηρούς καρπούς ελήφθησαν σε φιστίκια, ειδικά σε αυτά από την Κίνα.
Η ζήτηση για ξηρούς καρπούς έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία χρόνια, καθώς συνεχώς μελέτες αποδεικνύουν την αντίστροφη σχέση μεταξύ της κατανάλωσης ξηρών καρπών και χρόνιων ασθενειών. Σε παγκόσμιο επίπεδο, η ΕΕ είναι η μεγαλύτερη αγορά για βρώσιμους ξηρούς καρπούς και προϊόντα, αποτελώντας περισσότερο από το 40% των συνολικών παγκόσμιων εισαγωγών ξηρών καρπών. Ωστόσο, οι μυκοτοξίνες είναι ένας από τους κύριους κινδύνους που ευθύνονται για τις αυξημένες ειδοποιήσεις στο «Σύστημα Ταχείας Προειδοποίησης για Τρόφιμα και Ζωοτροφές» (πλατφόρμα ανταλλαγής πληροφοριών για την ειδοποίηση για τρόφιμα και ζωοτροφές που είναι επικίνδυνα – RASFF) καθώς και σε συνοριακές απορρίψεις ξηρών καρπών και προϊόντων ξηρών καρπών, που εξάγονται στις χώρες της ΕΕ τα τελευταία χρόνια.
Οι μυκοτοξίνες είναι δευτερογενείς μεταβολίτες που αποτελούν σοβαρές απειλές για την υγεία του ανθρώπου και των ζώων. Οι πιο διαδεδομένες, τοξικές και καρκινογόνες μυκοτοξίνες που παρατηρούνται σε ανθρώπινες τροφές και ζωοτροφές είναι οι αφλατοξίνες (AFs). Τα γεωργικά προϊόντα όπως οι ξηροί καρποί, καλαμπόκι, τα σύκα, τα αποξηραμένα τρόφιμα και τα βότανα και μπαχαρικά είναι από τα τρόφιμα και προϊόντα διατροφής που επηρεάζονται περισσότερο από αφλατοξίνες.
Μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Food Research International διεξήγε ανάλυση των ειδοποιήσεων RASFF για ξηρούς καρπούς και προϊόντα ξηρών καρπών που έχουν μολυνθεί με μυκοτοξίνες, για μια περίοδο 10 ετών από το 2011 έως το 2021.
Συνολικά 4752 κοινοποιήσεις μυκοτοξίνης δημοσιεύθηκαν στο RASFF για προϊόντα διατροφής παγκοσμίως και το 63% (n = 3000) γνωστοποιήθηκαν στην κατηγορία «ξηροί καρποί, προϊόντα ξηρών καρπών και σπόροι». Παρατηρήθηκε ότι το 95% (n=2669) ειδοποιήσεις οφείλονταν σε αφλατοξίνες. Πάνω από τις μισές από αυτές τις κοινοποιήσεις (52%, n=1545) αναφέρθηκαν για τα αράπικα φιστίκια, ενώ το 29% (n=441) των κοινοποιήσεων ελήφθησαν μόνο για τα αράπικα φιστίκια από την Κίνα. “Οι περισσότερες από τις ειδοποιήσεις RASFF για μόλυνση από μυκοτοξίνες στους ξηρούς καρπούς ελήφθησαν σε φιστίκια, ειδικά σε αυτά από την Κίνα” τονίζεται στη μελέτη.
Επίσης 10% (n = 311) για τα φουντούκια, 5% (n = 149) για τα αμύγδαλα, 0,7% (n = 22) για τα καρύδια Βραζιλίας και, 0,1% (n = 4) για τα καρύδια. Απόρριψη συνόρων αναφέρθηκε για το 91% (n = 2560) των ξηρών καρπών και των προϊόντων ξηρών καρπών που έλαβαν τις κοινοποιήσεις από τις χώρες της ΕΕ.
Η συχνότητα των ειδοποιήσεων RASFF για τους ξηρούς καρπούς και τα προϊόντα ξηρών καρπών παρατηρήθηκε να αυξάνεται από 8% (n = 233) το 2012 σε 10% (n = 293) το 2015, φτάνοντας στο ανώτατο όριο του 16% (n = 443) το 2018, και μειώθηκε στο 6% (n = 179) το 2021 γεγονός που ίσως οφείλεται στην εντατικοποίηση των ελέγχων και στους νέους ευρωπαϊκούς κανονισμούς.
Όσον αφορά στους ξηρούς καρπούς από την Κίνα η διακύμανση του κλίματος στις περιοχές της χώρας παρουσιάζει ευδιάκριτες ευνοϊκές περιβαλλοντικές συνθήκες για την παραγωγή AF και την ανάπτυξη μυκήτων που παράγουν αφλατοξίνες, αναφέρει η μελέτη. Τα τελευταία χρόνια, η μόλυνση με AF καταγράφεται κυρίως σε αραχίδες, καλαμπόκι και δημητριακά σε σχεδόν κάθε επαρχία της Κίνας. Γενικά, σοβαρά προβλήματα που δημιουργούνται από τη μόλυνση με AF ανακαλύπτονται στη νότια περιοχή της Κίνας, λόγω της έντονης βροχής και των θερμών θερμοκρασιών που υποστηρίζουν την ανάπτυξη μυκήτων που παράγουν AF.
Η μελέτη καταλήγει στο συμπέρασμα πως, καθώς οι περισσότερες κοινοποιήσεις ελήφθησαν για τα φιστίκια της Κίνας, είναι πολύ σημαντικό για την Κίνα και άλλες χώρες εξαγωγής να διασφαλίσουν ότι οι ξηροί καρποί που εισάγονται στην ΕΕ είναι ασφαλείς όσον αφορά τις μολύνσεις με μυκοτοξίνες στους ξηρούς καρπούς, εφαρμόζοντας υποχρεωτικά νομικά πρότυπα για τις επίσημες διαδικασίες διαχείρισης των εξαγωγών. Για να αποφευχθεί η κλιμάκωση της συχνότητας των κοινοποιήσεων RASFF, οι χώρες εξαγωγής πρέπει να εγγυηθούν ότι οι διαδικασίες δειγματοληψίας, η επικύρωση των μεθόδων και των αποτελεσμάτων και η υποβολή εκθέσεων συμμορφώνονται με τις κανονιστικές απαιτήσεις που επιβάλλει η Επιτροπή της ΕΕ. Οι απορριφθείσες αποστολές θα πρέπει να παρακολουθούνται επαρκώς για να αξιολογηθούν τα βαθύτερα αίτια της μόλυνσης και να ληφθούν προληπτικά μέτρα.
Για να διαβάσετε τη μελέτη πατήστε ΕΔΩ.
Αναφορά: Iyiola O. Owolabi, Nitsara Karoonuthaisiri, Christopher T. Elliott, Awanwee Petchkongkaew, A 10-year analysis of RASFF notifications for mycotoxins in nuts. Trend in key mycotoxins and impacted countries, Food Research International, Volume 172, 2023, 112915, ISSN 0963-9969, https://doi.org/10.1016/j.foodres.2023.112915. (https://www.sciencedirect.com/science/article/pii/S096399692300460X)
Ακολουθήστε το Cibum 
