Τα βότανα όπως ο βασιλικός και ο μαϊντανός, καταναλώνονται συνήθως φρέσκα χωρίς να μαγειρευτούν αυξάνοντας τον κίνδυνο τροφικής δηλητηρίασης.
Οι δημοφιλείς τύποι φρέσκων βοτάνων περιλαμβάνουν δεντρολίβανο, ρίγανη, βασιλικό και θυμάρι. Τα φρέσκα βότανα όχι μόνο ενισχύουν τη γεύση των αγαπημένων σας πιάτων, αλλά έχουν επίσης και πολλά οφέλη για την υγεία. Ωστόσο τα φρέσκα βότανα μπορούν να μολυνθούν στο χωράφι από το έδαφος, από μολυσμένο νερό, από ζώα και από ακατάλληλα κομποστοποιημένη κοπριά. Μπορούν επίσης να μολυνθούν από βακτήρια, κατά τη διάρκεια και μετά τη συγκομιδή, από το χειρισμό, την αποθήκευση και τη μεταφορά όπως και στο παντοπωλείο/σουπερμάρκετ, στο ψυγείο του σπιτιού, ή από πάγκους και σανίδες κοπής (μέσω διασταυρούμενης μόλυνσης με επιβλαβή βακτήρια από ωμό κρέας, πουλερικά ή θαλασσινά).
Οι ανακλήσεις βοτάνων λόγω παρουσίας παθογόνων δεν είναι σπάνιες αλλά ούτε και οι τροφικές δηλητηριάσεις. Από το 1996 έως το 2015, ο FDA ανέφερε εννέα τροφιμογενείς επιδημίες σχετιζόμενες με βασιλικό, μαϊντανό και κόλιανδρο, που προκάλεσαν 2.699 ασθένειες και 84 νοσηλείες.
Το 2018 ο FDA στις ΗΠΑ έκανε αναλύσεις σε δείγματα βοτάνων (κόλιανδρο, μαϊντανό και βασιλικό) τα οποία χρησιμοποιούνται ως έχουν χωρίς προετοιμασία και χωρίς να υποβληθούν σε υψηλές θερμοκρασίες (μαγείρεμα) που θα μπορούσε να μειώσει ή να εξαλείψει τα παθογόνα βακτήρια. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως ένας ικανός αριθμός βοτάνων είναι μολυσμένα με σαλμονέλα, Cyclospora cayetanensis και E. coli.
Τα μολυσμένα βότανα γενικά έχουν συνδεθεί με περιστατικά τροφικής δηλητηρίασης που προκαλούνται από Cyclospora και E.coli αλλά υπάρχουν τρόποι προφύλαξης από τροφική δηλητηρίαση.
Τρόποι προφύλαξης
Διαλέξτε βότανα που έχουν λαμπερά φύλλα και φρέσκια μυρωδιά. Τα κοτσάνια πρέπει να είναι “ζωντανά” και τα φύλλα να έχουν υγρασία και να μην έχουν στεγνώσει. Καλό είναι να αποφύγετε τα φύλλα που είναι κίτρινα ή καφέ ή έχουν μαύρες κηλίδες.
Ψύξη/αποθήκευση
Τα φρέσκα βότανα πρέπει να φυλάσσονται άπλυτα στο ψυγείο. Κόψτε τα άκρα των κοτσανιών και βάλτε τα σε μια επανασφραγιζόμενη πλαστική σακούλα για τρόφιμα. Αποθηκεύστε τα βότανα στο συρτάρι του ψυγείου σας για έως και πέντε ημέρες.
Τα φρέσκα βότανα μπορούν επίσης να καταψυχθούν αφού τα πλύνετε και τα στεγνώσετε με χαρτί κουζίνας. Φυλάσσονται σε σακούλες κατάψυξης. Όσον αφορά στον Βασιλικό, πρέπει να φυλάσσεται άπλυτος, ακάλυπτος και χωρίς ψυγείο. Η κατάψυξη μπορεί να κάνει τα φύλλα του βασιλικού να μαυρίσουν. Είναι το μόνο βότανο που πρέπει να φυλάσσεται με αυτόν τον τρόπο.
Καθάρισμα
Η διασταυρούμενη μόλυνση και η αποτροπή τροφικής δηλητηρίασης, μπορεί να αποφευχθούν με καλό πλύσιμο των χεριών σας και με τήρηση των κατάλληλων πρακτικών καθαρισμού. Χρησιμοποιήστε ζεστό νερό και σαπούνι για να πλύνετε καλά όλα τα σκεύη, τους πάγκους και τις σανίδες κοπής πριν και μετά το χειρισμό φρέσκων βοτάνων.
Πλένετε καλά τα χέρια σας με ζεστό νερό και σαπούνι για τουλάχιστον 20 δευτερόλεπτα, πριν και μετά το χειρισμό φρέσκων βοτάνων.
Πετάξτε τα φύλλα που κιτρινίζουν ή έχουν μαύρα στίγματα. Ξεπλύνετε τα φρέσκα βότανα κάτω από φρέσκο, δροσερό τρεχούμενο νερό. Δεν χρειάζεται να χρησιμοποιήσετε τίποτα άλλο εκτός από νερό για το πλύσιμο των βοτάνων. Τέλος μην μουλιάζετε φρέσκα βότανα σε νεροχύτη γεμάτο νερό. Μπορούν να μολυνθούν από βακτήρια που υπάρχουν ήδη στο νεροχύτη.