Έλεγχος των πρωτεϊνών σε τρόφιμα και συστατικά τροφίμων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν συμπτώματα σε ασθενείς με κοιλιοκάκη.
Μελέτες δείχνουν ότι περίπου το 0,7 % του πληθυσμού της ΕΕ πάσχει από κοιλιοκάκη, αλλά πολλά κρούσματα δεν αναφέρονται. Οι επιστημονικοί εμπειρογνώμονες της EFSA διερεύνησαν τα αίτια της κοιλιοκάκης και ανέπτυξαν ένα εργαλείο για τον έλεγχο των πρωτεϊνών σε τρόφιμα και συστατικά τροφίμων που θα μπορούσαν να προκαλέσουν συμπτώματα σε ασθενείς. Τα εργαλεία αυτά θα μπορούσαν ενδεχομένως να χρησιμοποιηθούν σε διάφορους τομείς ασφάλειας των τροφίμων.
Η κοιλιοκάκη προκαλείται από μια ανοσολογική αντίδραση που προκαλείται από τη γλουτένη, πρωτεΐνες που βρίσκονται σε τρόφιμα που περιέχουν σιτάρι, κριθάρι ή σίκαλη. Τα συμπτώματα ποικίλλουν ευρέως και περιλαμβάνουν πόνο στο στομάχι, διάρροια, υποσιτισμό, ανεπάρκεια σιδήρου (αναιμία) και/ή οστεοπόρωση. Η μόνη θεραπεία είναι μια δια βίου δίαιτα χωρίς γλουτένη.
Κορυφαία διεθνής εμπειρογνωσία
Ο καθηγητής Frits Koning, ο οποίος έχει διερευνήσει πώς αναπτύσσεται και συμπεριφέρεται η κοιλιοκάκη στην έρευνά του, είναι μέλος της ομάδας εργασίας της EFSA που βοηθά στην αξιολόγηση της αλλεργιογονικότητας των γενετικώς τροποποιημένων φυτών. Ο Koning εξήγησε: «Οι ασθενείς με κοιλιοκάκη μοιράζονται όλοι ένα ή δύο μόρια που ονομάζονται HLA-DQ2 και HLA-DQ8. Αυτοί είναι υποδοχείς που δεσμεύουν αποτελεσματικά θραύσματα πρωτεϊνών γλουτένης. Αυτή η δέσμευση επιτρέπει την αναγνώριση του θραύσματος γλουτένης από το ανοσοποιητικό σύστημα, προκαλώντας κοιλιοκάκη». «Είμαι ικανοποιημένος που πάνω από μια δεκαετία αργότερα, η έρευνά μου και το έργο της επιστημονικής κοινότητας συμβάλλουν στην προστασία των ασθενών με κοιλιοκάκη στην Ευρώπη από την έκθεση σε επιβλαβή τρόφιμα.» δήλωσε ο Frits Koning.
Ένα εργαλείο για την πρόβλεψη δέσμευσης πεπτιδίων
«Στην ομάδα εργασίας μας, αναπτύξαμε ένα μαθηματικό μοντέλο και μια εφαρμογή για να προβλέψουμε πώς η γλουτένη από τα τρόφιμα δεσμεύεται σε αυτούς τους υποδοχείς — γνωστή ως «δέσμευση πεπτιδίων». Το εργαλείο αυτό μας επιτρέπει να αξιολογούμε τις πρωτεΐνες από φυτά, ζώα ή μικροοργανισμούς που χρησιμοποιούνται στα τρόφιμα μας προτού επιτραπούν στη διατροφή μας.»
Το εργαλείο της EFSA ονομάζεται «preDQ». Μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε οποιαδήποτε πρωτεΐνη προορίζεται για τη διατροφή.
Ο καθηγητής Koning δήλωσε: «Χρησιμοποιούμε το εργαλείο για να ελέγξουμε την αλληλουχία πρωτογενών αμινοξέων της πρωτεΐνης για να προβλέψουμε αν θα πραγματοποιηθεί ή όχι δέσμευση των θραυσμάτων της πρωτεΐνης. Εάν προβλέπει δέσμευση, η πρωτεΐνη μπορεί να ενέχει κίνδυνο για ασθενείς με κοιλιοκάκη.»
Πιθανή χρήση σε άλλους τομείς της ασφάλειας των τροφίμων
Οι εμπειρογνώμονες της EFSA χρησιμοποιούν τώρα το preDQ στις αξιολογήσεις των ΓΤ φυτών, αλλά θα μπορούσε ενδεχομένως να χρησιμοποιηθεί για τον έλεγχο οποιωνδήποτε πρωτεϊνών, για παράδειγμα, σε νέα τρόφιμα, ένζυμα τροφίμων/ζωοτροφών, μολυσματικούς παράγοντες και ΓΤ τρόφιμα ή ζωοτροφές. Το εργαλείο θα μπορούσε επίσης να χρησιμοποιηθεί εκτός της EFSA από τους παραγωγούς για τον εκ των προτέρων έλεγχο των φυτών που παράγονται με τεχνικές βελτίωσης φυτών.
Ακολουθήστε το Cibum 
