Τι πρέπει να γνωρίζουν οι καταναλωτές για το ανεπεξέργαστο γάλα και τις πιθανές επιπτώσεις του στην υγεία.
Το νωπό γάλα, δηλαδή το γάλα που πωλείται απευθείας από τη φάρμα χωρίς παστερίωση ή ομογενοποίηση, θεωρείται από πολλούς μια πιο φυσική επιλογή. Ωστόσο, η κατανάλωσή του ενέχει σημαντικούς κινδύνους για τη δημόσια υγεία, καθώς μπορεί να περιέχει παθογόνα βακτήρια, όπως η σαλμονέλα, το E. coli και το Campylobacter, που συνδέονται με σοβαρές τροφικές λοιμώξεις.
Το γάλα, ως φυσικό προϊόν, περιέχει μικρόβια, τα οποία προέρχονται είτε από το περιβάλλον της φάρμας είτε από τα ίδια τα ζώα. Παρόλο που πολλά από αυτά είναι αβλαβή, ορισμένα μπορεί να είναι επικίνδυνα για την ανθρώπινη υγεία.
Σύμφωνα με μελέτες, περίπου 5% των δειγμάτων νωπού γάλακτος περιείχαν E. coli που παράγει τοξίνη Shiga (STEC), ένα παθογόνο που μπορεί να προκαλέσει αιμολυτικό ουραιμικό σύνδρομο (HUS) και να οδηγήσει σε νεφρική ανεπάρκεια στα παιδιά. Επίσης, το βακτήριο Campylobacter, το οποίο ευθύνεται για σοβαρές γαστρεντερικές λοιμώξεις, βρέθηκε στο 2,5% των δειγμάτων.
Εκτός από τα βακτήρια, ιοί όπως ο ιός της εγκεφαλίτιδας από τσιμπούρια (TBE) μπορούν να μεταφερθούν μέσω του γάλακτος από μολυσμένα ζώα. Αν και οι περιπτώσεις μόλυνσης μέσω γάλακτος είναι σπάνιες, ο κίνδυνος δεν μπορεί να αποκλειστεί.

Στη Γερμανία, η πώληση νωπού γάλακτος απαγορεύεται, με εξαίρεση την απευθείας διάθεσή του από τη φάρμα, όπου οι παραγωγοί είναι υποχρεωμένοι να ενημερώνουν τους καταναλωτές ότι πρέπει να θερμαίνουν το γάλα πριν από την κατανάλωση.
Μια εναλλακτική μορφή είναι το προζυμωμένο γάλα, το οποίο προέρχεται από ειδικά ελεγχόμενες φάρμες και υπόκειται σε αυστηρούς μικροβιολογικούς ελέγχους. Αν και η πιθανότητα μόλυνσης είναι μειωμένη σε σχέση με το απλό νωπό γάλα, δεν μπορεί να αποκλειστεί πλήρως.
Το Ομοσπονδιακό Ινστιτούτο Αξιολόγησης Κινδύνων (BfR) συνιστά στις ευπαθείς ομάδες πληθυσμού (βρέφη, μικρά παιδιά, έγκυες γυναίκες, ηλικιωμένους και άτομα με εξασθενημένο ανοσοποιητικό σύστημα) να καταναλώνουν μόνο θερμικά επεξεργασμένο γάλα.
Υποστηρικτές του νωπού γάλακτος θεωρούν ότι έχει υψηλότερη θρεπτική αξία σε σύγκριση με το παστεριωμένο, καθώς διατηρεί περισσότερες βιταμίνες και προβιοτικά βακτήρια. Ωστόσο, τα επιστημονικά δεδομένα δεν επιβεβαιώνουν αυτά τα οφέλη.
Η παστερίωση του γάλακτος, διαδικασία κατά την οποία το γάλα θερμαίνεται για να εξαλειφθούν τα παθογόνα, οδηγεί σε μικρή απώλεια βιταμινών Β (περίπου 10%), ενώ τα μέταλλα και τα λίπη του γάλακτος παραμένουν ανέπαφα. Η μικρή αυτή απώλεια δεν επηρεάζει τη συνολική θρεπτική πρόσληψη, ειδικά σε χώρες όπου η διατροφή είναι ισορροπημένη.