Μήπως τα οφέλη του χυμού είναι περισσότερο αποτέλεσμα λαϊκής σοφίας παρά πραγματικής επιστήμης;
Ο χυμός φρούτων και λαχανικών είναι ένας δημοφιλής τρόπος πρόσληψης θρεπτικών συστατικών — αλλά νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι μπορεί να μην είναι και τόσο θαυματουργός όσο πιστεύαμε μέχρι σήμερα.
Μια μελέτη που δημοσιεύθηκε στο Nutrients τον Ιανουάριο συμπεραίνει ότι οι άνθρωποι που έπιναν μόνο φυσικό χυμό για αποτοξίνωση του οργανισμού για τρεις ημέρες, είχαν υψηλότερους δείκτες φλεγμονής στα μικροβιώματα του στόματος και του εντέρου από εκείνους που ακολουθούσαν μια φυτική διατροφή.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Προσοχή: Δημοφιλές τζελ μαλλιών της L’OREAL περιέχει επικίνδυνη χημική ουσία – Πώς να το αναγνωρίσετε
Ακόμη και πριν από την κυκλοφορία αυτής της μελέτης, πολλοί ειδικοί έχουν προειδοποιήσει ότι η φήμη του χυμού ως τρόπου απομάκρυνσης των τοξινών ή απώλειας βάρους ξεπερνά τα πραγματικά οφέλη για την υγεία. Κάποιοι μάλιστα, προσθέτουν ότι τα οφέλη του χυμού είναι περισσότερο αποτέλεσμα λαϊκής σοφίας παρά πραγματικής επιστήμης.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Μεγάλο σούπερ μάρκετ ανακαλεί μολυσμένο μπρόκολο που μπορεί να προκαλέσει σοβαρή ασθένεια ή ακόμα και θάνατο
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Λοίμωξη και φλεγμονή από ένα κρεμμύδι – Πώς η κοτόσουπα έστειλε μαγείρισσα στα επείγοντα
Όπως εξηγεί η Lisa Froechtenigt, RD , ανώτερη συνεργάτιδα διαχείρισης προγράμματος στο Baylor College of Medicine Bariatric Surgery Program, «Αυτή η κουλτούρα πηγάζει σε μεγάλο βαθμό από τις διασημότητες, τα μέσα κοινωνικής δικτύωσης και τις συμπεριφορές των φίλων και της οικογένειας».
Τα φρούτα και τα λαχανικά αποτελούν, φυσικά, αναπόσπαστο μέρος μιας υγιεινής, ισορροπημένης διατροφής — αλλά ίσως είναι καλύτερο για το μικροβίωμα σας να τα τρώτε ολόκληρα. Και να γιατί.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Πώς να κάνετε τα τηγανητά τρόφιμα πιο υγιεινά
Επίδραση του χυμού στο μικροβίωμα
Τα μικροβιώματα του στόματος και του εντέρου εμπλέκονται σε πολλές πτυχές της υγείας.
Η αποικία βακτηρίων, μυκήτων και ιών στο στόμα έχει συνδεθεί με τη νόσο του Αλτσχάιμερ , την παχυσαρκία, τις αυτοάνοσες παθήσεις και πολλά άλλα. Το μικροβίωμα του εντέρου, εν τω μεταξύ, είναι ένας σημαντικός τομέας έρευνας για τον αντίκτυπό του στην ψυχική υγεία, τον καρκίνο, τον διαβήτη, τις νευρολογικές διαταραχές και άλλες καταστάσεις.
Δεν αποτελεί έκπληξη, λοιπόν, ότι η μελέτη Nutrients δεν είναι η πρώτη που εξετάζει τις επιπτώσεις του χυμού σε αυτές τις δύο κρίσιμες περιοχές του σώματος.
Προηγούμενη έρευνα του 2018 εξέτασε τον αντίκτυπο της προσθήκης ενός σχήματος χυμών σε μια κανονική διατροφή. Αυτός ο συνδυασμός είχε ως αποτέλεσμα βελτιώσεις στη μικροχλωρίδα των κοπράνων μετά από τρεις εβδομάδες.
Μια άλλη μελέτη από το 2022 διαπίστωσε ότι οι άνθρωποι που ακολούθησαν μια τριήμερη νηστεία χυμού είχαν μειωμένη ποικιλία μικροβίων του εντέρου – αλλά μια δεύτερη ομάδα που συμπλήρωσε το χυμό τους με φυτικές ίνες φάνηκε να έχει αύξηση της βακτηριακής ποικιλομορφίας.
Η μελέτη για τα θρεπτικά συστατικά του Ιανουαρίου 2025 βασίστηκε σε αυτήν την προηγούμενη έρευνα, χρησιμοποιώντας έναν ελαφρώς διαφορετικό σχεδιασμό. Δεκατέσσερις ενήλικες ηλικίας 18 έως 35 χωρίστηκαν σε τρεις ομάδες: μία που έπινε μόνο χυμούς φρούτων και λαχανικών για τρεις ημέρες για καθαρισμό του οργανισμού, μία που κατανάλωνε τον ίδιο χυμό για τρεις ημέρες αλλά μπορούσε να προσθέσει ολόκληρα τρόφιμα όπως επιθυμούσε και μία που έτρωγε μια δίαιτα με τρόφιμα φυτικής προέλευσης με την ίδια περιεκτικότητα σε θερμίδες με την ομάδα που περιέχει μόνο χυμούς.
Καθώς οι συμμετέχοντες έτρωγαν και έπιναν κατά τη διάρκεια των τριών ημερών, οι ερευνητές παρακολουθούσαν στενά τη μικροχλωρίδα του στόματος και του εντέρου.
«Συλλέξαμε δείγματα σάλιου, μάγουλων και κοπράνων από συμμετέχοντες πριν, κατά τη διάρκεια και αφού ακολούθησαν τις τρεις δίαιτες», είπε η συγγραφέας της μελέτης Maria Luisa Savo Sardaro, PhD , ερευνήτρια στο Τμήμα Ανθρωπολογίας του Πανεπιστημίου Northwestern. «Έπειτα εξήχθη DNA από αυτά τα δείγματα και προσδιορίστηκε η αλληλουχία ενός συγκεκριμένου βακτηριακού γονιδίου για τον εντοπισμό των βακτηρίων που υπήρχαν – παρόμοια με τη σάρωση ενός γραμμικού κώδικα για την αναγνώριση ενός προϊόντος». Στη συνέχεια, οι ερευνητές χρησιμοποίησαν στατιστικά εργαλεία για να προσδιορίσουν πόσο άλλαξαν οι βακτηριακοί πληθυσμοί των υποκειμένων μετά τις δίαιτες.
«Διαπιστώσαμε ότι η ομάδα που έπινε αποκλειστικά χυμούς, είχε την πιο σημαντική αύξηση σε βακτήρια που συνδέονται με φλεγμονές και προβλήματα του εντέρου», είπε ο Savo Sardaro. «Η ομάδα που έπινε χυμούς αλλά έτρωγε και στερεά τρόφιμα παρουσίασε επίσης αλλαγές, αλλά ήταν λιγότερο σοβαρές».
Εν τω μεταξύ, η ομάδα όσων έτρωγαν φρούτα και λαχανικά ολόκληρα είχε ευνοϊκές αλλαγές, όπως αύξηση των βακτηρίων που βοηθούν στην υγεία του εντέρου και στον έλεγχο της φλεγμονής.
Γιατί ο χυμός μπορεί να μην ωφελήσει το μικροβίωμα
Η διαδικασία συμπίεσης υγρού από φρούτα και λαχανικά αφήνει ένα κρίσιμο θρεπτικό συστατικό στο τραπέζι (ή, μάλλον, στο μπλέντερ): τις ίνες . Σύμφωνα με την Amy Moyer, RD , διευθύντρια μαγειρικής ιατρικής στο Πανεπιστήμιο της Βόρειας Καρολίνας, στο Greensboro, ο χυμός μπορεί να έχει ως αποτέλεσμα την απώλεια περίπου του 90% των φυτικών ινών.
Εν τω μεταξύ, καθώς οι φυτικές ίνες εξάγονται, η ζάχαρη παραμένει. «Η μείωση των φυτικών ινών από τα φρούτα και τα λαχανικά αυξάνει αποτελεσματικά τη συνολική αναλογία ζάχαρης και υδατανθράκων του χυμού που προκύπτει», εξηγεί η Moyer.
Ο συνδυασμός χαμηλής περιεκτικότητας σε φυτικές ίνες και υψηλής περιεκτικότητας σε ζάχαρη εξηγεί πιθανώς τις εμφανείς δυσάρεστες επιδράσεις του χυμού στα βακτήρια του εντέρου. «Οι φυτικές ίνες είναι απαραίτητες για τη διατροφή των ευεργετικών βακτηρίων που παράγουν αντιφλεγμονώδεις ενώσεις όπως το βουτυρικό», εξήγησε ο Savo Sardaro. «Χωρίς φυτικές ίνες, τα βακτήρια που ευδοκιμούν σε απλά σάκχαρα – που συχνά συνδέονται με φλεγμονές – μπορούν να πολλαπλασιαστούν».
Επιπλέον, η ομάδα που έπινε μόνο χυμούς υπέστη τις πιο δραστικές αλλαγές στη διατροφή της, οι οποίες μπορεί να διαταράξουν εγγενώς την ισορροπία της μικροχλωρίδας, επεσήμανε η Froechtenigt.
«Το ανθρώπινο σώμα δεν είναι σχεδιασμένο να καταναλώνει μόνο ένα είδος θρεπτικών συστατικών ή τροφών. Απαιτεί μια ισορροπία μακροθρεπτικών συστατικών (πρωτεΐνες, λίπη και υδατάνθρακες—συμπεριλαμβανομένων των φυτικών ινών) καθημερινά», είπε. «Όταν σημαντικές ομάδες τροφίμων αφαιρούνται από τη διατροφή κάποιου, το σώμα μπορεί να περάσει σε έναν τύπο «τρόπου επιβίωσης».
Φρούτα και λαχανικά σε χυμό ή ολόκληρα;
«Αν και η έρευνα είναι περιορισμένη, συνεχίζω να προτείνω την ανάμειξη φρούτων και λαχανικών σε ένα smoothie αντί για χυμό», είπε η Moyer. «Με αυτόν τον τρόπο, δεν αφήνετε τις πολύτιμες ουσίες που βρίσκονται στις φλούδες, τη φλουδα και τους σπόρους στον κάδο κομποστοποίησης ή στον κάδο απορριμμάτων».
Ο χυμός μπορεί να είναι ένας καλός τρόπος για να παραμείνετε ενυδατωμένοι και να λάβετε κάποιες βιταμίνες και μέταλλα, αλλά οι ειδικοί τονίζουν ότι είναι επίσης σημαντικό να ενσωματώνετε πολλές φυτικές ίνες και άλλα θρεπτικά συστατικά κατά τη διάρκεια της ημέρας. «Το να πίνετε χυμό μαζί με το γεύμα είναι πιο ιδανικό», καταλήγει η Froechtenigt.
Ακολουθήστε το Cibum 
