Του Νικόλα Εμμανουήλ
Σε προληπτικά μέτρα προχωρά η Συρία για τον καλύτερο έλεγχο των αποθεμάτων σε βασικά αγαθά, όπως το σιτάρι, η ζάχαρη και το μαγειρικό λάδι αφού αναμένει να επηρεαστεί αρνητικά ο ανεφοδιασμός της εξαιτίας της ρωσικής εισβολής στην Ουκρανία. Ήδη οι τιμές του σιταριού εκτινάχθηκαν δραματικά την περασμένη εβδομάδα.
Αυτό ήταν φυσικό επακόλουθο δεδομένου ότι η Ουκρανία και η Ρωσία αντιπροσωπεύουν σχεδόν το 30% των παγκόσμιων εξαγωγών σιταριού, μαζί με άλλα βασικά προϊόντα, όπως το καλαμπόκι και το φυσικό αέριο. Υπό κανονικές συνθήκες η Ουκρανία είναι ένας από τους μεγαλύτερους εξαγωγείς στον κόσμο σιτηρών, όπως καλαμπόκι, σίκαλη, κριθάρι και κυρίως σιτάρι.
Η Μέση Ανατολή – και ειδικότερα η Συρία – εισάγει σημαντικές ποσότητες σιταριού και από τις δύο χώρες. Μάλιστα, η περσινή συγκομιδή σιταριού ήταν η χαμηλότερη των τελευταίων 50 ετών, σύμφωνα με τον ΟΗΕ, αφού η παραγωγή σιταριού στη Συρία ήταν λιγότερο και από τη μισή συγκριτικά με την αντίστοιχη παραγωγή του 2020 εξαιτίας της παρατεταμένης ξηρασίας και του αυξανόμενου κόστους των εισροών.
Έτσι, η τιμή του ψωμιού – βασικού προϊόντος της χώρας – εκτινάχθηκε την ώρα που το κόστος του μέσου καλαθιού τροφίμων είναι υπερδιπλάσιο του κατώτατου μισθού. Αν και η κυβέρνηση παρέχει επιδοτούμενο ψωμί σε μια μερίδα του πληθυσμού της, υπάρχουν συχνά ελλείψεις και οι κάτοικοι παραπονιούνται για την κατώτερη ποιότητα που παρατηρείται στα καρβέλια σε σύγκριση με το ψωμί που πωλείται ιδιωτικά.
Το μεγαλύτερο μέρος της προμήθειας σιταριού της Συρίας καλλιεργείται στη βορειοανατολική Συρία, η οποία βρίσκεται υπό τον έλεγχο των Συριακών Δημοκρατικών Δυνάμεων (SDF) που έχουν τη στήριξη των Κούρδων. Η συριακή κυβέρνηση είναι σε θέση μεν να αγοράσει ένα μέρος αυτού του σιταριού, αλλά όχι αρκετή ποσότητα, ώστε να ικανοποιήσει την εγχώρια ζήτηση.
Εάν μάλιστα, διακοπούν οι εισαγωγές σιταριού από τη Ρωσία, θα υπάρξει σίγουρα και άλλη αύξηση στην τιμή του ψωμιού στη Συρία, ενώ δεν είναι η μόνη χώρα που θα επηρεαστεί αρνητικά από τον πόλεμο στην Ουκρανία. Χώρες, όπως ο Λίβανος, η Λιβύη και η Υεμένη κινδυνεύουν να λιμοκτονήσουν εάν διακοπεί ο ανεφοδιασμός σίτου από τη Ρωσία και την Ουκρανία. Επιπλέον η Αίγυπτος φέρεται να εισάγει το 70% του σιταριού της από τις δύο αυτές χώρες που βρίσκονται σε πόλεμο.
Ήδη ο Λίβανος ανακοίνωσε τη διάθεση ψωμιού με δελτίο σε μια προσπάθεια της κυβέρνησης να περιοριστεί η προσφορά ψωμιού, βασικού τροφίμου της διατροφής στη χώρα. Την ίδια στιγμή ο πρωθυπουργός Νατζίμπ Μεκάτι – κατά τη διάρκεια υπουργικού συμβουλίου – ζήτησε «αυστηρά μέτρα για να διασφαλιστεί ότι ο Λίβανος δεν θα περιέλθει σε επισιτιστική κρίση» υπό το φόβο μακροπρόθεσμης διακοπής στις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων. Τα διαθέσιμα αποθέματα σιτηρών υπολογίζεται ότι επαρκούν για 45 ημέρες εάν κοπεί τελείως ο ανεφοδιασμός.
Αιγύπτιοι αξιωματούχοι εκτιμούν ότι τα αποθέματα σιταριού και η επερχόμενη τοπική συγκομιδή είναι αρκετά για να προσφέρουν ψωμί για τους επόμενους εννέα μήνες. Ωστόσο, ήδη αναμένεται επιβάρυνση ύψους έως και 950 εκατομμύρια δολάρια (περίπου 873 εκατομμύρια ευρώ) στον τρέχοντα προϋπολογισμό λόγω των αυξημένων τιμών, ενώ την ίδια στιγμή οι τιμές σε σιτάρι και του αλεύρι που παράγονται τοπικά έχουν αυξηθεί κατά 23% και 44% αντίστοιχα από την έναρξη της ρωσικής εισβολής, σύμφωνα με το Εμπορικό Επιμελητήριο του Καΐρου.
Η Αλγερία, ένας άλλος σημαντικός αγοραστής, λέει ότι έχει αρκετά αποθέματα σιτηρών μέχρι το τέλος του έτους, αλλά η χώρα έχει αρχίσει εκ νέου εισαγωγές γαλλικού σιταριού, οι οποίες είχαν ανασταλεί μετά από μια διαμάχη για τον αποικιακό ρόλο της Γαλλίας στη βορειοαφρικανική χώρα.
Και ενώ η Αλγερία, η Λιβύη και οι πετρελαιοπαραγωγές χώρες του Κόλπου μπορεί να είναι σε θέση να αντισταθμίσουν κάπως το υψηλότερο κόστος εισαγωγής σιταριού από την αύξηση των εσόδων από υδρογονάνθρακες, άλλες κυβερνήσεις δεν έχουν τέτοια εναλλακτική διέξοδο.
Στην Τυνησία, τα μειωμένα αποθέματα ψωμιού, η συσσώρευση αλευριού στα καταστήματα και τα προβλήματα με τις εισαγωγές σιταριού έχουν εγείρει αμφιβολίες σχετικά με τους επίσημους ισχυρισμούς ότι υπάρχει αρκετή προσφορά για να διαρκέσει μέχρι το καλοκαίρι, ενώ το Μαρόκο πρόκειται να αυξήσει τις εισαγωγές σιτηρών μετά τη χειρότερη ξηρασία των τελευταίων δεκαετιών.
Ακόμη και πριν τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία οι άνθρωποι στην Κένυα απαιτούσαν χαμηλότερες τιμές τροφίμων στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, καθώς ο πληθωρισμός αποδυνάμωνε την καταναλωτική τους δύναμη, αλλά τώρα προετοιμάζονται για τα χειρότερα.
Οι αφρικανικές χώρες εισήγαγαν γεωργικά προϊόντα αξίας 4 δισεκατομμυρίων δολαρίων (περίπου 3.7 δισεκατομμύρια ευρώ) από τη Ρωσία το 2020 και περίπου το 90% ήταν σιτάρι, σύμφωνα με το Επιμελητήριο Γεωργικών Επιχειρήσεων της Νότιας Αφρικής.
Στη Νιγηρία εκτιμάται ότι η έλλειψη προμηθειών σιταριού από τη Ρωσία θα επηρεάσει την τιμή προϊόντων, όπως το ψωμί, ένα κοινό φαγητό στην πολυπληθέστερη χώρα της Αφρικής και αναζητούνται εναλλακτικές λύσεις. Έχουν ήδη ληφθεί μέτρα για να μειωθεί η εξάρτηση της χώρας από τα ρωσικά σιτηρά, με τους αγρότες να μετακινούνται για να καλλιεργήσουν σιτάρι σε μεγαλύτερες εκτάσεις , προσπαθώντας να καλύψουν το 70% της ζήτησης της χώρας σε ορίζοντα πέντε χρόνων.
Τέλος, η Ινδονησία πέρσι είχε εισάγει από την Ουκρανία το 26% του σίτου που καταναλώθηκε, καθιστώντας τη το δεύτερο μεγαλύτερο προμηθευτή της και η αύξηση των τιμών αναμένεται να βλάψει ιδιαίτερα τα άτομα με χαμηλότερο εισόδημα, σύμφωνα με το τμήμα έρευνας του υπουργείου Εμπορίου.
Ακολουθήστε το Cibum 
