Έρευνα των πανεπιστημίων του Bath και του Exeter εντοπίζουν την παρουσία επιβλαβών μυκοτοξινών στο 50% του σιταριού στην Ευρώπη. Ανησυχίες για την υγεία και την οικονομία.
Το σιτάρι αποτελεί την πιο ευρέως καλλιεργούμενη πρώτη ύλη στον κόσμο και είναι απαραίτητο για την επιβίωση του πληθυσμού, ειδικά των πιο φτωχών οικονομικών στρωμάτων καθώς παρέχει το 18% των συνολικών θερμίδων στη διατροφή των ανθρώπων παγκοσμίως.
Παρόλα αυτά, το ψωμί του κόσμου δέχεται αυξανόμενη επίθεση από επιβλαβείς τοξίνες. Σύμφωνα με μια μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Bath και του Exeter, με επικεφαλής τον μυκητοβιολόγο Dr Neil Brown, σε όλη την Ευρώπη, σχεδόν οι μισές καλλιέργειες σιταριού επηρεάζονται από τη μυκητιασική μόλυνση που προκαλεί τις τοξίνες.
Αύξηση των επιπέδων Fusarium Head Blight στην Μεσόγειο
Πρόκειται για τις λεγόμενες μυκοτοξίνες, οι οποίες παράγονται από τον μύκητα που προκαλεί το Fusarium Head Blight, μια ασθένεια που επηρεάζει το σιτάρι και άλλα δημητριακά. Η κατανάλωση προϊόντων που είναι μολυσμένα με μυκοτοξίνες προκαλεί ασθένειες σε ανθρώπους και ζώα, όπως έμετο και άλλα γαστρεντερικά προβλήματα. Εκτός από ζητήματα υγείας, όμως, αυτού του είδους οι τοξίνες μειώνουν την αξία των σιτηρών, εγείροντας ανησυχίες για τον αντίκτυπό τους στην αγροτική οικονομία.
Το Fusarium Head Blight είναι μια ασθένεια που παρουσιάζει διακυμάνσεις από έτος σε έτος, αλλά οι συγγραφείς αυτής της μελέτης διαπίστωσαν ότι στη Μεσόγειο, τα επίπεδα μυκοτοξινών έχουν αυξηθεί από το 2010. Συγκεκριμένα, το 2019, τα ποσοστά μόλυνσης ήταν υψηλότερα από οποιαδήποτε άλλη χρονική περίοδο αυτής της δεκαετίας.
Μυκοτοξίνες και εμετοξίνη στο μισό σιτάρι της Ευρώπης
Για την έρευνα εξετάστηκαν δεδομένα από τις ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και τις αγροτικές επιχειρήσεις, οι οποίες παρακολουθούν τις μυκοτοξίνες Fusarium στους κόκκους σιταριού που εισέρχονται στις αλυσίδες εφοδιασμού τροφίμων και ζωοτροφών. Εκτός από ευρωπαϊκά δεδομένα, εξετάστηκαν και στοιχεία από το Ην. Βασίλειο για τα τελευταία 10 χρόνια, προκειμένου να υπάρχει μια ολοκληρωμένη εικόνα για την εξέλιξη των μυκοτοξινών με την πάροδο του χρόνου.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας, μυκοτοξίνες Fusarium ανακαλύφθηκαν σε κάθε ευρωπαϊκή χώρα. Σοκαριστικό εύρημα αποτελεί το ότι το μισό από το σιτάρι που προορίζεται για ανθρώπινη τροφή στην Ευρώπη περιέχει τη μυκοτοξίνη Fusarium “DON” (κοινώς εμετοξίνη) ενώ στο Ηνωμένο Βασίλειο, το 70% του σιταριού είναι μολυσμένο.
Σε γενικές γραμμές οι κυβερνήσεις θέτουν αποτελεσματικά νομικά όρια στα επίπεδα μόλυνσης DON στο σιτάρι που προορίζεται για ανθρώπινη κατανάλωση. Ωστόσο, το εύρημα ότι οι μυκοτοξίνες είναι πανταχού παρούσες είναι ανησυχητικό, καθώς δεν είναι σαφές το πόσο πραγματικά μας επηρεάζει μακροχρόνια.
Οι ερευνητές υπολογίζουν ότι 75 εκατομμύρια τόνοι σιταριού υπερέβησαν το επιτρεπόμενο όριο παρουσίας της τοξίνης DON για ανθρώπινη κατανάλωση μεταξύ 2010 και 2019.
Απώλεια δισεκατομμυρίων ευρώ
Η ερευνητική ομάδα βρήκε, επίσης, ανησυχητικά υψηλά επίπεδα μυκοτοξίνης DON στο σιτάρι που προορίζεται για ζωοτροφές, σε ποσοστά πολύ μεγαλύτερα από το σιτάρι ανθρώπινης κατανάλωσης. Αυτό συνέβη, γιατί το σιτάρι που δεν πληροί τα κριτήρια για να φαγωθεί από ανθρώπους, μεταβιβάζεται για την παραγωγή ζωοτροφών. Σύμφωνα με τα στοιχεία, εξαιτίας αυτής της μετάβασης υπολογίζεται πως προκάλεσε απώλεια περίπου 3 δισεκατομμυρίων ευρώ τα τελευταία δέκα χρόνια.
Επιπλέον, οι ερευνητές διαπίστωσαν ότι το 25% του σιταριού τροφίμων που περιέχει τη μυκοτοξίνη DON περιείχε ταυτόχρονα και άλλες τοξίνες Fusarium. Αυτό σημαίνει ότι άλλες δυνητικά επιβλαβείς τοξίνες είναι πιθανό να περνάνε στο σιτάρι χωρίς να εντοπίζονται και να αλληλεπιδρούν με την DON, προκαλώντας ακόμα περισσότερες αρνητικές συνέπειες στην υγεία.
Ακολουθήστε το Cibum 
