Νέα μελέτη σε ποντίκια δείχνει ότι η κατανάλωση μιας δίαιτας αποκλειστικά υψηλής σε κορεσμένα λιπαρά μπορεί να επαναπρογραμματίσει το ανοσοποιητικό σύστημα.
Η κετογονική ή “κετο” δίαιτα είναι μια δημοφιλής δίαιτα υψηλής περιεκτικότητας σε λιπαρά που χρησιμοποιείται για την απώλεια βάρους ή για τον έλεγχο των επιληπτικών κρίσεων.
Μια νέα, πρωτοπόρα μελέτη από ερευνητές του Portland State University σε ποντίκια δείχνει ότι η κατανάλωση μιας δίαιτας αποκλειστικά υψηλής σε κορεσμένα λιπαρά μπορεί να επαναπρογραμματίσει το ανοσοποιητικό σύστημα, καθιστώντας το πιο ικανό να καταπολεμήσει τη μόλυνση, αλλά πιο ευαίσθητο σε συστηματικές φλεγμονώδεις καταστάσεις, συμπεριλαμβανομένης της σήψης.
Οι ερευνητές εστίασαν σε ένα συγκεκριμένο λίπος που βρέθηκε στο αίμα των ποντικών που τρέφονταν με κετογονική δίαιτα: το παλμιτικό οξύ, το οποίο βρίσκεται συνήθως στα ζωικά λίπη και στα γαλακτοκομικά προϊόντα. Είναι αξιοσημείωτο ότι τα ποντίκια που τρέφονταν με κανονική δίαιτα και στα οποία έγινε ένεση με παλμιτικό οξύ έγιναν επίσης πιο ευαίσθητα στη σήψη.
Αναφορικά με το πώς ακριβώς τα υψηλά επίπεδα παλμιτικού οξέος θα μπορούσαν να προκαλέσουν σήψη, οι ερευνητές παρατήρησαν ότι τα ποντίκια τρέφονταν με δυτική διατροφή, τα ποντίκια με την κετογονική δίαιτα και τα ποντίκια που έλαβαν θεραπεία με παλμιτικό οξύ είχαν όλα υψηλά επίπεδα φλεγμονωδών κυτοκινών, ανοσολογικών ορμονών που μπορεί να προκαλέσουν πυρετό και συστηματική φλεγμονή κατά τη σήψη.
Η παρουσία των φλεγμονωδών κυτοκινών υποδηλώνει ότι το παλμιτικό οξύ θα μπορούσε να επηρεάσει το ανοσοποιητικό σύστημα προκαλώντας φλεγμονή, αλλά οι ερευνητές σύντομα ανακάλυψαν ότι επρόκειτο για κάτι πιο περίπλοκο.
Το ανοσοποιητικό σύστημα των θηλαστικών έχει δύο κύρια συστατικά: το πιο πρωτόγονο, βραχείας διάρκειας έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα και το μακροχρόνιο προσαρμοστικό ανοσοποιητικό σύστημα. Όταν κάποιος αρρωσταίνει ή κάνει εμβόλιο, το προσαρμοστικό ανοσοποιητικό παράγει αντισώματα, προετοιμάζοντας το σώμα σας να καταπολεμήσει μια μελλοντική μόλυνση, αναπτύσσοντας μια μακροχρόνια “βιολογική μνήμη”.
Το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα, όπως ανακαλύφθηκε πρόσφατα, μπορεί επίσης να διατηρεί τη μνήμη, παρά το γεγονός ότι τα κύτταρα του διαρκούν μόνο μια εβδομάδα έως ένα μήνα στο αίμα. Η “μνήμη” του έμφυτου ανοσοποιητικού συστήματος προέρχεται από την αλλαγή των βλαστοκυττάρων στον μυελό των οστών που δημιουργούν μελλοντικά έμφυτα ανοσοκύτταρα και δημιουργούν εκπαιδευμένη ανοσία.
Σε αυτή τη μελέτη οι επιστήμονες ανακάλυψαν ότι το παλμιτικό οξύ μπορεί να προκαλέσει εκπαιδευμένη ανοσία. Το λίπος λειτουργεί ως “σύντομος παλμός φλεγμονής” που μεταβάλλει τη λειτουργία των βλαστοκυττάρων στον μυελό των οστών του ποντικιού, έτσι ώστε να παράγουν περισσότερα φλεγμονώδη έμφυτα ανοσοκύτταρα στο μέλλον. Αυτό σημαίνει ότι, όταν το έμφυτο ανοσοποιητικό σύστημα αντιμετωπίζει αργότερα ένα δεύτερο ερέθισμα φλεγμονής, ανταποκρίνεται πολύ πιο έντονα.
Ωστόσο, η φλεγμονή δεν είναι πάντα κακή, καθώς αν κάποιος έχει απλώς μια λοίμωξη, περισσότερη φλεγμονή σημαίνει γρηγορότερη απαλλαγή από τη μόλυνση. Οι ερευνητές βρήκαν ότι αυτό συμβαίνει στα ποντίκια που έλαβαν παλμιτικό οξύ. Ήταν καλύτερα σε θέση να καταπολεμήσουν μια μόλυνση από μύκητες Candida σε ποντίκια που δεν είχαν λάβει θεραπεία.
Οι επιστήμονες διαπίστωσαν, επίσης, ότι ένας άλλος τύπος λίπους, το ελαϊκό οξύ, μπορεί να εξουδετερώσει τις βλαβερές συνέπειες του παλμιτικού οξέος. Το ελαϊκό οξύ, ένα πολυακόρεστο λίπος που βρίσκεται σε πολλά έλαια φυτικής προέλευσης, συμπεριλαμβανομένου του ελαιολάδου.
Όταν οι ερευνητές τάισαν ποντίκια με κέτο δίαιτα για δύο εβδομάδες αλλά τους έδωσαν και ελαϊκό οξύ για τις τελευταίες τρεις ημέρες, δεν έδειχναν πλέον αυξημένη ευαισθησία στη σήψη.
Ενώ χρειάζεται περισσότερη έρευνα για να δούμε πώς τα αποτελέσματα αυτής της μελέτης μπορούν να επεκταθούν στους ανθρώπους, αυτά τα αποτελέσματα θα μπορούσαν να υποδηλώσουν ότι οι τύποι λιπών που ένα άτομο τρώει θα μπορούσαν να επηρεάσουν τη λειτουργία του ανοσοποιητικού του συστήματος και την ευαισθησία του σε ασθένειες.