Η τελική έκθεση ελέγχου της Κύπρου για την αξιολόγηση της κατάστασης και των ελέγχων των εστιών επιβλαβών για τα φυτά οργανισμών.
Η Υπηρεσία της ΕΕ DG SANTE δημοσίευσε την έκθεση με τα αποτελέσματα ελέγχου που διενεργήθηκε για την Κύπρο από τη Γενική Διεύθυνση Υγείας και Ασφάλειας των Τροφίμων της Ευρωπαϊκής Επιτροπής από την 1η έως την 8η Δεκεμβρίου 2023 για την μόλυνση καλλιεργειών από τους επιβλαβείς οργανισμούς Spodoptera frugiperda και Diaphorina citri.
Στόχος του ελέγχου ήταν η αξιολόγηση της κατάστασης και των μέτρων ελέγχου που εφαρμόστηκαν για το S. frugiperda και η εκτίμηση της κατάστασης όσον αφορά την εκδήλωση εστιών της D. citri. Ο έλεγχος αξιολόγησε επίσης την εφαρμογή των ερευνών επισκόπησης και του σχεδιασμού έκτακτης ανάγκης για το Candidatus Liberibacter spp., παθογόνο παράγοντα της ασθένειας Huanglongbing (πρασίνισμα των εσπεριδοειδών) που έχει καταστρέψει οπωρώνες στην Ασία, την Αμερική και αρκετές αφρικανικές χώρες.
Από τον Ιανουάριο του 2023, το S. frugiperda εντοπίστηκε πολλές φορές σε διαφορετικές τοποθεσίες και η αρμόδια αρχή δεν έλαβε αμέσως τα αναγκαία μέτρα για την εκρίζωσή του σύφωνα με την έκθεση. Εκτός των οριοθετημένων προσβεβλημένων αγροτεμαχίων, διενεργήθηκαν έλεγχοι και στο υπόλοιπο νησί, το οποίο οριοθετείται ως ζώνη ασφαλείας, αλλά επικεντρώθηκαν κυρίως σε τόπους παραγωγής αραβοσίτου, πιπεριάς και μελιτζάνας, παρόλο που υπάρχουν και άλλα φυτά-ξενιστές δίπλα ή κοντά στα προσβεβλημένα αγροτεμάχια.
Σύμφωνα πάντα με τα ευρήματα των ελεγκτών της ΕΕ, στις καλλιέργειες δεν εφαρμόζονται αποτελεσματικά μέτρα εκρίζωσης που καθορίζονται στη νομοθεσία της ΕΕ για την υγεία των φυτών, όπως η καταστροφή των καλλιεργειών. Η αυξημένη συχνότητα των εφαρμογών φυτοφαρμάκων που συνέστησε η αρμόδια αρχή ήταν σε μεγάλο βαθμό αναποτελεσματική λόγω της ακατάλληλης χρονικής στιγμής των εφαρμογών. Επιπλέον, πιθανώς προσβεβλημένο φυτά επιτρέπεται να μετακινούνται και να διατίθενται στο εμπόριο εντός του νησιού. Μολονότι η αρμόδια αρχή δήλωσε την πρόθεσή της να εκριζώσει το S. frugiperda στην Κύπρο, το σχέδιο δράσης της δεν καθορίζει στρατηγική για την επίτευξη αυτού του στόχου.
Η D. citri εντοπίστηκε σε πολλούς τόπους παραγωγής εσπεριδοειδών σε όλη την Κύπρο. Το πρόγραμμα επιτήρησης παρουσιάζει αδυναμίες και ως εκ τούτου, η διάδοση του επιβλαβούς οργανισμού ίσως είναι ευρύτερη από όσο γνωρίζει η αρμόδια αρχή. Η οριοθέτηση λόγω της παρουσίας της D. citri δεν συνάδει με τις απαιτήσεις της ΕΕ. Δεν υπάρχει σαφής στρατηγική εκρίζωσης για τον επιβλαβή οργανισμό ούτε περιορισμοί στη διακίνηση φυτών-ξενιστών από φυτώρια τα οποία βρίσκονται κοντά στους προσβεβλημένους οπωρώνες. Καθώς τα αρχικά μέτρα εκρίζωσης για την D. citri δεν έχουν αποδειχθεί αποτελεσματικά, η Κύπρος διερευνά τη δυνατότητα εισαγωγής πρόσθετων τεχνικών εκρίζωσης, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης παράγοντα βιολογικού ελέγχου και της αγωγής με εναλλακτικά φυτοφάρμακα. Μολονότι τα D. citri εξετάζονται για C. Liberibacter, η απουσία προγράμματος ελέγχου των συμπτωματικών και ασυμπτωματικών φύλλων των εσπεριδοειδών για C. Liberibacter μειώνει την πιθανότητα ανίχνευσης του επιβλαβούς οργανισμού.
Συνολικά, τόσο το S. frugiperda όσο και η D. citri εντοπίζονται σε πολλές τοποθεσίες στην Κύπρο και η αρμόδια αρχή δεν έχει εφαρμόσει αποτελεσματικά μέτρα εκρίζωσης για κανέναν από τους δύο επιβλαβείς οργανισμούς. Αυτό εγείρει σημαντικές ανησυχίες σχετικά με την περαιτέρω εξάπλωσή τους και την πιθανή εισαγωγή του C. Liberibacter στην Κύπρο. Η έκθεση περιλαμβάνει συστάσεις προς την αρμόδια αρχή για την αντιμετώπιση των ελλείψεων που διαπιστώθηκαν.