Καταναλωτές, βιομηχανία και ειδικοί παγκοσμίως τοποθετούνται πάνω στον πρόσφατο πανικό γύρω από την μελλοντική κατάταξη της ασπαρτάμης ως πιθανώς καρκινογόνου ουσίας.
Μεγάλος “πανικός” δημιουργήθηκε στους καταναλωτές με την ανακοίνωση του Παγκοσμίου Οργανισμού Υγείας (ΠΟΥ) ότι η ασπαρτάμη- τεχνητό γλυκαντικό που προστίθεται σε μια πληθώρα τροφίμων και ποτών αναμένεται να καταταχθεί ως πιθανώς καρκινογόνος.
Το θέμα ήρθε στη δημοσιότητα χάρη σε αποκλειστικό ρεπορτάζ του πρακτορείου ειδήσεων Reuters την Πέμπτη 29 Ιουνίου, στο οποίο αναφέρθηκε συγκεκριμένα ότι η μονάδα έρευνας για τον καρκίνο του οργανισμού υγείας, ο Διεθνής Οργανισμός Έρευνας για τον Καρκίνο (IARC), ετοιμάζεται να χαρακτηρίσει την ασπαρτάμη ως δυνητικά καρκινική από τον Ιούλιο.
Ως γλυκαντικό η ασπαρτάμη επιλέγεται για την παραγωγή τροφίμων, όπως όπως τσίχλες, καραμέλες, δημητριακά πρωινού, κατεψυγμένα επιδόρπια και είδη ζελέ, αλλά και διάσημα αναψυκτικά, όπως Coca-Cola διαίτης (με λίγη και μηδέν ζάχαρη), αλλά και της Sprite χωρίς ζάχαρη. Υπολογίζεται ότι η γλυκύτητα που προσφέρει είναι 200 φορές μεγαλύτερη από τη ζάχαρη.
Πρώιμες καταναλωτικές αντιδράσεις
Η απόφαση αυτή, όμως, του ΠΟΥ έφερε το δίχως άλλο αναστάτωση τόσο στους καταναλωτές όσο και στη βιομηχανία τροφίμων- με πολλές εταιρείες να αναγκάζονται μελλοντικά να βρουν ένα άλλο υποκατάστατο της ασπαρτάμης.
Παρόλο που η απόφαση της IARC για το γλυκαντικό έχει χαρακτηριστεί ως “εμπιστευτική” μέχρι τον Ιούλιο, όποτε θα βγει και επίσημα η ανακοίνωση, οι λάτρεις της Diet Coke αναρωτιούνται ήδη αν πρέπει να εγκαταλείψουν το αγαπημένο τους ανθρακούχο ποτό. Σύμφωνα, όμως, με τον Independent υπάρχουν κα αυτοί που παρέμειναν πάντα πιστοί στην κλασσική, που περιέχει περίπου 10,6 γραμμάρια ζάχαρης ανά 100 ml, που ισοδυναμεί με 35 γραμμάρια ανά κουτί των 330 ml και την οποία θεωρούσαν “την ίδια με την κανονική”.
Διίστανται οι απόψεις των ειδικών
Η IARC αναμένεται να δημοσιοποιήσει την απόφασή της για την ασπαρτάμη στις 14 Ιουλίου, την ίδια ημέρα με την κοινή επιτροπή εμπειρογνωμόνων ΠΟΥ και Οργανισμού Τροφίμων και Γεωργίας για τα Πρόσθετα Τροφίμων (JECFA), η οποία επίσης εξετάζει τη χρήση της γλυκαντικής ουσίας φέτος, αναφέρει το ίδιο ειδησεογραφικό μέσο. Υπενθυμίζεται πως η JECFA έχει από το 1981 δηλώσει ως μη ασφαλή επίπεδα κατανάλωσης αναψυκτικών διαίτης (με ασπαρτάμη) τα 12-36 κουτιά την ημέρα, εάν ζυγίζει περίπου 60 κιλά, ενώ θεωρεί πως γενικότερα είναι ασφαλές να την καταναλώνει κανείς.
Η ανασκόπηση της ασπαρτάμης έρχεται μετά από μελέτη που διεξήχθη από ειδικούς από το Γαλλικό Εθνικό Ινστιτούτο Υγείας και Ιατρικής Έρευνας και το Πανεπιστήμιο Sorbonne Paris Nord, που δημοσιεύθηκε τον Μάρτιο του 2022, η οποία διατείνεται την αύξηση των πιθανοτήτων καρκίνου στους καταναλωτές, ενώ άλλη μελέτη που δημοσιεύθηκε τον περασμένο Δεκέμβριο διαπίστωσε ότι η ασπαρτάμη συνδέεται με το άγχος στα ποντίκια.
Ωστόσο, ενώ οι προαναφερθείσες μελέτες εγείρουν ανησυχίες και κινδύνους για τον άνθρωπο από την κατανάλωση ασπαρτάμης, υπάρχουν και άλλοι ειδικοί υγείας που αμφισβητούν τα ευρήματα.
Ρεπορτάζ του βρετανικού ειδησεογραφικού μέσου Daily Mail σε διακεκριμένους γιατρούς αποτυπώνει μερικές απόψεις που αμφισβητούν τη σχέση μεταξύ του υποκατάστατου ζάχαρης και του καρκίνου στα ζώα, καθώς καμία μελέτη δεν έχει αποδείξει ότι προκαλεί καρκίνο στους ανθρώπους. ” Δεν υπάρχουν πολλά στοιχεία που να υποδεικνύουν ότι τα τεχνητά γλυκαντικά ή κάποια συγκεκριμένα από αυτά θα αποτελούσαν σημαντική αιτία ανησυχίας για κινδύνους για την υγεία. Αν μη τι άλλο, φαίνεται ότι για εκείνους τους ανθρώπους που πίνουν τακτικά πολλά ζαχαρούχα ποτά, για παράδειγμα, και θα ήθελαν να τα κόψουν, έχοντας μια εναλλακτική λύση για να στραφούν στα τεχνητά ζαχαρούχα ποτά, προσωρινά… μπορεί ακόμη και σε αυτές τις περιπτώσεις ένα όφελος”, δήλωσε στο ειδησεογραφικό μέσο ο Δρ. Deidre Tobias, διατροφολόγος στο Πανεπιστήμιο του Χάρβαρντ στη Μασαχουσέτη. Επιπλέον, υπογραμμίζοντας τους κινδύνους της ζάχαρης, προειδοποίησε: “Νομίζω ότι τα στοιχεία που υποστηρίζουν τα πρόσθετα σάκχαρα στη διατροφή μας ως κάτι που πρέπει να μειώσουμε είναι αρκετά ισχυρά”.
Για παραπλάνηση των καταναλωτών μιλούν οι εταιρείες και η ISA
Από την πλευρά της η Kim Pearson, διαιτολόγος στο Ηνωμένο Βασίλειο, είπε στην Daily Mail ότι τα φυσικά γλυκαντικά – όπως η στέβια και η ξυλιτόλη – τείνουν να είναι πιο ωφέλιμα από τη ζάχαρη και ίσως να έπρεπε κανείς να καταφύγει σε αυτά. Η στέβια μπορεί να χρησιμοποιηθεί σε τσάγια, καφέδες και αναψυκτικά, καθώς και σε αρτοσκευάσματα, σε μπάρες γκρανόλα και σε αλκοολούχα ποτά, ενώ ξυλιτόλη μπορεί να προστεθεί σε σάλτσες, μέντα και οδοντόκρεμα.
Φυσικά, οι εταιρείες της βιομηχανίας τροφίμων αντέδρασαν στον αναμενόμενο χαρακτηρισμό της ασπαρτάμης ως καρκινογόνου ουσίας από τον ΠΟΥ. Χαρακτηριστικά, η Διεθνής Ένωση Γλυκαντικών (ISA) μέσα από δηλώσεις της γενικής γραμματέος της, Frances Hunt- Wood, αμφισβήτησε την εγκυρότητα της IARC να αποφασίζει για θέματα ασφάλειας τροφίμων, ενώ χαρακτήρισε ελλιπή επιστημονικά την αξιολόγησή του για την ασπαρτάμη. Από την πλευρά της η Kate Lottman, Διευθύνουσα Σύμβουλος της Διεθνούς Ένωσης Ομοσπονδιών Αναψυκτικών, σχολίασε αρνητικά τη “διαρροή” της αναμενόμενης απόφασης από τα ΜΜΕ ως δυνητικά παραπλανητική για τους καταναλωτές, καθώς θα μπορούσε να οδηγήσει σε άσκοπη αύξηση της κατανάλωσης των αποδεδειγμένα επιβλαβών ζαχαρούχων σκευασμάτων.
Τοποθέτηση της Ματίνας Παγώνη
Στην Ελλάδα, η Ματίνα Παγώνη, πρόεδρος της ΕΙΝΑΠ μιλώντας στο κανάλι MEGA για την ασπαρτάμη, τόνισε ότι μέχρι στιγμής υπάρχουν ενδείξεις και όχι αποδείξεις, ενώ ο ΠΟΥ περιμένει μια μεγάλη μελέτη που θα δείξει τι πραγματικά ισχύει για το αμφιλεγόμενο γλυκαντικό. Επεσήμανε, επίσης, ότι έχει προκληθεί άσκοπος πανικός με την είδηση, ενώ παροτρύνει την αναμονή των επίσημων αποτελεσμάτων της μελέτης.
Ακολουθήστε το Cibum 
