Νέα έρευνα αποκαλύπτει ότι λιγότερη κατεργασία σημαίνει υγιέστερο έδαφος και πιο βιώσιμη γεωργία.
Όσο λιγότερο εντατικά διαχειριζόμαστε το έδαφος, τόσο καλύτερα μπορεί να λειτουργήσει. Αυτό επιβεβαιώνει νέα μελέτη με επικεφαλής το Ολλανδικό Ινστιτούτο Οικολογίας (NIOO-KNAW), τα συμπεράσματα της οποίας δημοσιεύονται σήμερα στο επιστημονικό περιοδικό Science. Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι πρακτικές όπως η μείωση του οργώματος και η χρήση μιγμάτων χόρτου και τριφυλλιού ως καλλιέργειες κάλυψης ωφελούν σημαντικά την υγεία του εδάφους, ανεξάρτητα από το αν πρόκειται για συμβατική ή βιολογική γεωργία.
Η προστασία και ενίσχυση της πολυλειτουργικότητας του εδάφους αποτελεί βασική προϋπόθεση για τη βιώσιμη παραγωγή τροφίμων. Τα φυτά εξαρτώνται από το έδαφος για τη θρέψη τους, ενώ αυτό συμβάλλει επίσης στην αποθήκευση νερού, την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την καταστολή ασθενειών, υπογραμμίζουν οι επιστήμονες από το NIOO, το Wageningen University & Research και το Universität Tübingen.
Η μεγάλη έρευνα που πραγματοποιήθηκε σε περισσότερα από 50 αγροκτήματα στην Ολλανδία έδειξε ότι ο βαθμός έντασης της κατεργασίας του εδάφους επηρεάζει άμεσα την ικανότητά του να διατηρεί όλες του τις λειτουργίες. Εντυπωσιακό είναι το γεγονός ότι η διαφορά ανάμεσα στη συμβατική και τη βιολογική γεωργία είχε μικρότερη σημασία από ό,τι η ένταση της διαχείρισης.
«Τα καλά νέα είναι ότι υπάρχει τεράστιο περιθώριο βελτίωσης ακόμα και στη συμβατική γεωργία», τονίζει ο καθηγητής Wim van der Putten. Η αναστροφή του εδάφους κατά το όργωμα, εξηγεί, αποτελεί σημαντική διαταραχή για την εδαφική ζωή. Η μείωση του οργώματος και η αυξημένη χρήση καλλιεργειών κάλυψης όπως τα τριφύλλια, συμβάλλουν καθοριστικά στη διατήρηση της εδαφικής υγείας.
Η ερευνητική ομάδα έλαβε δείγματα από αργιλώδη και αμμώδη εδάφη σε «δίδυμα» γειτονικά αγροκτήματα, ένα συμβατικό και ένα βιολογικό, διασφαλίζοντας ότι οι συνθήκες ήταν όσο το δυνατόν πιο όμοιες. Οι μετρήσεις ανέδειξαν τον οργανικό άνθρακα ως τον καλύτερο προγνωστικό δείκτη της πολυλειτουργικότητας του εδάφους, ενώ στους βιολογικούς δείκτες ξεχώρισε η βακτηριακή βιομάζα.
Παράλληλα, προγενέστερη έρευνα στο πλαίσιο του ίδιου έργου Vital Soils έδειξε ότι η μείωση της έντασης της διαχείρισης δεν μειώνει την παραγωγικότητα των καλλιεργειών, όπως καταγράφηκε μέσω δορυφορικών εικόνων. Εντυπωσιακό είναι επίσης το εύρημα ότι η βιολογική γεωργία μπορεί να επιτύχει επίπεδα παραγωγικότητας συγκρίσιμα με της συμβατικής μέσα σε περίπου 17 χρόνια μετά τη μετάβαση.
«Η βιώσιμη εντατικοποίηση, ένας όρος που συχνά προβάλλεται, έρχεται σε αντίθεση με τα ευρήματά μας», σημειώνει ο ερευνητής Kyle Mason-Jones. Η ομάδα προτείνει ως νέο στόχο την επίτευξη μεγαλύτερης πολυλειτουργικότητας του εδάφους μέσα από λιγότερο εντατική καλλιέργεια, διατηρώντας παράλληλα υψηλές αποδόσεις.
