Η σλιβοβίτσα, το απόσταγμα με βάση τα δαμάσκηνα που παράγεται στη Σερβία, περιελήφθη σήμερα από την UNESCO στην Άυλη Πολιτιστική Κληρονομία της ανθρωπότητας.
«Οι κοινωνικές πρακτικές και η τεχνογνωσία για την προετοιμασία του παραδοσιακού αποστάγματος από δαμάσκηνα» περιελήφθησαν στην κληρονομιά της UNESCO, ανακοίνωσε ο οργανισμός μέσω του λογαριασμού του στο Twitter προσθέτοντας: «Συγχαρητήρια στη Σερβία».
Το δαμάσκηνο (σλίβα στα σερβικά) είναι ένα εθνικό σύμβολο στη Σερβία. Το απόσταγμα που παρασκευάζεται με βάση τα δαμάσκηνα και φέρει την ονομασία σλιβοβίτσα, συνδέεται στενά με τη ζωή και τα έθιμα των Σέρβων.
Αποστάγματα με βάση φρούτα παράγονται σε ολόκληρη την περιφέρεια των Βαλκανίων, όμως στη Σερβία η σλιβοβίτσα είναι απαραιτήτως παρούσα στα τραπέζια επ’ ευκαιρία γεννήσεων, βαπτίσεων, γάμων, οικογενειακών γιορτών και ευρύτερα γιορτών, καθώς και σε θανάτους.
Η σλιβοβίτσα καταναλώνεται δροσερή, αλλά και ως ζεστό ποτό, κυρίως το χειμώνα. Στη Σερβία την αποκαλούν «τσάι της Σουμαντίγια» – αναφορά σε μια περιοχή της χώρας στην οποία αφθονούν τα δαμάσκηνα. Μια πετσέτα μουσκεμένη στη σλιβοβίτσα τοποθετείται γύρω από το λαιμό για τους πονόλαιμους. Μασάζ με σλιβοβίτσα στα πέλματα των ποδιών φέρεται ότι ρίχνει τον υψηλό πυρετό.
Κάθε οικογένεια που σέβεται τον εαυτό της και έχει τα μέσα, παράγει τη δική της σλιβοβίτσα. Είναι ζήτημα υπερηφάνειας.
«Είναι μια τελετή, η ευκαιρία για τους φίλους και την οικογένεια να συγκεντρωθούν, να περάσουν καλά και να παραγάγουν κάτι που θα καταλήξει σ’ ένα μικρό ποτήρι στο τραπέζι», εξηγεί ο 41χρονος μάγειρας Ντέγιαν Λάγιοβιτς, ο οποίος πηγαίνει κάθε χρόνο στο χωριό όπου γεννήθηκε για την απόσταξη της σλιβοβίτσα.
Τα δαμάσκηνα, αφού συλλεγούν, υφίστανται κατ’ αρχάς ζύμωση για μια δεκαριά ημέρες. Μετά τοποθετούνται μέσα σ’ ένα βαρέλι, το περιεχόμενο του οποίου θερμαίνεται.
Αυτό το πρώτο βαρέλι συνδέεται με ένα δεύτερο με σωλήνα. Ο ατμός που δημιουργείται από το βρασμό περνάει από το σωλήνα, όπου συμπυκνώνεται και μεταμορφώνεται στο απόσταγμα.
Μετά το πρώτο αυτό πέρασμα, το ποτό που παράγεται είναι ένα σχετικά ήπιο απόσταγμα, περίπου 20 βαθμών. Για ένα ποτό πιο δυνατό σε αλκοόλ, η διαδικασία πρέπει να επαναληφθεί, το υγρό να μπει σε ένα καθαρό βαρέλι, να ζεσταθεί για να μετατραπεί σε ατμό και να παραχθεί η σλιβοβίτσα που όλοι γνωρίζουν.
Περισσότερο από το 60% των δαμάσκηνων στη Σερβία προορίζονται για την παραγωγή της σλιβοβίτσα. Το 2022 συλλέχθηκαν περισσότεροι από 470.000 τόνοι δαμάσκηνα.