Η σόγια είναι μια πολλά υποσχόμενη καλλιέργεια για τις αναπτυσσόμενες χώρες, λόγω της υψηλής περιεκτικότητάς της σε πρωτεΐνες και λάδι. Τα “γαλακτοκομικά” τρόφιμα σόγιας (αυτά που μοιάζουν και είναι λειτουργικά ισοδύναμα με τα κανονικά γαλακτοκομικά προϊόντα) μπορεί να είναι 50 έως 75% φθηνότερα από τα παραδοσιακά γαλακτοκομικά προϊόντα και να παράγουν καλό εισόδημα για τους παραγωγούς ενώ παρέχουν ένα υγιεινό φαγητό με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνες.
Τις τελευταίες δεκαετίες, οι οργανώσεις ανθρωπιστικής βοήθειας και οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής έχουν προωθήσει τεχνολογίες επεξεργασίας σόγιας όπως η «αγελάδα σόγιας», η οποία εξάγει γάλα από σπόρους σόγιας. Όμως μια νέα μελέτη από το Πανεπιστήμιο του Ιλινόις δείχνει ότι οι “αγελάδες σόγιας” σε πολλές περιπτώσεις δεν είναι οικονομικά βιώσιμες και δεν παρέχουν τα αναμενόμενα οφέλη.
Τι είναι η “αγελάδα σόγιας”
Το SoyCow είναι ένα ηλεκτρικό σύστημα επεξεργασίας τροφίμων σχεδιασμένο για την αποτελεσματική παραγωγή γάλακτος σόγιας και των παραγώγων του, συμπεριλαμβανομένων ποτών, τόφου, γιαουρτιού σόγιας και προϊόντων που χρησιμοποιούν τα υπολείμματα ινών «okara». Υπάρχουν 3 μοντέλα SoyCow:
- SoyCow M
- SoyCow E
- SoyCow 30
Το σύστημα “αγελάδα σόγιας” προωθήθηκε ως ένας τρόπος για την αύξηση της χρήσης σόγιας και την αντιμετώπιση της φτώχειας και του υποσιτισμού. Ωστόσο, καμία έρευνα δεν είχε δημοσιευθεί για να εξετάσει εάν πρόκειται για μια βιώσιμη επιχειρηματική ιδέα για τον αναπτυσσόμενο κόσμο», λέει ο Peter Goldsmith , καθηγητής και διευθυντής του Soybean Innovation Lab (SIL) στο U of I. Το 2016, η SIL συνεργάστηκε με τον Οργανισμό Διεθνούς Ανάπτυξης των ΗΠΑ (USAID) για την πραγματοποίηση μιας μεγάλης κλίμακας μελέτης που θα βοηθούσε να καθοριστεί εάν η “αγελάδα σόγιας” είναι η κατάλληλη τεχνολογία για μικρές, αγροτικές επιχειρήσεις.
Η συμβουλευτική εταιρεία Palladium είχε ιδρύσει έξι γαλακτοκομεία σόγιας στο Μαλάουι με χρηματοδότηση μέσω της Δραστηριότητας Γεωργικής Διαφοροποίησης της USAID. Οι ερευνητές του SIL συνεργάστηκαν με την ομάδα του Palladium για να εισαγάγουν τη χρηματοοικονομική και τήρηση αρχείων παραγωγής στις έξι εταιρείες.
Η “αγελάδα σόγιας” μετατρέπει τα φασόλια και το νερό σε γάλα, το οποίο μπορεί να μεταποιηθεί περαιτέρω σε γιαούρτι, τυρί και παγωτό. Η διαδικασία δίνει επίσης την okara, ένα υποπροϊόν με υψηλή περιεκτικότητα σε πρωτεΐνη που χρησιμοποιείται για ζωοτροφές ή ως συστατικό στο ψήσιμο.
Ο Goldsmith εκτιμά ότι η τεχνολογία “αγελάδα σόγιας” φαίνεται βιώσιμη για μικρές τοπικές επιχειρήσεις, όταν εξετάζουμε απλώς τα λειτουργικά περιθώρια αλλά η ολοκληρωμένη εικόνα δίνει διαφορετικά αποτελέσματα.
«Μπορείτε να μετατρέψετε τη σόγια σε γάλα, να την πουλήσετε και να πληρώσετε για το κόστος σας, αλλά αυτό δεν είναι μια βιώσιμη επιχείρηση», εξηγεί.
Οι επιχειρήσεις “αγελάδων σόγιας” βρίσκονται σε αγροτικές περιοχές, όπου οι μισθοί είναι χαμηλοί και το γάλα σόγιας δεν αποτελεί μέρος της κανονικής διατροφής, επομένως δεν υπάρχει μεγάλη αγορά για τα προϊόντα.
Οι αγελάδες σόγιας λειτουργούν επίσης σε αυτοσχέδιους χώρους που δεν συμμορφώνονται με την ασφάλεια των τροφίμων, επομένως τα προϊόντα δεν μπορούν να πωληθούν σε καταστήματα λιανικής. Η συμμόρφωση με την ασφάλεια των τροφίμων συνεπάγεται σημαντικές πρόσθετες επενδύσεις κεφαλαίου για την αναβάθμιση της φυσικής υποδομής. Ομοίως, η ποιοτική συσκευασία και η επισήμανση, που θα βοηθούσαν τις πωλήσεις, είναι ακριβές, και έτσι οι επιχειρηματίες καταφεύγουν σε κακής ποιότητας αλλά φθηνά πλαστικά φακελάκια μιας χρήσης. Μεταφέρουν τα εξαιρετικά ευπαθή προϊόντα γάλακτος σόγιας σε ένα κουτί ψύξης που συνδέεται με ένα ποδήλατο, επομένως η ακτίνα πωλήσεων είναι μικρή.
«Το γάλα σόγιας είναι ένα εξαιρετικό προϊόν, αλλά ανταγωνίζεται άλλα ποτά που είναι πολύ φθηνότερα. Η ζήτηση δεν ταιριάζει με το πόσο μπορούν να παράγουν οι τεχνολογίες “αγελάδα σόγιας”. Η εφαρμογή για την αντιμετώπιση της φτώχειας και του υποσιτισμού έχει χαθεί επειδή οι επιχειρήσεις δεν μπορούν να συντηρηθούν», δηλώνει ο Goldsmith.
Οι επιστήμονες συμπεραίνουν ότι η τεχνολογία αγελάδων σόγιας θα ήταν καλύτερα προσαρμοσμένη σε αστικά περιβάλλοντα, όπου η επένδυση κεφαλαίου θα ήταν μεγαλύτερη, αλλά η χωρητικότητα θα αντιστοιχούσε στη ζήτηση.
Μια εναλλακτική τεχνολογία, που αποτελείται από ένα οικιακό κιτ σόγιας, φαίνεται πιο κατάλληλη για μικρές αγροτικές επιχειρήσεις. Αυτό το κιτ έχει σχεδιαστεί για χρήση σε οικιακές κουζίνες και παράγει μικρότερες ποσότητες πιο ευθυγραμμισμένες με τη ζήτηση της τοπικής αγοράς. Οι ερευνητές του SIL δοκίμασαν τη σκοπιμότητα του κιτ σόγιας σε πρηγούμενη έρευνα και διαπίστωσαν ότι είχε τη δυνατότητα να βελτιώσει τις οικονομικές συνθήκες των γυναικών της υπαίθρου στο Μαλάουι.
Το άρθρο “Μετρήσεις απόδοσης γαλακτοκομικών σόγιας” δημοσιεύεται στο African Journal of Food, Agriculture, Nutrition and Development [https://doi.org/10.18697/ajfand.105.21245]. Συγγραφείς είναι οι Julia Krause, Peter Goldsmith, Margaret Cornelius, Maggie Mzungu, Charity Kambani-Banda και Courtney Tamimie.
Πηγές EurekAlert
Ακολουθήστε το Cibum 
