Πρόκειται για τον πιο ακριβό καφέ του κόσμου, με ένα φλυτζάνι του να κοστίζει μέχρι και 80 δολάρια (περίπου 73 ευρώ) στις Ηνωμένες Πολιτείες. Ο λόγος για τον καφέ Kopi luwak, του οποίου, όμως, ένα μυστικό έρχονται να αποκαλύψουν ερευνητές του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης.
Ο συγκεκριμένος καφές είναι φτιαγμένος από κόκκους καφέ που χωνεύονται μερικώς και στη συνέχεια εκκρίνονται από ένα ζώο που μοιάζει με γάτα και λέγεται μοσχογαλή. Βρίσκεται στη Νοτιοανατολική Ασία και την υποσαχάρια Αφρική, έχει μακριά ουρά σαν μαϊμού, σημάδια στο πρόσωπο σαν ρακούν και ρίγες ή κηλίδες στο σώμα του. Παίζει σημαντικό ρόλο στην τροφική αλυσίδα, τρώγοντας έντομα και μικρά ερπετά εκτός από φρούτα, όπως κεράσια και μάνγκο, ενώ αποτελεί – με τη σειρά του – τροφή για λεοπαρδάλεις, μεγάλα φίδια και κροκόδειλους.
Στην αρχή, το εμπόριο του καφέ ωφέλησε τη μοσχογαλή. Στην Ινδονησία συνηθίζει να επιτίθεται σε φάρμες φρούτων όπου θεωρείται συχνά παράσιτο και έτσι η ανάπτυξη της βιομηχανίας καφέ kopi luwak ενθάρρυνε τους ντόπιους να προστατεύσουν το συγκεκριμένο ζωάκι για την πολύτιμη κοπριά του. Τα πεπτικά του ένζυμα αλλάζουν τη δομή των πρωτεϊνών στους κόκκους του καφέ, κάτι που αφαιρεί μέρος της οξύτητας για να δημιουργήσει μια πιο απαλή γεύση καφέ.
Ωστόσο, ο εν λόγω καφές έχει αποκτήσει δημοτικότητα και η Ινδονησία εξελίσσεται ως τουριστικός προορισμός με τους επισκέπτες να θέλουν να δουν από κοντά και να αλληλεπιδράσουν με την άγρια ζωή με αποτέλεσμα όλο και περισσότερες μοσχογαλές να φυλακίζονται σε κλουβιά σε φυτείες καφέ.
Ερευνητές από τη Μονάδα Έρευνας για τη Διατήρηση της Άγριας Ζωής του Πανεπιστημίου της Οξφόρδης και τη μη κερδοσκοπική οργάνωση World Animal Protection με έδρα το Λονδίνο, αξιολόγησαν τις συνθήκες διαβίωσης σχεδόν 50 άγριων μοσχογαλών που κρατούνται σε κλουβιά σε 16 φυτείες στο Μπαλί. Τα αποτελέσματα, τα οποία δημοσιεύτηκαν στο περιοδικό Animal Welfare, δίνουν μια «σκοτεινή» εικόνα.
Καμία φυτεία από όσες επισκέφτηκαν οι ερευνητές δεν πληρούσε ούτε καν τις βασικές προϋποθέσεις για την καλή διαβίωση των ζώων. «Μερικά από αυτά τα κλουβιά ήταν κυριολεκτικά τα πιο μικροσκοπικά που θα μπορούσαν να είναι και εντελώς εμποτισμένα με ούρα και περιττώματα παντού», είπε ο Neil D’Cruze, ένας εκ των ερευνητών.
Μερικές από τις μοσχογαλές ήταν πολύ λεπτές, επειδή ταΐζονταν με περιορισμένη δίαιτα μόνο με καρπούς του καφεόδεντρου. Μερικές ήταν παχύσαρκες επειδή δεν μπορούσαν ποτέ να κυκλοφορούν ελεύθερες και άλλες βρίσκονταν σε υπερένταση από την καφεΐνη, εξήγησε ο D’Cruze.
Ωστόσο, το πιο ανησυχητικό εύρημα ήταν το συρμάτινο πάτωμα στο οποίο πολλά από τα ζώα αναγκάζονται να στέκονται, να κάθονται και να κοιμούνται όλο το εικοσιτετράωρο. «Αν στέκεστε σε αυτό το είδος συρμάτινου πλέγματος όλη την ώρα, προκαλούνται πληγές και εκδορές. Δεν έχουν πού να πάνε για να κατέβουν από αυτό το δάπεδο. Είναι μια συνεχής, έντονη πηγή πόνου και δυσφορίας», πρόσθεσε ο D’Cruze.
Τέλος, πολλά από τα ζωάκια δεν είχαν καθόλου πρόσβαση σε καθαρό νερό, ενώ εκτίθεντο στους θορύβους της ημέρας αν και είναι νυκτόβια ζώα.
Αυτό που επισημαίνουν οι ειδικοί είναι ότι όλα τα παραπάνω γίνονται για ένα προϊόν δεύτερης διαλογής αφού οι μοσχογαλές τρώνε τους καλούς κόκκους καφέ, ενώ αναφέρουν πως παρά το γεγονός ότι η διαδικασία πέψης τους κάνει τον καφέ πιο απαλό, αφαιρεί επίσης τα καλά οξέα και τη χαρακτηριστική γεύση.
Έμποροι καφέ δε, επισημαίνουν πως ο εν λόγω καφές έχει γίνει πλέον πιο βιομηχανοποιημένος, ενώ δεν υπάρχει κανένα σύστημα πιστοποίησης που να διασφαλίζει ότι ο καφές με την ένδειξη «άγριος» είναι στην πραγματικότητα αυτό που ισχυρίζεται, ενώ φορείς πιστοποίησης καφέ αρνούνται να πιστοποιήσουν οποιοδήποτε kopi luwak καφέ.
Τα πρότυπα του Sustainable Agriculture Network ή SAN, τα οποία η Rainforest Alliance με έδρα τη Νέα Υόρκη και άλλοι γνωστοί φορείς πιστοποίησης καφέ χρησιμοποιούν για την έκδοση των σφραγίδων έγκρισής τους, απαγορεύουν το κυνήγι και την παραμονή άγριων ζώων σε φάρμες. Ο οργανισμός UTZ Certified, ένα άλλο σημαντικό πρότυπο πιστοποίησης βιώσιμου καφέ, απαγορεύει επίσης το να ζουν άγρια ζώα σε κλουβιά σε φάρμες και δεν προτίθεται να πιστοποιήσει κανένα kopi luwak καφέ.
Ο Alex Morgan στη Rainforest Alliance, η οποία χρησιμοποιεί πρότυπα SAN, λέει ότι είναι πολύ επικίνδυνο να πιστοποιηθεί ο kopi luwak καφές αφού είναι πολύ δύσκολο να διαπιστωθεί εάν οι κόκκοι είναι 100% άγριας προέλευσης ή όχι. «Η προσωπική μου συμβουλή είναι γενικά να τον αποφεύγετε. Το πιθανότερο, άλλωστε, είναι ότι θα προέρχεται από μοσχογαλές που ζουν σε κλουβιά σε φυτείες», ξεκαθαρίζει ο ίδιος.
Ακολουθήστε το Cibum 
