Μπορούν τα τρόφιμα να γίνουν φυσική λύση στην αϋπνία;

Aνασκόπηση αναδεικνύει τις υποσχόμενες δυνατότητες ορισμένων τροφίμων στην ανακούφιση της αϋπνίας

Η αϋπνία αποτελεί σήμερα ένα από τα συχνότερα προβλήματα υγείας παγκοσμίως, επηρεάζοντας περίπου το ένα τρίτο του παγκόσμιου πληθυσμού. Οι συνέπειές της, τόσο σωματικές όσο και ψυχολογικές, είναι πολυδιάστατες, ενώ οι διαθέσιμες φαρμακευτικές λύσεις συχνά συνοδεύονται από παρενέργειες και περιορισμένη αποτελεσματικότητα. Μέσα σε αυτό το πλαίσιο, το επιστημονικό ενδιαφέρον στρέφεται όλο και περισσότερο προς φυσικές παρεμβάσεις και ειδικότερα, προς τη διατροφή.

Μια πρόσφατη συστηματική ανασκόπηση της βιβλιογραφίας, βασισμένη σε δεδομένα από τις βάσεις Web of Science και PubMed και δημοσιεύτηκε στο περιοδικό Foods, κατέγραψε και ανέλυσε τις επιδράσεις διαφόρων τροφίμων στον ύπνο. Οι ερευνητές χρησιμοποίησαν λέξεις-κλειδιά όπως «ύπνος», «αϋπνία» και «τρόφιμα» και εντόπισαν μια σειρά από φυσικές ουσίες με πιθανή ευεργετική δράση στην ποιότητα του ύπνου.

Μεταξύ των τροφίμων που ξεχώρισαν περιλαμβάνονται το γάλα, το Ziziphus jujuba (γνωστό και ως κινέζικος χουρμάς), το Lactuca sativa (μαρούλι), το ginseng, το Schisandra chinensis (παραδοσιακό βότανο της ασιατικής ιατρικής) και τα καρύδια (Juglans regia). Τα τρόφιμα αυτά, σύμφωνα με τα υπάρχοντα δεδομένα, φαίνεται πως βελτιώνουν τη διάρκεια του ύπνου, μειώνουν τη λανθάνουσα φάση, δηλαδή τον χρόνο που απαιτείται για να αποκοιμηθεί κανείς και συμβάλλουν στην ανακούφιση από το άγχος.

Οι μηχανισμοί δράσης φαίνεται πως σχετίζονται με την επίδραση στο κεντρικό νευρικό σύστημα, και πιο συγκεκριμένα με τις νευροδιαβιβαστικές οδούς του GABA (γ-αμινοβουτυρικό οξύ) και της σεροτονίνης (5-HT), που είναι κρίσιμες για τη ρύθμιση του κύκλου ύπνου-αφύπνισης και της διάθεσης.

Παρά τις ενθαρρυντικές ενδείξεις, η ανασκόπηση τονίζει πως οι υπάρχουσες μελέτες παραμένουν αποσπασματικές και εστιάζουν κυρίως σε παραδοσιακά ερευνητικά μοντέλα. Παραμένουν επίσης ανεπαρκώς διερευνημένοι οι φαρμακοκινητικοί μηχανισμοί, η δοσολογία, αλλά και η συστηματική τεκμηρίωση της επίδρασης αυτών των ουσιών στον άνθρωπο.