Προσοχή: Αυξάνονται οι τροφικές δηλητηριάσεις τον Αύγουστο στην Ελλάδα, σύμφωνα με ανάλυση του ΕΟΔΥ – Μέτρα προφύλαξης

Ιδιαίτερα ευάλωτα τα μικρά παιδιά και οι ηλικιωμένοι

Ανησυχητικά δεδομένα καταγράφει η νεότερη επιδημιολογική έκθεση για τη σαλμονέλλωση στην Ελλάδα, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ. Η μη τυφο-παρατυφική σαλμονέλλωση, δηλαδή η μορφή της νόσου που σχετίζεται κυρίως με τροφιμογενή αίτια, αποτελεί σταθερά την πιο συχνά δηλούμενη βακτηριακή λοίμωξη που μεταδίδεται μέσω τροφίμων στη χώρα μας. Μόνο για το 2024 καταγράφηκαν 1.053 επιβεβαιωμένα κρούσματα, αριθμός που αντιστοιχεί σε ετήσια επίπτωση 10,07 κρουσμάτων ανά 100.000 πληθυσμού, καταγράφοντας αύξηση 12,6% σε σχέση με το προηγούμενο έτος.

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Ανακαλείται ψωμί του τοστ λόγω Bacillus licheniformis – Τι είναι το επικίνδυνο βακτήριο και πώς εμφανίζεται

ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Καμπυλοβακτηρίωση στην Ελλάδα: Αυξημένα κατά 42% τα κρούσματα σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ 

Η σαλμονέλλωση προσβάλει όλες τις ηλικιακές ομάδες, ωστόσο πιο ευάλωτα είναι τα παιδιά ηλικίας 0-4 ετών, στους οποίους η μέση ετήσια επίπτωση φτάνει τα 47,6 κρούσματα ανά 100.000. Η εποχικότητα του νοσήματος είναι έντονη, με κορύφωση κάθε Αύγουστο, κάτι που σχετίζεται με την αυξημένη κατανάλωση ευπαθών τροφίμων και τη μείωση της θερμικής επεξεργασίας τους κατά τους θερινούς μήνες.

Τα συχνότερα στελέχη που καταγράφονται στην Ελλάδα είναι τα Salmonella Enteritidis και Typhimurium, σε συμφωνία με τα ευρωπαϊκά δεδομένα. Το 2024 σημειώθηκε σημαντική αύξηση του οροτύπου S. Bovismorbificans, γεγονός που συνδέεται με τοπική επιδημία σε περιφερειακή ενότητα της χώρας τον Μάιο του ίδιου έτους. Η αύξηση κρουσμάτων, σύμφωνα με τον ΕΟΔΥ, πιθανώς οφείλεται και στην εντατικοποίηση της επιτήρησης μετά την πανδημία, αλλά και σε αυξημένες επιδημίες εντός του 2023 και του 2024. Ιδιαίτερο ενδιαφέρον παρουσιάζει το γεγονός ότι το 16% των ασθενών ανέφερε επαφή με άλλο κρούσμα στο περιβάλλον τους, ενώ το 3,4% είχε ταξιδέψει στο εξωτερικό εντός του χρόνου επώασης της νόσου.

Μέτρα προφύλαξης

Η σαλμονέλλα μεταδίδεται κυρίως μέσω κατανάλωσης μολυσμένων τροφίμων, με τα αυγά, το κοτόπουλο και τα μη επαρκώς μαγειρεμένα κρέατα να αποτελούν τις βασικότερες πηγές μόλυνσης. Παράλληλα, τρόφιμα που έχουν μολυνθεί δευτερογενώς, π.χ. μέσω κακής υγιεινής ή σταυρομόλυνσης, μπορεί να οδηγήσουν σε διασπορά του παθογόνου.

Οι ειδικοί συστήνουν ορισμένα βασικά μέτρα πρόληψης για την αποφυγή μόλυνσης:

• Αποφεύγουμε την κατανάλωση ωμών ή όχι καλά ψημένων αυγών και κρεάτων.
• Τηρούμε σχολαστική υγιεινή χεριών, ιδιαίτερα κατά τον χειρισμό ωμών τροφίμων.
• Χρησιμοποιούμε διαφορετικά σκεύη και επιφάνειες κοπής για ωμά και μαγειρεμένα τρόφιμα.
• Διατηρούμε τα τρόφιμα σε κατάλληλες θερμοκρασίες, αποφεύγοντας τη θερμοκρασία «κινδύνου» (5–60°C).
• Ενημερωνόμαστε για ανακλήσεις τροφίμων που σχετίζονται με σαλμονέλλα ή άλλους παθογόνους μικροοργανισμούς.

Η Ελλάδα εξακολουθεί να βρίσκεται κάτω από τον μέσο όρο της Ε.Ε., με 10,07 κρούσματα/100.000 το 2024 έναντι 18,15/100.000 που καταγράφηκαν στον ευρωπαϊκό μέσο όρο το 2023. Ωστόσο, η ανοδική πορεία των τελευταίων δύο ετών είναι σαφής και προκαλεί προβληματισμό. Ο ΕΟΔΥ βρίσκεται σε συνεχή συνεργασία με τις αρμόδιες υγειονομικές και κτηνιατρικές αρχές για την επιτήρηση της κατάστασης και τη λήψη μέτρων πρόληψης και περιορισμού της διασποράς.