Τι φανερώνουν τα μαλλιά για την υγεία μας;

Από την τριχοτιλλομανία στο σύνδρομο Ραπουνζέλ – Γιατί μερικά παιδιά τρώνε τα μαλλιά τους;

Όπως είναι γνωστό, το σώμα μας είναι καθρέφτης του τι συμβαίνει μέσα μας. Έτσι τα μαλλιά, αποτελώντας κομμάτι αυτού, δεν θα μπορούσαν να αντικατοπτρίζουν λιγότερα, από την κατάσταση της υγείας μας. Άλλωστε, σύμφωνα με τους ειδικούς, πολλές ασθένειες μπορούν να αλλάξουν την ποιότητα και την εμφάνιση των μαλλιών μας.

Η ανάπτυξη των μαλλιών είναι μια πολύπλοκη διαδικασία που περιγράφεται από τον Dan Baumgardt, Ανώτερο Λέκτορα, της Σχολής Φυσιολογίας, Φαρμακολογίας και Νευροεπιστημών, στο Πανεπιστήμιο του Μπρίστολ, στο TheConversation. Κάθε μικροσκοπικό ωοθυλάκιο περνά από διαφορετικά κυκλικά στάδια. Το πρώτο είναι το στάδιο της ενεργού τριχοφυΐας (η φάση «ανογόνου»), πριν σταματήσει η ανάπτυξη (φάση «καταγένεια»). Αυτό στη συνέχεια εξελίσσεται στο στάδιο όπου η τρίχα χάνεται ή πέφτει από το θύλακα (η «τελογενής» φάση). Σύμφωνα με τον ίδιο, πολλοί παράγοντες, από τη γενετική, μέχρι τις ορμόνες, και από την ηλικία μέχρι τα συναισθήματά μας, μπορούν να επηρεάσουν αυτά τα ωοθυλάκια και την ανάπτυξή τους.

Η υπερβολική τριχοφυΐα, που περιγράφεται ως υπερτρίχωση, είναι μια κατάσταση κατά την οποία οι τρίχες μεγαλώνουν υπερβολικά σε όλο το σώμα, αλλά με τυπικά ανδρικό μοτίβο, στο πρόσωπο, τα χείλη, το στήθος και τα χέρια. Αυτό καθοδηγείται από τις ορμόνες των ανδρογόνων, δηλαδή την τεστοστερόνη, η οποία σε υψηλά επίπεδα προάγει την ανάπτυξη των μαλλιών σε αυτές τις περιοχές. Μπορεί επίσης να παρατηρηθεί κατά το σύνδρομο πολυκυστικών ωοθηκών. Ακόμη στις περισσότερες περιπτώσεις, η υπερτρίχωση είναι μια αντίδραση στην έναρξη ενός νέου φαρμάκου, όπως η φαινυτοΐνη, η οποία χρησιμοποιείται για τη θεραπεία της επιληψίας. Αλλά μπορεί επίσης να προκληθεί από ασθένειες, όπως η ανορεξία και ο HIV.

Ο ειδικός αποκαλύπτει πως ορισμένες συνθήκες προκαλούν επίσης την ανάπτυξη των μαλλιών σε μέρη όπου δεν θα έπρεπε. “Στα νεογέννητα μωρά, τούφες μαλλιών κοντά στη βάση της σπονδυλικής στήλης μπορεί να υποδηλώνουν δισχιδή ράχη”, λέει. Αυτό συμβαίνει όταν οι κάτω σπόνδυλοι της σπονδυλικής στήλης δεν έχουν σχηματιστεί σωστά, αφήνοντας τον ευαίσθητο νωτιαίο μυελό να καλύπτεται μόνο από δέρμα, κατάσταση η οποία παραμένει σε μεγάλο βαθμό άγνωστη.

Τα μαλλιά μπορεί επίσης να αρχίσουν να πέφτουν σε μη φυσιολογικές ποσότητες, καθιστώντας τα πιο λεπτά ή απόντα σε ορισμένες περιοχές του σώματος. Ο ιατρικός όρος για την τριχόπτωση είναι αλωπεκία και μπορεί να είναι είτε εντοπισμένη είτε ευρέως διαδεδομένη. Τα αίτια της αλωπεκίας είναι πολλαπλά και περιλαμβάνουν μυκητιάσεις, αναιμία λόγω έλλειψης σιδήρου, χαμηλά επίπεδα θυρεοειδικών ορμονών και χρήση φαρμάκων (συμπεριλαμβανομένης της χημειοθεραπείας), και εξαρτάται επίσης από παράγοντες όπως η ηλικία, το φύλο και η γενετική.

Η τριχόπτωση μπορεί επίσης να προκύψει ως αποτέλεσμα του τραβήγματος των μαλλιών από ένα σφιχτό styling, το οποίο μπορεί να προκαλέσει πρόσφυση στο θύλακα και απώλεια της ακεραιότητας των μαλλιών.

Τριχοτιλλομανία και σύνδρομο της Ραπουνζέλ.

Μια άλλη περίπτωση που αναφέρει ο Baumgardt, που δεν υποδεικνύει κάποια σωματική νόσο, αλλά περισσότερο μια διαταραχή, αποτελεί η τριχοτιλλομανία. Πρόκειται για την κατάσταση, επίσης γνωστή ως trich ή TTM, στην οποία ορισμένοι άνθρωποι δεν μπορούν να αντισταθούν στην επιθυμία να τραβήξουν τις τρίχες των μαλλιών τους. Σε άλλες περιπτώσεις μπορεί να μαδάνε τρίχες από άλλα σημεία, όπως τα φρύδια ή τις βλεφαρίδες.

Δεν είναι απολύτως σαφές τι προκαλεί τη διαταραχή αυτή ωστόσο μπορεί να οφείλεται σε:

τρόπο που αντιμετωπίζετε το στρες ή το άγχος.
μια χημική ανισορροπία στον εγκέφαλο.
αλλαγές στα επίπεδα ορμονών κατά την εφηβεία.
γενετική, όταν περισσότερα από ένα άτομα σε μια οικογένεια μπορεί να έχουν την πάθηση.

Ορισμένες φορές, η διαταραχή αυτή συνδέεται με περιπτώσεις κατά τις οποίες συνήθως παιδιά, τρώνε τα μαλλιά τους, οδηγώντας σε μια κατάσταση γνωστή ως σύνδρομο ραπουνζέλ, η οποία περιγράφεται για πρώτη φορά το 1968. Πρόκειται για μια πολύ σπάνια πάθηση κατά την οποία καταλήγει σε μια μεγάλη μπάλα τρίχας (τριχοβεζόαρ) κολλάει στο στομάχι και εκτείνεται στο λεπτό έντερο, ενώ αφαιρείται συνήθως μέσω χειρουργικής επέμβασης. Αυτή η κατάσταση είναι πολύ πιο συχνή στις γυναίκες παρά στους άνδρες και στο 80% των περιπτώσεων, παρατηρείται μεταξύ παιδιών, έφηβων κοριτσιών και νεαρών γυναικών κάτω των 30 ετών. Η κατάποση τριχών επανειλημμένα, μπορεί να οδηγήσει στη δημιουργία μιας γιγάντιας μπάλας εντός του στομάχου, μπλοκάροντας τη λειτουργία του.

Υπενθυμίζεται πως πέρσι το καλοκαίρι, ένα 14χρονο κορίτσι από τη Θεσσαλονίκη με σύνδρομο Ραπουνζέλ, χειρουργήθηκε για να της αφαιρεθεί τελικά μια μάζα τριχών 700 γραμμαρίων. Το κορίτσι διαγνώστηκε με το «σύνδρομο Ραπουνζέλ» ή τριχοπίλημα, ή τριχοτιλλομανία και χειρουργήθηκε άμεσα σε ιδιωτικό νοσοκομείο της Θεσσαλονίκης. Σύμφωνα με την ψυχολόγο Νάταλι Βελτσή «το παιδί σώθηκε χάρις στην παρατηρητικότητα μιας γιατρού, στην οποία απευθύνθηκαν οι γονείς του παιδιού, επειδή η μικρή, συχνά, είχε πόνους στην κοιλιά της». Μια παρόμοια κατάσταση, αντιμετώπισαν οι γιατροί στο Παίδων Πεντέλης, με ένα κοριτσάκι 8 ετών που έτρωγε για χρόνια τα μαλλιά του. Το αποτέλεσμα ήταν, η αφαίρεση μια τεράστιας μπάλας μαλλιών μέσω χειρουργικής επέμβασης.

Τα συμπτώματα που προκαλούνται συνήθως από την απόφραξη ή από σχετικά προβλήματα υγείας, περιλαμβάνουν: