Της Ελένης Καράγιωργα-Βούγα*
Τα σκυλιά έχουν μια εκπληκτική ικανότητα να ανιχνεύουν αλλαγές στην ανθρώπινη φυσιολογία και μπορούν ακόμη και να επιστήσουν την προσοχή σε ασθένειες όπως ο καρκίνος. Καθώς οι «καλύτεροί μας φίλοι» έχουν ισχυρή όσφρηση, πιστεύεται ότι αυτό επιτυγχάνεται μέσω της μύτης.
Ένα πράγμα που φαίνεται να μυρίζουν τα σκυλιά είναι μια ανώμαλη πτώση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα, η οποία συμβαίνει σε άτομα με διαβήτη τύπου Ι.
Χαμηλή γλυκόζη στο αίμα – υπογλυκαιμία – μπορεί να εμφανιστεί ξαφνικά και να προκαλέσει συμπτώματα όπως κόπωση, τα οποία μπορεί να οδηγήσουν σε επιληπτικές κρίσεις ή αναισθησία εάν αφεθούν χωρίς θεραπεία. Κατά συνέπεια, μέσω εκπαίδευσης τα σκυλιά μαθαίνουν να λειτουργούν ως «σκύλοι υπηρεσίας ιατρικής ειδοποίησης» που ενημερώνουν τους ιδιοκτήτες όταν κινδυνεύουν από υπογλυκαιμία.
Αλλά ακριβώς τι εντοπίζουν τα σκυλιά παραμένει ακόμα άγνωστο. Ερευνητές στο Πανεπιστήμιο του Κέιμπριτζ διαπίστωσαν ότι η πτώση της γλυκόζης στο αίμα συμπίπτει με την αύξηση του «ισοπρενίου» – μιας φυσικής χημικής ουσίας που απελευθερώνουμε ενώ αναπνέουμε.
Η μελέτη, που δημοσιεύθηκε στο περιοδικό Diabetes Care, περιελάμβανε τη χρήση ινσουλίνης για τη σταδιακή μείωση του επιπέδου σακχάρου στο αίμα υπό ελεγχόμενες συνθήκες και στη συνέχεια χρησιμοποίησε φασματομετρία μάζας για τη μέτρηση της συγκέντρωσης μορίων στην εκπνοή. Αυτή η προκαταρκτική ανάλυση έγινε σε οκτώ γυναίκες με διαβήτη (μέση ηλικία 46 ετών).
Τα αποτελέσματα δείχνουν ότι τα επίπεδα ισοπρενίου αυξήθηκαν κατά τη διάρκεια της υπογλυκαιμίας και σχεδόν διπλασιάστηκαν σε ορισμένους ασθενείς. Το ισοπρένιο είναι συνηθισμένο στην αναπνοή μας, αλλά δεν είναι σαφές πώς παράγεται η χημική ουσία ή γιατί αυξήθηκαν τα επίπεδα (μία πιθανότητα είναι ότι είναι υποπροϊόν των αντιδράσεων που δημιουργούν χοληστερόλη). Δεν υπήρξε σημαντική αύξηση άλλων πτητικών οργανικών ενώσεων όπως ακετόνη, αιθανόλη και προπάνιο.
Η μικρή μελέτη προκάλεσε ανακριβείς τίτλους όπως «Ξέρουμε επιτέλους πώς τα σκυλιά μυρίζουν τον διαβήτη». Αλλά η έρευνα δείχνει μόνο ότι το ισοπρένιο αυξάνεται κατά τη διάρκεια μιας υπογλυκαιμίας – δεν αποδεικνύει ότι τα σκυλιά ανιχνεύουν τη συγκεκριμένη χημική ουσία. Ενώ οι άνθρωποι δεν φαίνεται να αντιλαμβάνονται την παρουσία ισοπρενίου, τα σκυλιά είναι σε θέση να ανιχνεύσουν τη χημική ουσία, αλλά μένει να δούμε αν είναι αυτό ακριβώς το οποίο μυρίζουν.
Η αλήθεια είναι ότι ακόμα δεν ξέρουμε πώς τα σκυλιά εντοπίζουν τον διαβήτη και πολλές άλλες ασθένειες. Οι ερευνητές του Cambridge εντόπισαν μόνο ισοπρένιο επειδή οι αισθητήρες τους είχαν ρυθμιστεί για να μετρούν τις χημικές ουσίες που περίμεναν. Είναι επίσης πιθανό τα σκυλιά να μυρίζουν άλλες ουσίες.
Παρ ‘όλα αυτά, η ανακάλυψη της αύξησης του ισοπρενίου είναι χρήσιμη, λέει ο Dr Mark Evans του Ινστιτούτου Μεταβολικής Επιστήμης του Cambridge. “Ο οργανισμός παράγει μία «μυρωδιά» που θα μπορούσε να μας βοηθήσει να αναπτύξουμε νέες δοκιμές για τον εντοπισμό υπογλυκαιμίας και τη μείωση του κινδύνου πιθανών απειλητικών για τη ζωή επιπλοκών για ασθενείς που ζουν με διαβήτη.”
Στο μέλλον, οι διαβητικοί θα μπορούσαν να χρησιμοποιήσουν ένα είδος αναπνευστήρα που μετρά το ισοπρένιο αντί της γλυκόζης, μειώνοντας την ανάγκη να τρυπήσουμε ένα δάχτυλο για δείγμα αίματος.
Τέτοιες δοκιμές θα μπορούσαν μια μέρα να λειτουργήσουν καλύτερα από τις «ισχυρές μύτες της φύσης» – τα σκυλιά – αν και δεν θα είναι τόσο καλή παρέα…
Πηγή: forbes.com
*Ελένη Καράγιωργια-Βούγα Τεχνολογία τροφίμων, MSc Food Quality Management, Σύμβουλος ασφάλειας τροφίμων AG ADVENT AE