Τι γνωρίζουμε για τη νέα και αμφιλεγόμενη διατροφική τάση που επιτρέπει την απεριόριστη κατανάλωση ζάχαρης
Καθ’ όλη τη διάρκεια του 2025, μια μικρή ομάδα influencers στον τομέα της φυσικής κατάστασης πυροδότησε συζητήσεις προωθώντας ένα πρόγραμμα χαμηλό σε πρωτεΐνες και λιπαρά, αλλά με ελεύθερη κατανάλωση ζάχαρης. Αν και η ιδέα της απώλειας βάρους μέσω αυξημένης ζάχαρης έχει εμφανιστεί ξανά στο παρελθόν στο YouTube, η συγκεκριμένη εκδοχή διαφέρει. Μπορεί, όμως, η ζάχαρη να είναι όντως σύμμαχος στη διαχείριση βάρους;
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | General Mills και Kraft Heinz αποσύρουν τις τεχνητές χρωστικές από την αγορά των ΗΠΑ
ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Οι μπύρες από ρύζι κερδίζουν έδαφος στις προτιμήσεις των καταναλωτών
Η συζήτηση γύρω από την ιδανική διατροφή είναι διαχρονική, με κάθε εποχή να φέρνει νέες μόδες. Από την κετογονική και τη σαρκοφαγική δίαιτα μέχρι αποτοξινώσεις με χυμούς, οι περισσότερες από αυτές βασίζονται σε αυστηρούς κανόνες και ελάχιστη επιστημονική τεκμηρίωση. Οι διατροφικοί οργανισμοί επιμένουν πως οι δίαιτες πλούσιες σε φυτικά τρόφιμα, χαμηλές σε επεξεργασμένη ζάχαρη και κορεσμένα λιπαρά θεωρούνται ασφαλέστερες μακροπρόθεσμα. Με βάση αυτό, η νέα δίαιτα με ζάχαρη εγείρει σοβαρές ανησυχίες.
Τι περιλαμβάνει η «διατροφή με ζάχαρη»
Η διατροφή αυτή ορίζεται από υψηλή κατανάλωση υδατανθράκων, κυρίως με τη μορφή ζάχαρης, είτε από φρούτα και λαχανικά, είτε από ραφιναρισμένες πηγές όπως γλυκά, σιρόπια ή αναψυκτικά. Οι υποστηρικτές της υποστηρίζουν πως η περιορισμένη πρόσληψη πρωτεΐνης και λίπους, σε συνδυασμό με την εστίαση στη ζάχαρη, μπορεί να οδηγήσει σε απώλεια βάρους. Η ποικιλία των ερμηνειών είναι μεγάλη. Υπάρχουν εκδοχές της δίαιτας που βασίζονται κυρίως σε φρούτα και φυτικές τροφές, αλλά και άλλες, λιγότερο ισορροπημένες, που περιλαμβάνουν καθημερινή κατανάλωση γλυκών και πρόχειρων τροφών. Η δεύτερη κατηγορία είναι εκείνη που προβληματίζει περισσότερο την επιστημονική κοινότητα.
Ο γαστρεντερολόγος Dr. Alan Desmond, δηλώνει ξεκάθαρα: «Όταν πρωτοείδα αυτή την τάση, θεώρησα ότι πρόκειται για φάρσα. Δυστυχώς, είναι αληθινή και αντιβαίνει πλήρως στις αρχές της ανθρώπινης βιολογίας και υγείας».
Από την άλλη, ο Mark Bell, fitness influencer από την Καλιφόρνια, έχει αναδειχθεί σε κεντρικό υποστηρικτή αυτής της διατροφής. Το προσωπικό του πρόγραμμα περιλαμβάνει «νηστείες ζάχαρης», κατά τις οποίες καταναλώνει μόνο φρούτα, χυμούς, μέλι, γλυκά και ζάχαρη, ενώ σε άλλες ημέρες τρώει τρόφιμα υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη. Το λίπος περιορίζεται δραστικά. Αν και ο ίδιος ισχυρίζεται πως βλέπει αποτελέσματα, οι διατροφικές του πρακτικές δεν ευθυγραμμίζονται με τις ιατρικές συστάσεις. Παρόμοια στάση ακολουθεί και η Leanne Radcliffe, γνωστή ως Freelee the Banana Girl. Ακολουθεί εδώ και χρόνια δίαιτα πλούσια σε φρούτα, αλλά καταναλώνει επίσης καθημερινά ζαχαρούχο νερό με πρόσθετη ζάχαρη. Παρά τη μακροχρόνια προσήλωσή της στο μοντέλο αυτό, οι ειδικοί προειδοποιούν πως ακόμα και μια διατροφή με φαινομενικά φυσικές πηγές ζάχαρης μπορεί να στερείται βασικών θρεπτικών συστατικών αν δεν είναι ισορροπημένη.
Τα επιστημονικά δεδομένα
Μέχρι στιγμής, τα οφέλη της διατροφής με ζάχαρη παραμένουν σε μεγάλο βαθμό ανεκδοτολογικά. Ωστόσο, μια μελέτη που δημοσιεύτηκε στο Nature Metabolism έδειξε ότι ο περιορισμός της πρωτεΐνης ενδέχεται να αυξάνει την ενεργειακή δαπάνη, οδηγώντας σε απώλεια βάρους, ακόμη και με αυξημένη πρόσληψη θερμίδων. Οι συμμετέχοντες κατανάλωναν δίαιτες με μόλις 9% πρωτεΐνη και 70% υδατάνθρακες, ενώ παράλληλα έκαιγαν περισσότερο λίπος και διατηρούσαν μυϊκή μάζα. Η βασική αιτία φαίνεται να είναι η αύξηση της ορμόνης FGF21, η οποία εμπλέκεται στη ρύθμιση του σακχάρου και του μεταβολισμού. Όμως, οι ερευνητές τονίζουν ότι απαιτείται περαιτέρω μελέτη, καθώς η διάρκεια των πειραμάτων ήταν περιορισμένη και δεν εξετάστηκαν μακροπρόθεσμες επιπτώσεις.
Τα ευρήματα αμφισβητούν τη διαδεδομένη άποψη ότι οι δίαιτες υψηλής περιεκτικότητας σε πρωτεΐνη είναι απαραίτητες για απώλεια βάρους και καλή υγεία. Ειδικά οι δίαιτες με υπερβολική κατανάλωση κρέατος έχουν συνδεθεί με αυξημένο κίνδυνο ασθενειών. Αντιθέτως, οι φυτικές δίαιτες με φυσική ποικιλία προσφέρουν επαρκή ποσότητα πρωτεΐνης για τους περισσότερους ανθρώπους. Οι δίαιτες που περιλαμβάνουν φρούτα και ολόκληρα φυτικά τρόφιμα μπορεί να προσφέρουν οφέλη, αλλά δεν συγκρίνονται με ένα διατροφικό μοντέλο βασισμένο κυρίως στη ζάχαρη.