Της Βίκης Τουτζιαράκη*
Ζούμε σε ένα κόσμο όπου οι πόροι γίνονται ολοένα και δυσεύρετοι και όλοι σίγουρα έχουμε ακούσει για το τεράστιο πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων.
Περίπου το 1/3 των παραγόμενων τροφίμων στον κόσμο απορρίπτεται– αυτό μεταφράζεται σε 1.3 δις τόνους σπατάλης, ετησίως. Το 45% των φρούτων που παράγονται για κατανάλωση τελικά πηγαίνει στον κάδο μας, ενώ το 30% της καλλιεργήσιμης γης χρησιμοποιείται για τρόφιμα τα οποία θα καταλήξουν στα σκουπίδια!
Οι παραγωγοί αφήνουν κυριολεκτικά των 40% της συγκομιδής επειδή δεν πληροί τα «αισθητικά» κριτήρια των σουπερμάρκετ. Φυσικά, υπάρχουν πολλές λύσεις για να αντιμετωπιστεί το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων και χρειαζόμαστε τους κατάλληλους τρόπους ώστε να διασφαλίζεται πως τα τρόφιμα καταλήγουν στα χέρια αυτών που έχουν τη μεγαλύτερη ανάγκη. Όμως, υπάρχουν και οι μορφές προϊόντων γεωργίας και απορριμμάτων τροφίμων που δεν είναι βρώσιμες, όπως οι φλούδες και τα φύλλα των φρούτων.
Παράλληλα η παγκόσμια ευαισθητοποίηση ατόμων, ακτιβιστικών οργανώσεων και εταιρειών για κατάργηση του ρουχισμού από δέρμα ζώων φέρνει στο προσκήνιο ένα ακόμη περιβαλλοντικό ζήτημα. Σε πολλές αναπτυσσόμενες χώρες το πρόβλημα είναι πραγματικά σοβαρό και έχει τρομερές επιδράσεις στο περιβάλλον. Κάθε χρόνο, πάνω από 1 δις ζώα θανατώνονται για το δέρμα τους. Εκτός της αβάσταχτης ηθικής σκοπιάς, περιβαλλοντικά μιλώντας οι κατεργασίες καθαρισμού των δερμάτων παράγουν παγκοσμίως περίπου 650 εκατομμύρια κιλά CO2.
Μεγάλο το αδιέξοδο. Τι θα βοηθούσε συνδυαστικά στην επίλυση;
Το Vegan δέρμα!
Αλλάζοντας την οπτική γωνία και τον τρόπο σκέψης μας θα μπορούσαμε να δούμε τα υπολείμματα τροφίμων ως πολύτιμες πρώτες ύλες αντί για απορρίμματα.
Αυτό ακριβώς έπραξαν στην ολλανδική Fruitleather.
Η ιδέα αυτή γεννήθηκε το 2015 από τους Koen Meerkerk και Hugo de Boon, συνιδρυτές της Fruitleather. Μετά από χρόνια έρευνας και πειραμάτων κατάφεραν να μετατρέψουν τα περισσεύματα των φρούτων σε ένα υλικό που μοιάζει καταπληκτικά με δέρμα, δίνοντας έτσι μια φιλική προς το περιβάλλον και τα ζώα εναλλακτική πρώτη ύλη σε πολλές εταιρείες ρουχισμού, αξεσουάρ και υποδημάτων.
Η εταιρεία παίρνει περίπου 1500 μάνγκο την εβδομάδα από έναν Ολλανδό εισαγωγέα, και μάλιστα της παρέχονται δωρεάν καθώς πρόκειται για μάνγκο που είτε δεν πέρασαν στον ποιοτικό έλεγχο του εισαγωγέα είτε τα τεμάχισαν στο στάδιο του ελέγχου και πλέον δε μπορούν να διατεθούν στην αγορά. Αντίστοιχα, ο εισαγωγέας δε χρειάζεται να πληρώσει για τη διαχείριση της απορριφθείσας ποσότητας όπως θα έκανε στο παρελθόν.
Έτσι μόλις παραλάβουν την ποσότητα φρούτων ξεκινούν αμέσως τη διαδικασία επεξεργασίας.
Τα επιμέρους στάδια της διαδικασίας συνοπτικά περιλαμβάνουν την αφαίρεση των πυρήνων, την πολτοποίηση των μάνγκο, την ανάμιξη της πούλπας με ένα πατενταρισμένο μίγμα πρόσθετων φυσικής προέλευσης – το οποίο μετατρέπει την πούλπα σε υλικό παρόμοιο με δέρμα, την μορφοποιήση του τελικού μίγματος σε φύλλα ομοιόμορφου πάχους και τέλος την ξήρανση.
Έπειτα τα φύλλα μεταφέρονται σε μια μονάδα φινιρίσματος δέρματος όπου τα φύλλα επικαλύπτονται με προστατευτικό βερνίκι, όπως και στην βυρσοδεψία δερμάτων ζώων.
Τελικό στάδιο αποτελεί η διαδικασία αποτύπωσης σε ανάγλυφο με την οποία το συνθετικό δέρμα παίρνει την όψη και την αίσθηση δέρματος ζώου ανάλογα την παραγγελία.
Το δέρμα είναι πλέον έτοιμο να πωληθεί στους σχεδιαστές ανά τον κόσμο, οι οποίοι θα δημιουργήσουν με αυτό τσάντες, παπούτσια, ζώνες, πορτοφόλια κλπ.
Μεγάλο κομμάτι των πειραματισμών αφιερώθηκε στο να επιλέξουν το κατάλληλο φρούτο. Δοκίμασαν την επεξεργασία μέχρι και σε καρπούζι, αλλά λόγω της μεγάλης περιεκτικότητας του σε νερό οι δοκιμές δεν είχαν την αναμενόμενη επιτυχία.
Τελικά, κατέληξαν στα μάνγκο για πολλούς λόγους. Πάνω από τα μισά μάνγκο στην Ευρώπη εισάγονται ή εμπορεύονται από την Ολλανδία. Τα τροπικά μάνγκο είναι εξαιρετικά ευαίσθητα — συλλέγονται με το χέρι και μεταφέρονται με μεγάλη προσοχή καθώς μπορεί να γίνουν δυσάρεστα μαλακά πολύ γρήγορα. Ενημερωτικά, πάνω από το 60% των μάνγκο στην Κένυα απορρίπτεται στα σκουπίδια πριν καν φτάσει στο παντοπωλείο. Έτσι λοιπόν η Fruitleather είχε μια αρκετά μεγάλη ποσότητα πρώτης ύλης στη διάθεσή της.
Συν τοις άλλοις, οι συνιδρυτές θέλησαν να συμβάλλουν στη μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου με αυτόν τον εναλλακτικό τρόπο. Τα διάφορα χημικά και οι κατεργασίες που χρησιμοποιούνται στην παραδοσιακή βυρσοδεψία αλλά και ο μεγάλος αριθμός ζώων που εκτρέφονται για αυτό το λόγο επιβαρύνουν δραματικά το περιβάλλον.
Το vegan δέρμα που γνωρίζουμε οι περισσότεροι είναι συνθετικό και προέρχεται από πλαστικό αφήνοντας μεγάλο αποτύπωμα άνθρακα. Σταδιακά γίνεται αντιληπτό πως το δέρμα από πολυουρεθάνη δεν αποτελεί τη λύση. Για το 2020, η αγορά συνθετικού δέρματος εκτιμήθηκε πάνω από $30 δις και εκτιμάται πως στα επόμενα 6 χρόνια θα ανέλθει πάνω από $40 δις. Αυτό αποτελεί ένα μικρό ποσοστό της αγοράς γνήσιου δέρματος ζώων η οποία υπολογίζεται στα $400 δις, δηλαδή 13 φορές πάνω από τη συνθετική εναλλακτική!
Χρειαζόμαστε λοιπόν τέτοιες ιδέες όπως αυτή του δέρματος από προϊόντα σπατάλης τροφίμων, οι οποίες φαίνεται να έχουν μια πιο φιλική προς το περιβάλλον προσέγγιση.
Όμως μικρές εταιρείες όπως η Fruitleather είναι δύσκολο να μπουν σε διαδικασία ανταγωνισμού. Αυτή τη στιγμή, η εταιρεία είναι ικανή να παράγει περίπου 80 m2 το μήνα. Αυτό ισοδυναμεί με 250 ζευγάρια παπούτσια. Το τελικό προϊόν κοστίζει περίπου $236.72 ανά m2 και το μικρό μέγεθος κάθε φύλλου περιορίζει τη γκάμα των προϊόντων που μπορούν να παραχθούν από αυτό.
Τελικώς, η Fruitleather θέλει να καταφέρει να παράξει το δέρμα σε μεγάλα ρολά, κάτι που θα έδινε μεγάλη αύξηση της παραγωγικότητας, μείωση τιμής και επέκταση της γκάμας εφαρμογής του υλικού. Παράλληλα, επικεντρώνεται στην αύξηση της αντοχής του προϊόντος ώστε να έχει μεγαλύτερο χρόνο ζωής.
Η εταιρεία γνωρίζει πως δε θα εξαλείψει πλήρως τα διάφορα προβλήματα μονομιάς καθώς είναι ακόμα στην αρχή της. Ελπίζει όμως πως θα βοηθήσει το περιβάλλον μας, ένα μάνγκο τη φορά.
* Η Βίκη Τουτζιαράκη είναι Επιστήμονας Υλικών, MSc Βιολογικά Συστήματα, Τεχνολόγος Συσκευασίας / Υπεύθυνη Διαχείρισης Ποιότητας Ε. ΠΑΙΡΗ ΑΒΕΕ.
Δείτε επίσης:
Διακοπές και δίαιτα: 13 απόλυτα ρεαλιστικοί τρόποι για να χάσετε βάρος
Νέα νοθεία φέτας: Βαραίνει το κατηγορητήριο
X RAY στα τρόφιμα: Λειτουργία- εφαρμογές- εγκατάσταση-κόστος- μειονεκτήματα-απόδοση
Alert: Έκτακτη ανακοίνωση από τα σούπερ μάρκετ Σκλαβενίτης
Η Μεγάλη επιδημία Yersinia που συνδέθηκε με παστεριωμένο γάλα!
Καινοτομία στην κουζίνα: «έξυπνο» καπάκι για βάζα που ανοίγει πανεύκολα!
Νέα, δωρεάν βάση δεδομένων για τις ανακλήσεις τροφίμων από FDA και USDA
Μεταφορά τροφίμων: Νέες Οδηγίες για τη βεβαίωση υγειονομικής καταλληλότητας οχήματος
Καρπούζι: Το αλάνθαστο κόλπο για να επιλέγετε πάντα το καλύτερο