Υπάρχουν τρόποι να αποφύγουμε τον ερεθισμό στα μάτια;
Το κρεμμύδι (μαζί με το σκόρδο), είναι ίσως το σημαντικότερο συστατικό της ελληνικής διατροφής που χρησιμοποιείται σχεδόν σε κάθε συνταγή. Ενισχύει τη γεύση και παράλληλα διαθέτει μια πληθώρα βιταμινών όπως C και B6, καλίου, κ.α Μόλις όμως ξεκινάμε να το κόβουμε, δεν αργεί να μας προκαλέσει δάκρυα και τσούξιμο στα μάτια. Που οφείλεται αυτή η αντίδραση;
Σύμφωνα με το πανεπιστήμιο του Hong Kong, υπάρχουν τρεις τύποι δακρύων: Τα συναισθηματικά που προκαλούνται όταν είμαστε λυπημένοι ή χαρούμενοι, τα βασικά που εκκρίνονται κατά τη διάρκεια της μέρας, ώστε να διαφυλάξουν τα μάτια και τα βλέφαρα μας και τα αντανακλαστικά που ρυθμίζονται από τους δακρυϊκούς αδένες και βοηθούν στην αποβολή ερεθιστικών παραγόντων, όπως η σκόνη ή ο καπνός.
Το κρεμμύδι ενεργοποιεί την τρίτη κατηγορία. Όταν προκαλεί ερεθισμό στα μάτια, αυτά προσπαθούν να αποβάλουν τη δυσάρεστη κατάσταση μέσω των δακρύων. Οι ενώσεις που προκαλούν αυτή την αντίδραση εξαρτώνται από την απορρόφηση θείου από το έδαφος και τη μετατροπή του σε οργανικές ενώσεις που ονομάζονται σουλφοξείδια αμινοξέων. Αυτές οι οργανικές ενώσεις που περιέχουν θείο είναι που δίνουν στα κρεμμύδια τη μοναδική γεύση και οσμή.
Όταν το κρεμμύδι είναι ολόκληρο, οι ενώσεις αυτές διατηρούνται ξεχωριστά από ένα ένζυμο που ονομάζεται αλιινάση. Όταν όμως κόβουμε το κρεμμύδι, η αλιινάση μετατρέπει τα σουλφοξείδια κυστεΐνης σε θειενικό οξύ και δημιουργείται ο δακρυγόνος παράγοντας. “Τα θειενικά οξέα δεν είναι πολύ σταθερά”, οπότε πρέπει να μετατραπούν σε κάτι άλλο, λέει η Τζόσι Σιλβαρόλι, υποψήφια διδάκτορας φαρμακευτικής στο The Ohio State University και first author μιας μελέτης του 2017 στο ACS Chemical Biology σχετικά με τον δακρυγόνο παράγοντα.
Ο δακρυγόνος παράγοντας είναι ένα υγρό που εξατμίζεται πολύ γρήγορα, και με αυτόν τον τρόπο φτάνει στα μάτια και ερεθίζει τα νεύρα. “Τα μάτια σας αρχίζουν να δακρύζουν για να ξεφορτωθούν αυτό που τα ερεθίζει” είπε η Σιλβαρόλι στο Live Science, συμπληρώνοντας πως πιθανότατα αυτά εξελίχθηκαν έτσι ως αμυντικοί μηχανισμοί, για να αποτρέπουν έντομα, ζώα ή παράσιτα από το να προκαλέσουν ζημιά στο φυτό.
Βέβαια υπάρχουν κάποιοι έξυπνοι τρόποι που θα βοηθήσουν να αποφύγουμε αυτή την κατάσταση. Ένας αστείος αλλά αποτελεσματικός τρόπος αποφυγής των δακρύων είναι τα γυαλιά, κυρίως αυτά που προστατεύουν πλήρως τα μάτια όπως της πισίνας. Σε περίπτωση που δεν θέλετε να δείχνετε σαν κολυμβητής όταν κόβετε κρεμμύδια, μπορείτε να χρησιμοποιήσετε ένα πολύ κοφτερό μαχαίρι. Όσο πιο κοφτερό το μαχαίρι σας, τόσο λιγότερο πιθανό είναι να κλάψετε όταν κόβετε ένα κρεμμύδι, αφού προκαλεί την λιγότερη πίεση κατά το κόψιμο. Τέλος, παγώστε το κρεμμύδι για περίπου 10 ή 15 λεπτά πριν το κόψετε. Η θερμοκρασία θα εμποδίσει το ένζυμο που προκαλεί τα δάκρυα να απελευθερωθεί στον αέρα, όμως θα χρειαστεί να είστε γρήγοροι!