Το εξωτικό φρούτο Guaraná που προέρχεται από τη λεκάνη του Αμαζονίου και είναι ιδιαίτερα κοινό στη Βραζιλία, περιέχει υψηλά επίπεδα καφεΐνης – έως και τέσσερις φορές περισσότερα από εκείνα των κόκκων καφέ- και άλλα ψυχοδραστικά διεγερτικά (συμπεριλαμβανομένων σαπωνινών και τανινών) που σχετίζονται με βελτιωμένη γνωστική απόδοση, καθώς βοηθά στην συγκέντρωση και στην πνευματική διαύγεια. Πολλές μελέτες διερευνούν τις δυνατότητές του guarana στην πρόληψη των καρδιαγγειακών παθήσεων, ως αντιφλεγμονώδες, αντιοξειδωτικό, αντικαταθλιπτικό, εντερικό ρυθμιστή, ακόμη και αφροδισιακό.
Το αντιοξειδωτικό προφίλ του γκουαρανά είναι παραπλήσιο με αυτό του πράσινου τσαγιού καθώς προστατεύει τα κύτταρα από τις ελεύθερες ρίζες, αλλά και την πρόωρη γήρανση. Υπάρχει και σε πολλά συμπληρώματα διατροφής για αδυνάτισμα. Δεδομένης της υψηλής περιεκτικότητάς του σε καφεΐνη, πολλοί υποστηρίζουν πως υπάρχει περίπτωση να μπορεί να αυξήσει τον μεταβολισμό, με αποτέλεσμα να γίνονται καλύτερες καύσεις, αλλά αυτό δεν είναι προς το παρόν επιστημονικά τεκμηριωμένο.
Αν και γενικά θεωρείται ασφαλές, επειδή περιέχει υψηλές δόσεις καφεΐνης μπορεί να έχει παρενέργειες όπως αϋπνία, νευρικότητα, αυξημένους παλμούς, διουρητικότητα, στομαχικές διαταραχές κ.ά.
Ως συμπλήρωμα διατροφής, ο σπόρος γκουαράνα είναι ένα αποτελεσματικό διεγερτικό : περιέχει περίπου τετραπλάσια ποσότητα καφεΐνης που βρίσκεται από τους κόκκους καφέ. Μάλιστα χρησιμοποιείται ευρέως ως πρόσθετο σε ενεργειακά ποτά.
Το γκουαρανά είναι ένα φυτό που πήρε το όνομά του από τη φυλή Guarani στον Αμαζόνιο, που παραδοσιακά χρησιμοποιούσε τους καρπούς του, για να φτιάξει ένα ζεστό ρόφημα. Είναι επίσης γνωστό με το όνομα Paullinia cupana. Είναι φυτό αναρριχητικό, της οικογένειας Sapindaceae , έχει μεγάλα φύλλα και συστάδες λουλουδιών και είναι πιο γνωστό για τους σπόρους του, που μέγεθος ίδιο με τους σπόρους του καφέ. Μάλιστα οι σπόροι του μοιάζουν με το ανθρώπινο μάτι! Η λέξη Γκουαρανά προέρχεται από την φυλή Guarani και σημαίνει «φρούτα σαν τα μάτια των ανθρώπων» ή «τα μάτια των θεών”.
Το Γκουαρανά έχει παίξει σημαντικό ρόλο στον πολιτισμό Tupi και Guarani. Σύμφωνα με έναν μύθο, η εξημέρωση του guaraná προήλθε από μια θεότητα που σκότωσε ένα αγαπημένο παιδί του χωριού. Για να παρηγορήσει τους χωρικούς, ένας πιο καλοπροαίρετος θεός απομάκρυνε το αριστερό μάτι από το παιδί και το φύτεψε στο δάσος, με αποτέλεσμα την άγρια ποικιλία του γκουαράνα. Ο θεός έβγαλε και το δεξί μάτι από το παιδί και το φύτεψε στο χωριό, προκαλώντας εξημερωμένη γκουαρανά.
Οι Γκουαράνοι φτιάχνουν ένα τσάι από βότανα ξεφλουδίζοντας, πλένοντας και στεγνώνοντας τους σπόρους του, και στη συνέχεια τον συνθλίβουν και τον μετατρέπουν σε λευκή σκόνη. Η σκόνη ζυμώνεται σε ζύμη και κατόπιν μετατρέπεται σε κυλίνδρους. Αυτό το προϊόν είναι γνωστό ως ψωμί γκουαράνα, το οποίο τρίβεται και στη συνέχεια βυθίζεται σε ζεστό νερό μαζί με ζάχαρη.
Πληροφορίες: BBC