Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024
20.1 C
Athens

Το Ελληνικό website για την ποιότητα, την ασφάλεια και την "ψυχή" των τροφίμων.

Ωμέγα 3: Τα “ήξεις αφήξεις” της επιστήμης για την καρδιοπροστατευτική τους δράση – Του Γιάννη Ζαμπετάκη

Γιατί οι μελέτες τα λένε μία έτσι και μια... γιουβέτσι

ΑρχικήΕπιστήμηΩμέγα 3: Τα "ήξεις αφήξεις" της επιστήμης για την καρδιοπροστατευτική τους δράση - Του Γιάννη Ζαμπετάκη
spot_img

Γιατί οι μελέτες τα λένε μία έτσι και μια… γιουβέτσι

Του Γιάννη Ζαμπετάκη*

Τα τελευταία 10 χρόνια, γίνεται πολύς λόγος για τις ιδιότητες των ωμέγα-3 λιπαρών οξέων και για το πώς και πόσο προστατεύουν από καρδιαγγειακές παθήσεις. Πολλές μελέτες έχουν λάβει χώρα που δείχνουν μια θετική επίδραση, αλλά οι πλέον πρόσφατες μελέτες δείχνουν το αντίθετο: Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα δεν μειώνουν το καρδιαγγειακό ρίσκο, δηλαδή το ρίσκο ή την πιθανότητα να εκδηλώσουμε καρδιαγγειακές παθήσεις.

Η αμφισβήτηση των καρδιοπροστατευτικών δράσεων των ωμέγα-3 ξεκίνησε μετά από μια δημοσίευση-σταθμό το 2012 μιας Ελληνικής ερευνητικής ομάδας με τίτλο: “Association between omega-3 fatty acid supplementation and risk of major cardiovascular disease events: a systematic review and meta-analysis” όπου οι συγγραφείς του άρθρου από το Πανεπιστημιακό Νοσοκομείο των Ιωαννίνων συμπεραίνουν ότι τα ωμέγα-3 δεν σχετίζονται με μικρότερο ρίσκο θνησιμότητας, καρδιαγγειακών θανάτων ή εγκεφαλικού επεισοδίου.

Το 2019, έλαβε χώρα μια μεγάλη μελέτη με το όνομα REDUCE-IT όπου ωμέγα-3 χορηγήθηκαν σε ανθρώπους αλλά σε μεγάλη δοσολογία. Η ομάδα παρέμβασης λάμβανε 4g κάθε μέρα EPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) ενώ η ομάδα placebo λάμβανε ένα ορυκτέλαιο (mineral oil). Το πρόβλημα με αυτήν την μελέτη όμως, είναι ότι το placebo δεν ήταν σωστά επιλεγμένο με αποτέλεσμα να έχει και αυτό επίδραση στις παραμέτρους που μελετήθηκαν στην διάρκεια της μελέτης REDUCE-IT. Επίσης, η χορήγηση τόσο μεγάλης ποσότητας EPA έχει και αυτή τα προβλήματά της (εμφανίσθηκαν υψηλά ποσοστά νόσησης από κολπική μαρμαρυγή).

Λόγω της κακής επιλογής placebo στην ανωτέρω μελέτη, ακολούθησε μια επίσης μεγάλη μελέτη το 2020 με το όνομα STRENGTH όπου στην ομάδα παρέμβασης χορηγήθηκαν 2g EPA (εικοσιπεντανοϊκό οξύ) και 2g DHA (εικοσιδυο-εξανοϊκό οξύ) ενώ το placebo αυτή την φορά ήταν αραβοσιτέλαιο. Αλλά και σε αυτήν την μελέτη, και στις δυο ομάδες παρέμβασης εμφανίσθηκαν συμπτώματα κολπικής μαρμαρυγής.

Πριν από λίγες μέρες, δημοσιεύθηκε ένα εξαιρετικό άρθρο που συγκρίνει τις δυο προαναφερόμενες μελέτες, με τίτλο: N-3 polyunsaturated fatty acids for cardiovascular risk.
Το άρθρο αυτό καταλήγει ότι η καθημερινή πρόσληψη ωμέγα-3 λιπαρών οξέων μέσω συμπληρωμάτων διατροφής έχει μεγαλύτερο ρίσκο ανάπτυξης ασθενειών από την προστασία που παρέχουν αυτά τα λιπαρά οξέα.
Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να σημειώσουμε ότι η βιομηχανία των ωμέγα-3 είναι σήμερα τεράστια όπως τεράστιος είναι και ο αριθμός των ασθενών με καρδιαγγειακές παθήσεις, καθώς κάθε χρόνο πάνω από 17.000.000 άνθρωποι πεθαίνουν από καρδιαγγεικά σε παγκόσμια κλίμακα.
Συνεπώς, μιλάμε για μια τεράστια αγορά! Και αυτό εξηγεί και το «άγχος» των παραγωγών ωμέγα-3 συμπληρωμάτων να είναι εντός αυτής της αγοράς.

Αλλά, φευ… οι μελέτες άλλα δείχνουν.
Και ας δούμε το θέμα τώρα από την βιοχημική του πλευρά. Τα ωμέγα-3 λιπαρά οξέα των συμπληρωμάτων διατροφής είναι εστέρες (μιλώντας χημικά) και άρα είναι ουδέτερα λιποειδή. Ως ουδέτερα λιποειδή, έχουν μειωμένη διαλυτότητα στο νερό και άρα και στα γαστρικά υγρά αλλά και στο αίμα. Συνεπώς, η μειωμένη τους δραστικότητα μπορεί να εξηγηθεί χημικά και βιοχημικά.
Από την άλλη πλευρά, τα πολικά λιποειδή έχοντας μια πολική κεφαλή (φωσφορική ομάδα) έχουν φορτίο και λόγω της πολικότητάς τους είναι πιο ευκίνητα και υδατοδιαλυτά. Στο παρακάτω σχήμα φαίνονται οι δομές των πολικών λιποειδών.

Στο σχήμα φαίνονται οι πιο συνήθεις δομές των φωσφολιποειδών που είναι παράγωγα της γλυκερόλης (Glycerol Backbone PhosphoLipids ή GPLs) (αριστερά), η σφιγγομυελίνη (κέντρο) και αλκυλο-φωσφολιποειδή (Alkyl-GPLs) (δεξιά). To σχήμα είναι από το άρθρο μας: Phospholipids of Animal and Marine Origin: Structure, Function, and Anti-Inflammatory Properties.

Στην εύλογη απορία των αναγνωστών: «εσείς οι επστήμονες, μια μας τα λέτε έτσι και μια…γιουβέτσι», η απάντησή μας είναι τούτη: η Επιστήμη δεν έχει λύσεις για όλα. Προχωρά σιγά σιγά με μικρά βήματα κάθε φορά και μερικές φορές οι επιστημονικές υποθέσεις έχουν τεθεί σε τελείως λάθος βάση. Μια βάση που νεότερα πειράματα έρχονται να ανατρέψουν και έτσι φαίνεται η επιστήμη να μην έχει συνέχεια και συνέπεια. Στο συγκεκριμένο θέμα, η όλη θεωρία ότι τα ωμέγα-3 προστατεύουν την καρδιά είχε βασισθεί στην αρχική παρατήρηση ότι οι Εσκιμώοι Inuit είχαν μικρή πιθανότητα να αναπτύξουν καρδιαγγειακά νοσήματα και αυτό είχε συσχετισθεί με την μεγάλη κατανάλωση ψαριών και άρα ωμέγα-3 λιπαρών οξέων. Αλλά, τα ψάρια έχουν και πολικά λιποειδή ως το ανωτέρο σχήμα. Συνεπώς, η αρχική υπόθεση ήταν λάθος… Και η επιστήμη, αυτό καλείται να κάνει. Να φτιάχνει νέες θεωρίες και να σχεδιάζει πειράματα που να καταρρίπτουν τις παλιές θεωρίες και να προχωρά προς το σωστό…Είναι μια χρονοβόρα διαδικασία αλλά έτσι είναι η ζωή…

ioannis zabetakis
*O Γιάννης Ζαμπετάκης είναι Αναπληρωτής Καθηγητής Χημείας Τροφίμων, Πρόεδρος του τμήματος Βιολογικών Επιστημών του Πανεπιστημίου Λίμερικ στην Ιρλανδία και “παίζει” πάντα Αριστερό Εξτρέμ.

Όροι Αναδημοσίευσης

*Προσοχή!
H αναδημοσίευση των πληροφοριών του παραπάνω άρθρου ή μέρους αυτών επιτρέπεται μόνο αν αναφέρεται ως πηγή το cibum.gr με ενεργό σύνδεσμο και σε καμία περίπτωση αυτολεξεί!

Ακολουθήστε το Cibum
στα Google News

spot_img

Μείνετε ενημερωμένοι

Σας άρεσε το αρθρο; Εγγραφείτε για να λαμβάνεται εβδομαδιαία τα πιο σημαντικά άρθρα με θέμα τα τρόφιμα. 

ΑΦΗΣΤΕ ΜΙΑ ΑΠΑΝΤΗΣΗ

εισάγετε το σχόλιό σας!
παρακαλώ εισάγετε το όνομά σας εδώ

spot_img
spot_img
spot_img
spot_img
spot_img

Must read

Πλαστικά καλαμάκια: Ποιος κοροϊδεύει ποιον; – Της Άννας Λεκατσά*

Επέμβαση διάσωσης του πλανήτη ξεκινώντας από τα πλαστικά καλάμια: "Η εγχείρηση πέτυχε αλλά ο ασθενής πέθανε..."

Ο κίνδυνος για την υγεία των καταναλωτών από απάτη τροφίμων – Περίπτωση χρήσης θειωδών στο κρέας

Διαχείριση κινδύνου παράνομης χρήσης θειωδών αλάτων σε παρασκευάσματα κρέατος.
spot_img

Ροή Ενημέρωσης

spot_img
spot_img
spot_img
spot_imgspot_img

Δείτε επίσης!
Προτεινόμενα άρθρα