Τελικά, είναι όλα τα βαρέα μέταλλα επιβλαβή ή είναι απλά θέμα χημείας;
Τα βαρέα μέταλλα, ιδιαίτερα το αρσενικό (As), το κάδμιο (Cd), ο υδράργυρος (Hg) και ο μόλυβδος (Pb) που μπορεί να υπάρχουν σε τρόφιμα, είναι επιβλαβή ακόμη και σε εξαιρετικά χαμηλές ποσότητες επειδή τα νεφρά δυσκολεύονται να τα αποβάλουν και μπορεί να προκαλέσουν μια ποικιλία επιβλαβών επιδράσεων σε διάφορα συστήματα, όπως το ενδοκρινικό και το νευρολογικό σύστημα, που μπορεί να οδηγήσουν σε καρκίνο και μειωμένη ανάπτυξη.
Επιπλέον, είναι σημαντικό ότι ειδικά ο μόλυβδος και το κάδμιο μπορεί να βρεθούν σε είδη, όπως τα λαχανικά με ρίζες, που απορροφούν περισσότερες τοξίνες από το έδαφος, ειδικά τα καρότα και οι γλυκοπατάτες. Οπότε, οι καταναλωτές καλούνται να είναι ιδιαίτερα προσεκτικοί απέναντι στα βαρέα μέταλλα, τα οποία όμως δεν είναι όλα επιβλαβή για την υγεία. Υπάρχει μεταβλητότητα ανάλογα με το ποιο μέταλλο αφορά κάθε περίπτωση.
Τι είναι, ο καθαρός χρυσός;
Το PBS, ως μέρος της επιστημονικής εκπομπής του Reactions, έθεσε ως αντικείμενο ανάλυσης το χρυσό, το οποίο είναι ένα αδρανές μέταλλο που, δηλαδή, δεν θα αντιδράσει με άλλα στοιχεία, όπως το οξυγόνο στον αέρα ή το οξύ στο στομάχι. Επίσης, δεν αποχρωματίζεται και δεν σκουριάζει.
Στο βίντεο, λοιπόν, η πρωταγωνίστρια τρώει ένα φύλλο καθαρού χρυσού, για να αποδείξει ότι είναι ασφαλές.
Ο χρυσός μετριέται σε καράτια σε 24 συνολικά μέρη, με αυτό να σημαίνει ότι το 24 συνιστά καθαρό χρυσάφι, ενώ ο χρυσός 18 καρατίων είναι μόνο 18 από τα 24 μέρη χρυσού. Επομένως, στη δεύτερη περίπτωση 6 από τα 24 μέρη είναι άλλα μέταλλα όπως το νικέλιο ή ο χαλκός, τα οποία αντιδρούν με άλλα στοιχεία, και αυτό θα μπορούσε να αποτελεί πρόβλημα εάν κάποιος έτρωγε κάτι τέτοιο. Συνεπώς τα φύλλα χρυσού που στολίζουν διάφορα πιάτα σε πολυτελή εστιατόρια είναι και πρέπει να είναι 24 καρατίων.
Τα βαρέα μέταλλα όπως ο υδράργυρος και ο μόλυβδος είναι μια εντελώς διαφορετική ιστορία.
Στην περίπτωση του μολύβδου, ο εγκέφαλός θα τον μπερδέψει με το ασβέστιο, ένα “μπέρδεμα” που δεν είναι καλό για τον οργανισμό, καθώς μιας και ο εγκέφαλός χρειάζεται ασβέστιο για να στείλει μηνύματα μεταξύ των νευρώνων, αυτοί είτε θα αρχίσουν να στέλνουν λάθος και τυχαία μηνύματα είτε η επεξεργασία των πληροφοριών θα γίνει πιο δύσκολη, που με τη σειρά του θα προκαλέσει μια σειρά από αλλαγές συμπεριφοράς.
Όσον αφορά στον υδράργυρο, υπάρχουν διαφορετικές μορφές. Ο οργανικός υδράργυρος, όταν συνδυάζεται με άνθρακα, είναι ο πιο τοξικός, για παράδειγμα, επειδή απορροφάται απευθείας από το δέρμα. Από την άλλη ο βιολογικός υδράργυρος είναι ασφαλής, επειδή συνήθως απαντάται σε μικρές ποσότητες, με τη μορφή μεθυλυδραργύρου, κυρίως στα θαλασσινά. Αλλά όταν εκτίθεστε σε οργανικό υδράργυρο σε μεγαλύτερες ποσότητες, ταυτόχρονα, οι κίνδυνοι είναι μεγαλύτεροι.
Τον Αύγουστο του 1996, μια καθηγήτρια χημείας στο Dartmouth ονόματι Karen Wetterhahn βρισκόταν στο εργαστήριο για έρευνα και έριξε μερικές σταγόνες διμεθυλυδραργύρου στο γάντι της από λάτεξ. Δεν ανησυχούσε, γιατί θεωρούσε πως έπαιρνε τις σωστές προφυλάξεις ασφαλείας.
Αλλά τότε δεν ήταν γνωστό ότι ο διμεθυλυδράργυρος μπορεί να απορροφηθεί από τα γάντια από λατέξ – στο δέρμα – σε περίπου 15 δευτερόλεπτα και δυστυχώς, λίγους μήνες αργότερα, και η Δρ Wetterhahn αρρώστησε και εμφάνισε πολλά νευρολογικά συμπτώματα, όπως απώλεια ισορροπίας και μη συνεκτικά λόγια, λίγο πριν πέσει σε κώμα. Η επιστήμονας απεβίωσε τον Ιούνιο του 1997, λιγότερο από ένα χρόνο μετά την πρώτη έκχυση διμεθυλυδράργυρου στο γάντι της.
Επειδή ο υδράργυρος επιτίθεται στο κεντρικό νευρικό σύστημα, ο μόνος τρόπος για να αφαιρεθεί είναι μέσω θεραπείας χηλίωσης, όπου χορηγείται ένα φάρμακο που μπορεί να συνδεθεί με μέταλλα στο αίμα. Βέβαια, η επιστήμονας έλαβε τη θεραπεία, αλλά πολύ μετά την έκθεση, για αυτό και δεν έπιασε.
Σήμερα, οι άνθρωποι που εργάζονται με οργανικό υδράργυρο καλούνται να φορούν πολλά ζευγάρια γαντιών που δεν μπορεί να απορροφήσει.
Ο σίδηρος
Πάμε τώρα στο σίδηρο, που είναι βαρύ μέταλλο αλλά και απαραίτητο θρεπτικό συστατικό, αναγκαίο ακόμα και για την αναπνοή. Το 1941, οι εταιρείες άρχισαν να προσθέτουν στοιχειακό σίδηρο και ορισμένα άλλα απαραίτητα θρεπτικά συστατικά στα δημητριακά και σε άλλα προϊόντα σιτηρών, το οποίο εν μέρει γίνεται και σήμερα.
Αλλά αυτό που είναι ενδιαφέρον είναι ότι η σκόνη στοιχειακού σιδήρου έχει χαμηλή βιοδιαθεσιμότητα, που σημαίνει ότι το σώμα δεν μπορεί πραγματικά να απορροφήσει και να χρησιμοποιήσει το μεγαλύτερο μέρος του.
Υπάρχουν χημικοί που εργάζονται για να το αλλάξουν αυτό, αλλά δεν είναι σίγουρο πότε και αν μπορεί να συμβεί αυτή η αλλαγή.
Τα βαρέα μέταλλα λοιπόν μπορεί να είναι καλά για το άνθρωπο, αλλά και ταυτόχρονα θανατηφόρα. Είναι πραγματικά θέμα είδους και θέμα χημείας. Οπότε δεν χρειάζεται πανικός απλά με το που ακούμε τη φράση «βαρέα μέταλλα», χρειάζεται να ενημερωθούμε περί τίνος μετάλλου πρόκειται.
Ακολουθήστε το Cibum 
