Πως συνδέει επιστήμονας του Harvard τον διαλογισμό με την υγεία του εντέρου.
Με το 95% της σεροτονίνης (ορμόνη της καλής διάθεσης) του σώματος να βρίσκεται στα έντερα μας, δεν είναι παράλογο πως ένα διαταραγμένο γαστρεντερικό σύστημα μπορεί να είναι η αιτία του άγχους ή της κατάθλιψης. Αυτή η ιδιαίτερη σχέση εντέρου- εγκεφάλου που μπορεί να καθορίσει σε μεγάλο βαθμό τη ψυχική μας κατάσταση οφείλεται κυρίως στο γεγονός πως σύμφωνα με τους επιστήμονες, το 90% των ινών στο πνευμονογαστρικό νεύρο, μεταφέρουν πληροφορίες από το έντερο στον εγκέφαλο και όχι το αντίστροφο όπως θα νομίζαμε. Μάλιστα υπάρχουν περίπου 500 κατομμύρια νευρώνες στο έντερο, και 100 δισεκατομμύρια νευρώνες στον εγκέφαλο. Αυτός είναι ο λόγος που ο “δεύτερος εγκέφαλος”, όπως έχουν ονομάσει οι επιστήμονες το έντερο, λαμβάνει τόση μεγάλη προσοχή στον ιατρικό και διατροφικό τομέα.
Σύμφωνα με τον Δρ. Balachundhar Subramaniam, καθηγητή Αναισθησιολογίας στην Ιατρική Σχολή του Harvard, ο άξονας εντέρου-εγκεφάλου ουσιαστικά αναφέρεται στη βιοχημική σηματοδότηση που λαμβάνει χώρα μεταξύ των νευρώνων της γαστρεντερικής οδού και του κεντρικού νευρικού συστήματος. Αυτή η σχέση περιλαμβάνει το κεντρικό νευρικό σύστημα (ΚΝΣ), το εντερικό νευρικό σύστημα (ENS) και τη μικροχλωρίδα του εντέρου, η οποία λειτουργεί ως ένα πολύπλοκο δίκτυο αλληλεπιδράσεων που ρυθμίζει τις πεπτικές διαδικασίες, τη διάθεση και τη γενική υγεία. Το μικροβίωμα του ανθρώπινου εντέρου, που περιλαμβάνει τρισεκατομμύρια μικροοργανισμούς, αποτελεί ακρογωνιαίο λίθο της σωματικής και ψυχικής υγείας κάθε ατόμου. Αυτοί οι μικροοργανισμοί παράγουν νευροδιαβιβαστές και νευροδραστικές ενώσεις, όπως η σεροτονίνη και το γάμμα-αμινοβουτυρικό οξύ (GABA), που βοηθούν στην υποστήριξη της διάθεσης και της γνωστικής μας λειτουργίας. Μελέτες δείχνουν ότι η κακή υγεία του εντέρου έχει συσχετιστεί με τον καρκίνο, τις καρδιαγγειακές παθήσεις και τη φλεγμονώδη νόσο του εντέρου, μαζί με ασθένειες ψυχικής υγείας όπως το άγχος και η κατάθλιψη.
Ο καθηγητής, τονίζει στο NewsMedicalNet, τη σημασία του διαλογισμού στην υγεία του εντέρου επικαλούμενος μάλιστα και μια σειρά από έρευνες. “Οι πρακτικές διαλογισμού, που κυμαίνονται από τον διαλογισμό επίγνωσης έως τις ασκήσεις βαθιάς αναπνοής, προκαλούν σκόπιμα μια κατάσταση χαλάρωσης και εστιασμένης προσοχής. Ενώ οι μορφές διαλογισμού ήταν παρούσες σε πολλούς πολιτισμούς της Ανατολής εδώ και χιλιετίες, αυτές οι πρακτικές αποκτούν αυξανόμενο αντίκτυπο και στους δυτικούς πολιτισμούς. Εφαρμογές όπως το Headspace, το Sadhguru και το Mind έχουν συγκεντρώσει εκατοντάδες εκατομμύρια χρήστες”, λεει.
Αυτές οι πρακτικές, εκτός από τα πνευματικά οφέλη, μπορούν να οδηγήσουν σε φυσιολογικές αλλαγές, όπως μειωμένο καρδιακό ρυθμό και μειωμένη αρτηριακή πίεση, που ευνοούν τη μείωση του στρες και τη συνολική ευεξία. Κατ’ επέκταση, αφού το άγχος επιβραδύνει την κινητικότητα του εντέρου, ο διαλογισμός μπορεί να επηρεάσει θετικά την υγεία του εντέρου ρυθμίζοντας αυτές τις αλλαγές που σχετίζονται με το στρες.
Μελέτη που πραγματοποίησε ο ίδιος και οι συνεργάτες του, στην οποία συμμετείχαν 64 συμμετέχοντες και είχε ως στόχο να διερευνήσει τα αποτελέσματα αυτής της προηγμένης διαδικασίας διαλογισμού στα διάφορα λιπίδια του αίματος και στον τρόπο πέψης τους και, επομένως, στις επιπτώσεις τους στη σωματική και ψυχική ευεξία. Τα αποτελέσματα έδειξαν πως οι συμμετέχοντες, εμφάνισαν αυξημένα επίπεδα ακυλογλυκινών, μιας ένωσης παρόμοια με ενδοκανναβινοειδές, γνωστή για τις αντιφλεγμονώδεις, αναλγητικές και αγγειακές ιδιότητές της χαλάρωσης. Επιπλέον, παρατηρήθηκε μείωση στις γλυκεροφωσφοχολίνες, τις γλυκεροφωσφοαιθανολαμίνες, τα ειδικά πλασμαγόνα, τους εστέρες της χοληστερόλης, τις ακυλοκαρνιτίνες και τις τριακυλογλυκερόλες/διακυλογλυκερόλες, γεγονός που έδειξε μείωση των ουσιών που σχετίζονται με τον κίνδυνο αθηροσκλήρωσης.
Σε μια άλλη συλλογική μελέτη με 288 άτομα, βρήκαμε αύξηση στα ωφέλιμα βακτήρια ακόμη και τρεις μήνες μετά την ολοκλήρωση ενός προηγμένου προγράμματος διαλογισμού που είχε έναν κρίσιμο χρόνο προετοιμασίας με vegan διατροφή που περιέχει 50% ωμή τροφή για περισσότερες από 60 ημέρες.
Μια άλλη μελέτη που συνέκρινε τα μικροβιώματα του εντέρου Θιβετιανών βουδιστών μοναχών που είναι γνωστό ότι κάνουν διαλογισμό, με τους κοσμικούς, βρήκε σημαντικές διαφορές που πιθανώς συνδέονται με χαμηλότερους κινδύνους άγχους, κατάθλιψης και καρδιαγγειακών παθήσεων. Τα μικροβιώματα του εντέρου των μοναχών είχαν αυξημένα επίπεδα συγκεκριμένων βακτηρίων όπως το Prevotella και το Bacteroides. Παρά το μικρό μέγεθος δείγματος 37 μοναχών και 19 κοσμικών, αυτή η έρευνα υποστηρίζει τα ευρήματά της έρευνας του Subramaniam.
Οι μοναχοί, που ασκούσαν Θιβετιανό βουδιστικό διαλογισμό καθημερινά για χρόνια, έδειξαν μια σύνθεση μικροβιώματος του εντέρου που μπορεί να προάγει αντιφλεγμονώδεις οδούς και καλύτερο μεταβολισμό, μαζί με χαμηλότερα επίπεδα δεικτών καρδιαγγειακών παθήσεων. Αν και οι περιορισμοί της μελέτης περιλαμβάνουν το μικρό, αποκλειστικά ανδρικό μέγεθος δείγματος και τη φύση της παρατήρησης, υποστηρίζει τον πιθανό ρόλο του διαλογισμού στη βελτίωση και υποστήριξη της υγείας του εντέρου.
Το συμπέρασμα στο οποίο καταλήγει ο καθηγητής, είναι πως το χρόνιο στρες μπορεί να καταστρέψει τη γαστρεντερική λειτουργία και τον ευρύτερο άξονα εγκεφάλου-έντερου, δημιουργώντας γαστρεντερικές διαταραχές όπως σύνδρομο ευερέθιστου εντέρου (IBS) και φλεγμονώδης νόσος του εντέρου (IBD). Επομένως πρακτικές όπως οι διαλογισμοί Isha Yoga, η γιόγκα, ο διαλογισμός επίγνωσης και η γνωσιακή-συμπεριφορική θεραπεία, μπορούν να μειώσουν τα επίπεδα άγχους και, κατά συνέπεια, επηρεάζουν θετικά την υγεία του εντέρου.