Φυτικά “μπιφτέκια”: Πόσο υγιεινά είναι και πόσο ωφελούν τον πλανήτη – Η αλήθεια πίσω από την είδηση

Πόσα γνωρίζουμε για την “εισβολή” εναλλακτικών κρεάτων με βάση τα φυτά που έχουν εμφανιστεί στα ράφια των σούπερ μάρκετ;

Δεν είναι λίγοι όσοι επιλέγουν μπιφτέκια λαχανικών σε μια προσπάθεια να τρώνε πιο βιώσιμα και να βελτιώσουν την υγεία τους. Οι φυτικές εναλλακτικές λύσεις για το κρέας προσφέρουν μια διέξοδο για τη μείωση της κατανάλωσης κρέατος με την αγορά αυτών των προϊόντων να έχει αυξηθεί εκθετικά τα τελευταία χρόνια. Βέβαια κάποιος θα πει ότι τα φυτικά μπιφτέκια δεν είναι κάτι καινούργιο για την ελληνική αγορά. Για παράδειγμα οι κολοκυκεφτέδες Σίφνου και οι ντοματοκεφτέδες Ικαρίας είναι χαρακτηριστικό παράδειγμα φυτικού γεύματος που μπορεί (ίσως) να μοιάσει με το κρέας αλλά δεν προσφέρονται σε μορφή Burger, και μάλιστα κατεψυγμένων, που είναι πιο στιβαρά πιο γεμάτα και εμπλουτισμένα με βιταμίνες και πρωτεΐνες.

Πόσα λοιπόν γνωρίζουμε για την κατανάλωση εναλλακτικού κρέατος που παρασκευάζεται από φυτικές πρωτεΐνες που όλο και πιο συχνά βλέπουμε στα ράφια των σουπερμάρκετ; Και είναι όντως κάποιες εναλλακτικές πρωτεΐνες καλύτερες για τους καταναλωτές και τον πλανήτη από άλλες;

Έκθεση της Food Foundation που δημοσιεύτηκε πριν από λίγες ημέρες, αποκαλύπτει την αλήθεια πίσω από τους ισχυρισμούς μάρκετινγκ, μέσω εις βάθος ανάλυσης 71 διαφορετικών εναλλακτικών plant based κρεάτων, εξετάζοντας τα διατροφικά, περιβαλλοντικά στοιχεία και τις τιμές τους και συγκρίνοντάς τα τόσο με το κρέας όσο και μεταξύ τους.  

Η Οργάνωση The Food Fountation είναι μια ανεξάρτητη φιλανθρωπική οργάνωση που εργάζεται για την αντιμετώπιση των προκλήσεων στον τομέα των τροφίμων στη Βρετανία.

Η μελέτη διαπίστωσε ότι η συντριπτική πλειοψηφία των φυτικών εναλλακτικών προϊόντων κρέατος συνοδεύεται από σημαντικά μειωμένες εκπομπές αερίων του θερμοκηπίου και κατανάλωσης νερού σε σύγκριση με το συμβατικό κρέας, αλλά το διατροφικό τους προφίλ ποικίλλει ανάλογα με το προϊόν και το επίπεδο επεξεργασίας. Επίσης όλες οι εναλλακτικές κατηγορίες κρέατος φυτικής προέλευσης περιέχουν λιγότερες θερμίδες, χαμηλότερα επίπεδα κορεσμένων λιπαρών και υψηλότερα επίπεδα φυτικών ινών κατά μέσο όρο σε σύγκριση με τα προϊόντα κρέατος ενώ περιέχουν κατά μέσο όρο χαμηλότερες πρωτεΐνες σε σχέση με το κρέας.

Η έρευνα βρήκε επίσης πως το ποσοστό των εξαιρετικά επεξεργασμένων τροφίμων (UPF) σε κάθε εναλλακτική κατηγορία κρέατος φυτικής προέλευσης ποικίλλει σημαντικά παρά τις ειδήσεις στα μέσα μαζικής ενημέρωσης που κατατάσσουν όλα τα φυτικά κρέατα στην κατηγορία των υπερεπεξεργασμένων. Αυτό διότι αν και όλα τα προϊόντα νέας γενιάς  πληρούν τις προϋποθέσεις ως UPF,  υπάρχει και μια σειρά από παραδοσιακές, λιγότερο επεξεργασμένες φυτικές εναλλακτικές λύσεις. Μόνο το ένα τρίτο των πιο επεξεργασμένων εναλλακτικών προϊόντων κρέατος φυτικής προέλευσης είναι εμπλουτισμένα με  σίδηρο και βιταμίνη Β12, και τα επεξεργασμένα (νέας γενιάς) έχουν το υψηλότερο επίπεδο αλατιού.

Οι λιγότερο επεξεργασμένες εναλλακτικές λύσεις κρέατος (φασόλια και δημητριακά) έχουν υψηλές επιδόσεις σε μια σειρά από διαφορετικούς διατροφικούς δείκτες, που περιέχουν κυρίως χαμηλότερες ποσότητες κορεσμένου λίπους, θερμίδων και αλατιού και την υψηλότερη ποσότητα φυτικών ινών ανά 100 γρ.

Οι εναλλακτικές λύσεις επεξεργασμένου κρέατος φυτικής προέλευσης έχουν μόνο οριακά χαμηλότερες πρωτεΐνες σε σχέση με το κρέας, παρά τις ανησυχίες του κοινού σχετικά με τη λήψη αρκετής πρωτεΐνης από τις φυτικές δίαιτες. 

Τέλος, η εναλλακτική κατηγορία επεξεργασμένων (νέας γενιάς) είναι 73% ακριβότερη ανά 100 γραμμάρια από την κατηγορία του κρέατος ενώ η κατηγορία των επεξεργασμένων (παραδοσιακών) είναι 38% ακριβότερη.