Οι λόγοι απειλής για την υγεία και τα νέα μέτρα αντιμετώπισης.
Παρά τα ρυθμιστικά πρότυπα που έχουν τεθεί διεθνώς, η απάτη και η νοθεία σε βότανα και μπαχαρικά έχουν αυξηθεί τα τελευταία 30 χρόνια. Η αύξηση της ζήτησης λόγω της διατροφικής τους αξίας, η μορφή σε σκόνη που διευκολύνει τη νοθεία και το υψηλό επίπεδο παγκόσμιου εμπορίου τους καθιστούν ευάλωτα.
Οι καταναλωτές δεν μπορούν εύκολα να αναγνωρίσουν τα νοθευμένα προϊόντα, ενώ οι λιανοπωλητές επωμίζονται την ευθύνη της ποιότητας. Συνιστάται η αγορά συσκευασμένων προϊόντων από αξιόπιστους πωλητές, η προσεκτική ανάγνωση των ετικετών και η επιλογή προϊόντων με πιστοποιήσεις.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τα τρόφιμα που μπορούν να εξουδετερώσουν τις επιβλαβείς επιπτώσεις από τα μικροπλαστικά
Σύμφωνα με έρευνα του επιστημονικού περιοδικού Foods που δημοσίευσε το cibum, οι βασικές μορφές απάτης περιλαμβάνουν την προσθήκη κατώτερης ποιότητας ουσιών, την παραχάραξη εγγράφων, την απομίμηση προϊόντων ΠΟΠ/ΠΓΕ και τη λανθασμένη επισήμανση. Το Ευρωπαϊκό Σύστημα Ταχείας Ειδοποίησης RASFF κατέγραψε 3.112 γνωστοποιήσεις για βότανα και μπαχαρικά την τελευταία 30ετία, εκ των οποίων 798 (25,6%) αφορούσαν απάτη και νοθεία.
Η πιο συχνή μορφή νοθείας αφορά τη χρήση μη εγκεκριμένων συνθετικών βαφών, ιδιαίτερα σε μπαχαρικά που ξεχωρίζουν για το χρώμα τους, όπως ο κουρκουμάς, το τσίλι και ο κρόκος. Επιπλέον, παράνομα πρόσθετα που δεν αναφέρονται στην ετικέτα μπορεί να προκαλέσουν σοβαρές αλλεργικές αντιδράσεις, καθώς έχουν ανιχνευθεί αλλεργιογόνα όπως πρωτεΐνες ξηρών καρπών (φιστίκια, αμύγδαλα), γλουτένη, καζεΐνη και ωολευκωματίνη.
- ΔΕΙΤΕ ΕΠΙΣΗΣ | Τα τρόφιμα που μπορούν να εξουδετερώσουν τις επιβλαβείς επιπτώσεις από τα μικροπλαστικά
Νέες τεχνολογίες ελέγχου
Για την αντιμετώπιση του προβλήματος, η Bia Analytical με έδρα το Μπέλφαστ ανέπτυξε μια καινοτόμο διαδικτυακή πύλη ελέγχου αυθεντικότητας, σε συνεργασία με την Storm Reply. Η πύλη, που βασίζεται σε τεχνολογίες τεχνητής νοημοσύνης, χημειομετρίας και φασματοσκοπίας, επιτρέπει την ανάλυση δειγμάτων σε λεπτά αντί για ημέρες, εμφανίζοντας τα αποτελέσματα σε εύληπτα ταμπλό.
Η νέα πλατφόρμα μπορεί να συνδεθεί με φορητά φασματόμετρα, επιτρέποντας σε κυβερνητικούς φορείς, παραγωγούς και λιανοπωλητές να πραγματοποιούν γρήγορες δοκιμές ποιότητας και ελέγχου. Η Reading Scientific Services Ltd (RSSL) πραγματοποίησε κρίσιμη δοκιμή βήτα για την ενσωμάτωση της τεχνολογίας, ενώ η Amazon Web Services (AWS) παρείχε την υποδομή cloud.
Σύμφωνα με τον Simon Cole, διευθύνοντα σύμβουλο της Bia Analytical, η τεχνολογία αυτή ενισχύει σημαντικά τη δυνατότητα ελέγχου της γνησιότητας, βοηθώντας στη μείωση της απάτης σε ολόκληρη την αλυσίδα εφοδιασμού και στην προστασία της δημόσιας υγείας.
Αρχικά, η πλατφόρμα χρησιμοποιείται για τον έλεγχο βοτάνων και μπαχαρικών, με βάση μελέτη της ΕΕ του 2021, η οποία αποκάλυψε ότι 48% των δειγμάτων ρίγανης ήταν νοθευμένα, συνήθως με φύλλα ελιάς. Άλλα επηρεασμένα προϊόντα περιλαμβάνουν το πιπέρι, το κύμινο, τον κουρκουμά και τον κρόκο.
Η τεχνολογία της Bia Analytical μπορεί να εφαρμοστεί σε οποιοδήποτε προϊόν υψηλού κινδύνου, όπως το κρέας, τα ψάρια, η σόγια, το κακάο και ο καφές. Η ταχύτητα και η ακρίβεια των δοκιμών παρέχουν ένα σημαντικό εργαλείο ενάντια στην επισιτιστική απάτη, η οποία, σύμφωνα με το Πανεπιστήμιο του Πόρτσμουθ, κοστίζει στη βιομηχανία του Ηνωμένου Βασιλείου 12 δισ. λίρες ετησίως.