ΕΕ: ΠΓΕ το αρνάκι Λήμνου!

Το κρέας με την ονομασία «Αρνάκι Λήμνου» προέρχεται από σφάγια ζώων γεννημένων στις νήσους Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου από ενήλικα πρόβατα, των οποίων η διατροφή βασίζεται στη χλωρίδα της οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής.

Το «αρνάκι Λήμνου» χαρακτηρίζεται από τρυφερή, ζουμερή και απαλή υφή και από χαρακτηριστική και ευχάριστη γεύση και άρωμα αναφέρει η Επιτροπή στην απόφασή 2022/1840 με την οποία πλέον το ελληνικό προϊόν τελεί ύπό την προστασία γεωγραφικής ένδειξης.

Το προϊόν «Αρνάκι Λήμνου» (Arnaki Limnou) είναι σφάγιο αρνιών ηλικίας 60-120 ημερών, βάρους μεγαλύτερου από 10 kg. Το κρέας με την ονομασία «Αρνάκι Λήμνου» προέρχεται από σφάγια ζώων γεννημένων στις νήσους Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου (Περιφερειακή Ενότητα Λήμνου) από ενήλικα πρόβατα παραδοσιακά εκτρεφόμενα και προσαρμοσμένα στις νήσους αυτές, των οποίων η διατροφή βασίζεται στη χλωρίδα της σαφώς (νησιωτικής) οριοθετημένης γεωγραφικής περιοχής.

Το κρέας αυτό, χαρακτηρίζεται ως τρυφερό, χυμώδες, απαλό, με ιδιαίτερη, χαρακτηριστική και ευχάριστη οσμή και γεύση. Το χρώμα του κρέατος είναι ανοικτό ερυθρό και ομοιόμορφο στην όψη και το λίπος του έχει καθαρό λευκό χρώμα. Παρουσιάζει υποδόριο λίπος και ανεπτυγμένες μυϊκές μάζες, ειδικά στα τεμάχια με μεγάλη ζήτηση και εμπορική αξία όπως η οσφύς («κόντρα»), τα πίσω πόδια (μπούτια) και τα πλευρά (παϊδάκια).

Επίσης, το κρέας αυτό αρουσιάζει υψηλό ποσοστό λίπους στους βρώσιμους ιστούς του, το οποίο διαχέεται, ως επί το πλείστον, ενδομυϊκά («μαρμαρωτό»). Το χαρακτηριστικό αυτό προσδίδει στο προϊόν ιδιαίτερα οργανοληπτικά χαρακτηριστικά και συντελεί στην τρυφερότητα και γευστικότητά του.

Το ποσοστό του λίπους στους βρώσιμους ιστούς των σφαγίων «Αρνάκι Λήμνου» κυμαίνεται από 10% έως 15%, ενώ ανάλογα σφάγια από άλλες περιοχές της Ελλάδας έχουν μέση τιμή λίπους στους βρώσιμους ιστούς που κυμαίνεται από 1,5% έως 3%.

Η χημική σύνθεση των βρωσίμων ιστών του κρέατος «Αρνάκι Λήμνου» παρατίθεται στον ακόλουθο πίνακα:

Τα αρνάκια, τα οποία γεννιούνται από τα τέλη Νοεμβρίου έως τα τέλη Φεβρουαρίου και τρέφονται κυρίως με μητρικό γάλα, θηλάζουν για περίοδο 45-60 ημερών. Στο τέλος αυτής της περιόδου τα αρνάκια εξοικειώνονται με την κατανάλωση χονδροειδών τροφών με τη χορήγηση μιγμάτων προσαρμογής από χονδροειδείς ζωοτροφές όπως σανοί δημητριακών και ψυχανθών που παράγονται τοπικά. Μετά τον απογαλακτισμό μεσολαβεί συνήθως μία περίοδος ενός έως δύο μηνών (που συμπίπτει με τους εαρινούς μήνες) κατά την οποία τα αρνάκια βόσκουν μαζί με τα ενήλικα πρόβατα φυτά της γηγενούς χλωρίδας.

Στην Λήμνο και στον Άγιο Ευστράτιο εκτρέφεται ένας πληθυσμός προβάτων («Λημνιό πρόβατο») ο οποίος έχει δεχθεί περιορισμένες επιρροές από τις φυλές Μυτιλήνης (ή Λέσβου) και Χίου.

Η διατροφή των ενήλικων προβάτων στηρίζεται κατά κύριο λόγο στην ελεύθερη βόσκηση στα βοσκοτόπια της συγκεκριμένης γεωγραφικής περιοχής. Στη διατροφή των προβάτων χρησιμοποιούνται και συμπληρωματικά μίγματα, που περιλαμβάνουν, ως επί το πλείστον, προϊόντα που προέρχονται από δημητριακούς καρπούς, καρπούς ψυχανθών, άχυρο δημητριακών (κυρίως σκληρού σίτου), τριφύλλι, προϊόντα ελαιούχων σπερμάτων, που παράγονται κυρίως στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία.

Η ονομασία «Αρνάκι Λήμνου» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται αποκλειστικά και μόνο για αρνάκια που γεννιούνται, εκτρέφονται και σφάζονται (συμπεριλαμβανομένων της αφαίμαξης και της εκδοράς) εντός της οριοθετημένης ζώνης.

Στην οριοθετημένη γεωγραφική ζώνη έχουν γεννηθεί και εκτραφεί και τα πατρογονικά πρόβατα.

Στο κρέας «Αρνάκι Λήμνου», πέραν των οριζομένων από την εθνική και ενωσιακή νομοθεσία επισημάνσεων, θα εναποτίθεται, ανεξαρτήτως του τρόπου εμπορικής παρουσίασης του προϊόντος (ολόκληρα σφάγια, ημιμόρια ή τεμάχια σφαγίων) το ακόλουθο ειδικό σήμα:

Η γεωγραφική ζώνη στην οποία παράγεται το «Αρνάκι Λήμνου» οριοθετείται από τα γεωγραφικά όρια των νήσων Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου.

Οι νήσοι Λήμνου και Αγίου Ευστρατίου απαντώνται στο νησιωτικό σύμπλεγμα του Βορειοανατολικού Αιγαίου. Η Λήμνος αποτελείται κυρίως από επίπεδες άδεντρες εκτάσεις και πεδιάδες. Κύρια μοτίβα του τοπίου της είναι τα χωράφια σταριού, δημητριακών και αμπελιών, οι φρυγανότοποι και τα μεγάλα βοσκοτόπια, τα οποία απαρτίζουν και περισσότερο από το μισό της έκτασής της. Παρόμοια εικόνα απαντάται και στη νήσο του Αγίου Ευστρατίου (ή Αη Στράτης).

Οι δύο νήσοι εμφανίζουν άρρηκτους δεσμούς μεταξύ τους, τόσο κοινωνικούς και πολιτιστικούς όσο και οικονομικούς και εμπορικούς. Σωρεία προϊόντων εμπορεύονται και διακινούνται όλα αυτά τα χρόνια μεταξύ των δύο νήσων. Στο πλαίσιο αυτό της απρόσκοπτης μετακίνησης ζωικού κεφαλαίου εντάσσονται και τα πρόβατα, γεγονός που συντέλεσε στην ομοιογενή εξέλιξή τους ανάμεσα στις δύο νήσους. Η νήσος του Αγίου Ευστρατίου συνδέεται με ακτοπλοϊκή σύνδεση σταθερά μόνο με τη Λήμνο.